Былы Рускі тэатр у Вільні
У рэпертуарах літоўскіх тэатраў яшчэ ёсць рускія творы: напрыклад, у Віленскім Малым тэатры паказваюць «Дзядзьку Ваню» А.Чэхава, у Нацыянальным тэатры оперы і балета — балет С. Пракоф'ева «Рамэа і Джульета», да Новага года паказвалі і «Шчаўкунка». Як быць з Пятром Чайкоўскім, Фёдарам Дастаеўскім, Аляксандрам Пушкіным?
«Спачатку мы павінны пачуць, што нядаўна сказаў міністр культуры Украіны Аляксандр Ткачэнка. Ён выказаў надзею на тое, што прынамсі на час вайны, мы павінны ўстрымацца і ад паказу класічных твораў у Еўропе. Гэта дастаткова сумленная пазіцыя», — сказаў Кайрыс.
«Гэта пажаданне ў першую чаргу накіравана не на Літву. У Еўропе ёсць краіны, дзе мы бачым, што ў рэпертуары вяртаюцца пэўныя творы», — заўважыў ён.
Па словах міністра, такія выказванні Ткачэнкі або іншых прадстаўнікоў Украіны — як напамін пра нестабільнасць у свеце, пра тое, што не трэба вяртацца да таго, што ёсць бізнэсам і звычайнай справай.
«Але гэта не так, ідзе вайна, тут наша роля павінна быць актыўнай», — сказаў Кайрыс.
Як быць з рускай культурай, па яго словах, выдатна патлумачыла пісьменніца Крысціна Сабаляўскайце. «Яна гаварыла пра «каранцін буйных класікаў», Чайкоўскага і іншых. Аднак мы не гаворым пра тое, што трэба сціраць ноты, ірваць, паліць кнігі», — сказаў Кайрыс. Міністр лічыць, што ў будучыні гэтае пытанне страціць актуальнасць у Літве. «Літва стаіць на такім шляху, што патрэбы ў рускай культуры зніжаюцца. Гэта адбываецца ў сілу натуральных прычын. Вядома, з-за вайны. І з-за змен у грамадстве. Калі гаварыць пра змену пакаленняў, то моладзь не валодае рускай і гэтая культура не з'яўляецца ў цэнтры фокусу», — сказаў ён. «Гэта добрыя перамены ў сілу натуральных прычын. Мы ўжо павінны выйсці з той фазы, што думаем, што рабіць з рускай культурай, з яе знакамітымі прадстаўнікамі. Гэтае пытанне не мае значэння. Чым больш мы надаём гэтаму ўвагі, тым больш, самі таго не жадаючы, будзем карміць расійскую прапаганду», — дадаў міністр.
Здавалася б, чым «Шчаўкунок» звязаны з прапагандай? Кайрыс падкрэслівае, што звязаны больш, чым мы думаем.
Паводле яго слоў, летась прэзідэнт РФ Уладзімір Пуцін падпісаў указ аб гуманітарнай палітыцы ў замежных краінах. «У гэтай канцэпцыі названыя ўсе імёны, якія маюць вялікае значэнне для гісторыі культуры, там ясна названыя ўсе імёны, як той жа Чайкоўскі і г.д., што гэтыя творцы — тая база, тая апора, на якой стаіць «рускі свет», — заўважыў Кайрыс.
Міністр згодны з тым, што такое рашэнне несумленнае, паколькі творы некаторых рускіх класікаў больш каштоўныя, чым тая функцыя, якой іх надзяляе расійская прапаганда. «Але, разумеючы, што культуру выкарыстоўваюць як зброю, мы павінны мець гэты імунітэт. Я веру ў сталасць нашага грамадства і сектара культуры. Я кажу не пра зброю, якая страляе, а пра зброю ў культурным кантэксце», — сказаў Кайрыс.
