Фота: pixabay
24 лютага ЗША адзначылі гадавіну ўварвання расійскіх захопнікаў ва Украіну замарозкай актываў яшчэ дзясятка расійскіх банкаў. Гэтак жа Вялікабрытанія і ЕС пашырылі свае чорныя спісы. Мэтай чарговага ўзмацнення санкцый з'яўляецца ліквідацыя шчылін, праз якія пуцінскі рэжым можа абыходзіць забароны. Як вынікае з сумеснага даследавання The Economist і SourceMaterial, ухіленне Расіі ад санкцый становіцца ўсё больш прасунутым, асабліва калі справа тычыцца нафты, даходы ад продажу якой фінансуюць расійскую агрэсію і вайну.
Месяц таму Еўропа ўвяла забарону на імпарт перапрацаванай (ачышчанай) расійскай нафты, раней забараніўшы таксама пакупку сырой (неачышчанай) нафты. Пры гэтым ЕС не забараняе сваім грузаадпраўшчыкам, страхоўшчыкам і банкам працягваць спрыяць расійскаму экспарту ў іншыя краіны, пакуль нафта прадаецца ніжэй за цану, устаноўленую групай краін G7.
У гэты ж час большасць краін «па-за Захадам» не ўвялі ўласныя санкцыі, што дазволіла ўзнікнуць купе цьмяных пасрэднікаў, недаступных заходнім мерам уздзеяння. У даследаванні разглядаецца прыклад канкрэтнай фірмы Bellatrix — нікому раней невядомага гандляра — якая раптам выявілася ўласніцай сямі танкераў. Уласнікам кампаніі, зарэгістраванай у Ганконгу, з’яўляецца нехта Білал Аліеў, грамадзянін Азербайджана, права ўласнасці якому было перададзенае праз некалькі тыдняў пасля пачатку вайны. Пераважную большасць нафтапрадуктаў кампанія закупляе не ў абы-каго, а ў расійскага дзяржаўнага гіганта «Раснафты».
Але ж самае цікавае — гэта адкуль так званы Bellatrix атрымлівае грошы на закупку расійскіх нафтапрадуктаў. Як паказваюць дакументы, кампанія атрымала пазыку ў 350 мільёнаў даляраў ад расійскага ж дзяржаўнага крэдытора — Рассельгасбанка.
Асабліва крывадушна на гэтым фоне гучаць словы расійскай віцэ-прэм’еркі Вікторыі Абрамчанкі, якая ў канцы снежня мінулага года заяўляла, што са згаданага банка трэба зняць санкцыі для палягчэння паставак прадуктаў харчавання і «гарантавала», што «праз гэты банк будуць ісці толькі прадукты харчавання, толькі мінеральныя ўгнаенні».
Затым па ланцужку расійскія нафтапрадукты ідуць далей: напрыклад, Bellatrix, імаверна, мае цесныя дзелавыя адносіны з Coral Energy — трэйдарам, які базуецца ў Дубаі і належыць іншаму азербайджанскаму бізнэсмену.
Апроч гэтага, частка расійскай сырой нафты пасля перапрацоўкі нават знаходзіць шлях назад у Еўропу, пакуль заходнія энергетычныя кампаніі і трэйдары (кшталту Shell і Vitol) пастаўляюць яе ў ЕС, часта з Турцыі. На гэта ў кампаніях кажуць, што такі гандаль не з'яўляюцца незаконным — і гэта праўда. Этычны бок такога бізнэсу, натуральна, мала цікавіць гандляроў, пакуль попыт на расійскае паліва застаецца вялізным.
Дык ці можа Захад зрабіць яшчэ больш, каб спыніць паток шэрых фінансаў у Расію? І ці захоча ён гэта рабіць? Пытанне дагэтуль адкрытае.
