Валер Беразоўскі
Беразоўскі быў танкістам: пасля пахавання сям'і аддалі яго шлемафон, у якім Валерый кіраваў танкам, а таксама медалі «За воінскую доблесць» і «Умацаванне баявога супрацоўніцтва». Сястра Валянціна пасля пахавання захоўвае іх на бачным месцы, побач з фатаграфіяй Валерыя: Бярозаўскага пасмяротна ўзнагародзілі ордэнам Мужнасці. Яго магіле на мясцовых могілках у пасёлку Худзякова прысвоілі статус воінскага пахавання.
«Я страціла самага блізкага чалавека, сваю надзею і апору, ‒ кажа Валянціна Беразоўская. ‒ Брат быў самым лепшым! Памятаю, вечна казаў, калі нейкія складанасці: «Ну, нічога, сяструха, прарвемся». Жыў так, што пра яго ўспамінаеш толькі добрае: заўсёды з усмешкай, спагадлівы, гатовы быў дапамагчы людзям у любы час».
Акрамя Валянціны, якая выхоўвае трох маленькіх дачок, у Валерыя быў малодшы брат Міхась і 78-гадовая бабуля, якая не ўстае з пасцелі.
Уласнай сям'і ў вайскоўца не было, але менавіта ён быў асноўным карміцелем сваякоў. Міхаіл працуе неафіцыйна ў кампаніі па ўстаноўцы пластыкавых вокнаў і зарабляе зусім няшмат, а Валянціна вымушана сядзець дома, паколькі ў адной з яе дачок інваліднасць.
«Дзяржава плаціць мне дапамогу 17 тысяч рублёў ($250), — распавядае Валянціна. — У нас з Мішам ёсць невялікія даходы, але 80% сямейнага даходу прыносіў Валера. Ён быў, па сутнасці, карміцелем у сям'і, мы наўпрост залежалі ад яго даходу. І, вядома, туды ён пайшоў таксама дзеля нас».
Сваякі расказваюць, што Валерый трапіў у войска параўнальна позна: у 25 гадоў пайшоў на тэрміновую службу, а затым застаўся служыць па кантракце. Адслужыўшы чатыры гады, ён вярнуўся дадому ў Худзякова ‒ тыповую расійскую вёску з насельніцтвам прыкладна 500 чалавек у 20 км ад Іркуцка.
Родныя гавораць, ён спадзяваўся знайсці працу «на гражданцы», але зрабіць гэта яму не ўдалося. У вёсцы ўсяго два магазіны, у школу дзяцей возяць у суседнюю Піваварыху: большасць жыхароў Худзякова ездзяць на заробкі ў Іркуцк.
Не маючы магчымасці працаваць дома, Валерый вярнуўся ў войска: у 2020 годзе ён зноў падпісаў кантакт на службу ў танкавых войсках ва Улан-Удэ.
«Ён казаў, што яму падабаецца служыць і ў войску яму неяк прасцей, — расказвае Валянціна. — Ну і заробак, вядома, таксама прыцягваў. Я дакладна не ведаю, колькі ў яго была зарплата, але прыкладна тысяч 50, плюс розныя надбаўкі. Не ўсюды столькі заробіш».
«Узімку ён патэлефанаваў нам і сказаў, што едзе на вучэнні ў Беларусь. Мы тады здагадваліся, куды ён едзе, але казаць пра гэта было нельга. Але, вядома, мы былі супраць гэтага», ‒падкрэслівае Валянціна.
Беразоўскі загінуў пад Гастомелем 5 сакавіка.
«Мне пра смерць Валеры расказаў яго камандзір. Яны ехалі калонай, камандзір і яшчэ адзін хлопец з экіпажа сядзелі на вежы звонку. Валера першы заўважыў, як у іх ляціць ракета і даў па газах, каб ухіліцца ад яе. Пачаў выводзіць танк, і ў той момант, калі адводзіў, даў магчымасць хлопцам саскочыць на зямлю, ‒ распавядае сястра загінулага. ‒ Калі саскоквалі, адзін з іх атрымаў раненне, потым камандзір адцягваў і перабінтоўваў яго. Валера ў гэты час вылез з танка і з аўтамата адстрэльваўся, прыкрываючы астатніх.
Другая ракета прыляцела ў танк і аскепкамі нагнала Валеру са спіны, пасля камандзір перабінтаваў і яго, аказаў першую дапамогу і адправіў да лекараў, за 8 кіламетраў, але прыехаўшы туды, выявілі, што лекараў там не было. Бой адбыўся 3 сакавіка, а памёр Валера праз два дні ‒ 5 сакавіка».
Пасля смерці брата Валянціна разлічвала атрымаць кампенсацыю за яго смерць: як абвяшчаў Уладзімір Пуцін, сем'і расійскіх вайскоўцаў, якія загінулі падчас баявых дзеянняў ва Украіне, маюць права на выплаты ў агульнай складанасці больш за 12 млн рублёў.
Акрамя страхоўкі больш за 7 млн рублёў, родным належыць аднаразовая выплата ў 5 млн і штомесячная дапамога, памер якой не называецца.
Але аказалася, што кампенсацыя належыць толькі тым, каго закон называе «членамі сям'і»: дзецям, жонцы або бацькам. Менавіта такі адказ Валянціне прыйшоў са страхавой кампаніі, якая займаецца страхаваннем расейскіх вайскоўцаў.
«Нам сказалі, што ні страхоўкі, ні вось гэтых «новых» выплат… Нічога вам не належыць. Ён быў карміцелем сям'і не па паперцы, а ў нас усюды патрэбная паперка», — кажа Валянціна.
Ёсць праблемы з атрыманнем кампенсацый і ў сваякоў салдат, якія лічацца не загінулымі, а зніклымі без вестак (такіх шмат сярод тых, чые целы да гэтага часу знаходзяцца ва ўкраінскіх моргах і не вывезены ў Расію).
Ім не плацяць 12 млн рублёў, а толькі выдаюць забеспячэнне салдата, які знік без звестак.
