«єBajraktar». Jak «dziaržava ŭ smartfonie» dapamahła ŭkraincam vytrymać udar Rasii
Kancepcyja «dziaržavy ŭ smartfonie» była adnym z hałoŭnych fietyšaŭ ukrainskaha prezidenta Uładzimira Zialenskaha da pačatku poŭnamaštabnaj rasijska-ŭkrainskaj vajny. I ŭ hetaj sfiery Ukraina dasiahnuła pośpiechaŭ, pravioŭšy ličbavizacyju šmatlikich dziaržaŭnych pasłuh i servisaŭ. Fłahmanam kancepcyi «dziaržava ŭ smartfonie» stała mabilnaja prahrama «Dija». Naprykład, Ukraina stała pieršaj krainaj u śviecie, dzie elektronnyja pašparty stali paŭnavartasnymi jurydyčnymi dakumientami. Praz dadatak ukraincy atrymlivali siertyfikaty vakcynacyi i hrašovuju dapamohu ad dziaržavy. Ale «Dija» akazałasia karysnaj nie tolki ŭ mirnyja časy, ale i ŭ vajennyja. Z dapamohaj servisu ŭkraincy praciahvajuć atrymlivać dziaržaŭnyja pasłuhi, navat va ŭmovach vajny i akupacyi. Raskazvajem, jak sučasnyja technałohii dapamahajuć ukrainskaj dziaržavie va ŭmovach vajny nie prosta vystajać, ale i efiektyŭna vajavać.
17.04.2022 / 14:09
Jak pracavała «Dija» ŭ mirnyja časy?
Stvareńnie «dziaržavy ŭ smartfonie» było adnoj z pieradvybarčych abiacanak Uładzimira Zialenskaha. U pačatku 2020 hoda jon prezientavaŭ hramadskaści mabilny dadatak «Dija». Cikava, što raspracoŭvała jaho kampanija z biełaruskimi karaniami — EPAM. Ź jaie dapamohaj ukraincy atrymali dostup da dziasiatkaŭ dziaržaŭnych pasłuh.
Ukraincam praz «Diju» dastupnyja ličbavyja pašparty hramadzianina Ukrainy, paśviedčańni ab naradžeńni, rehistracyi transpartnaha srodku, pravy kiroŭcy.
U dadatku čas ad času z’iaŭlajucca ŭsio novyja i novyja pasłuhi. Naprykład, studenty lubych ukrainskich VNU mohuć zhienieravać elektronny studencki bilet.
Praz «Diju» za niekalki klikaŭ možna stać pradprymalnikam, aformić daviedku ab niesudzimaści, dapamohu pry naradžeńni dziciaci, padać pazoŭ u sud abo atrymać pasłuhi, źviazanyja z dakumientami kiroŭcy, zapłacić myta za aŭto, aformić šerah licenzij, dazvołaŭ abo atrymać vypiski z rejestraŭ, navat padać zajavu na rehistracyju šlubu.
«Dija» daje mahčymaść kožnamu ŭbačyć, što viedaje pra hramadzianina ŭkrainskaja dziaržava (aŭto / techpašpart / ziamla / nieruchomaść); mahčymaść atrymać status / dapamohu pa biespracoŭi. Praz prahramu možna atrymać prapisku, apłacić štrafy, padać spravazdačy ab vypłacie padatkaŭ. Biełaruskamu «adnamu aknu» i nie śniłasia.
Va Ukrainie zapuścili єMalatko — servis dla baćkoŭ novanarodžanych, jaki ab’iadnoŭvaje 10 dziaržaŭnych pasłuh, źviazanych z naradžeńniem dziciaci, u adnu.
Taksama stvaryli sistemu E-Health, praz jakuju ŭkraincy mohuć padpisać dekłaracyju z siamiejnym doktaram, atrymać leki pa receptach, pajści pa nakiravańni da vuzkaha śpiecyjalista.
Dajšło navat da taho, što Zialenski zajaviŭ: nastupnyja prezidenckija vybary mohuć adbycca ŭ internecie.
Jak «Dija» dapamahaje dziaržavie vystajać va ŭmovach vajny?
Z pačatkam aktyŭnaj fazy rasijska-ŭkrainskaj vajny na vajennyja rejki pierastroiłasia nie tolki dziaržava, ale i «Dija».
U pryvatnaści, praz «Diju» ŭkraincy pačali źbirać hrošy na armiju. Srodki pastupajuć u fond «Povierniś živim», jaki zakuplaje i pieradaje ŭsio nieabchodnaje ukrainskim bajcam. Zrabić danaty praz «Diju» možna za niekalki klikaŭ.
Na 10 krasavika za hrošy, pieraličanyja praz «Diju», fond zakupiŭ dla vojska: 2793 kvadrakoptary, 11 vajennych bieśpiłotnych avijacyjnych kompleksaŭ, 1703 hienieratary, 72 aŭtamabili, 2197 adzinak abstalavańnia (manitory, kamp’iutary, pryntary i inšaja arhtechnika), 1391 noŭtbuk, 2783 smartfony i płanšety dla artylerystaŭ, 12206 broniekamizelek, 5660 šlemaŭ, 12666 srodkaŭ suviazi, 3782 adzinki ciepłavizijnaj i dzionnaj optyki i 309 adzinak sapiornaha abstalavańnia.
Taksama z dapamohaj prahramy možna paviedamić ukrainskim uładam pra ataku voraha z pavietra. Isnuje śpiecyjalny čat-bot «Ŝoś letit», u jaki možna aŭtaryzavacca tolki praz prahramu «Dija».
Čat-bot «Ŝoś letit» stvaryli śpiecyjalna dla ŭkraincaŭ, jakija chočuć dapamahčy siłam SPA, ale viedajuć, što nielha vykładvać u sacsietki foty i videa padazronych abjektaŭ da taho, jak pra heta paviedamili aficyjnyja krynicy.
Čat-bot pracuje nastupnym čynam. Hramadzianin, jaki pabačyŭ u niebie varožy ab’iekt, zachodzić u telehram i aŭtaryzujecca praz «Diju». Potym jon praz mieniu nazyvaje typ padazronaha ab’iekta (rakieta, samalot ci bieśpiłotnik). Dalej bot prapanuje padzialicca svajoj hieałakacyjaj. Śpiecyjalna navučanyja ludzi apracoŭvajuć atrymanuju infarmacyju ŭ režymie realnaha času.
Jašče adzin karysny servis — čat-bot «єVoroh», jaki taksama pracuje z aŭtaryzacyjaj praz dadatak «Dija». Tudy možna paviedamić ab akupantach, jakija majuć dačynieńnie da złačynstvaŭ u Bučy, Irpieni i Hastomieli. Naprykład, tudy možna prysłać fota, videa ci kadry z sistemy videanazirańnia z rasijskimi vajskoŭcami, što ŭčynili vajennyja złačynstvy na Kijeŭščynie. Taksama praz hety čat-bot možna paviedamić uładam pra raźmiaščeńnie akupantaŭ i rasijskaj techniki.
Z-za rasijskaha ŭvarvańnia mnohija ŭkraincy ŭ roznych haradach zastalisia biez damoŭ. Rasijanie źniščyli tysiačy žyłych damoŭ, sotni pradpryjemstvaŭ, škoł i balnic. Ukrainskaja dziaržava abiacaje ich adbudavać. I kab takuju dapamohu atrymać, u prahramie «Dija» možna paviedamić ab paškodžanaj abo źniščanaj majomaści. Heta dapamoža acanić straty, kab paźniej ich kampiensavać. Padać zajaŭku ab paškodžanaj majomaści mohuć hramadzianie Ukrainy, u jakich z 24 lutaha byli paškodžany: pryvatny dom (siadzibny, dačny i sadovy), kvatera, inšaje žyłoje pamiaškańnie.
Ukraina taksama anansavała prahramu dapamohi ŭkraincam, jakija vymušana pakinuli svaje damy praz bajavyja dziejańni. Pracavać heta budzie taksama praz prahramu «Dija».
Uładalniki žyłla, jakija biaspłatna pasialili ŭ svaich damach pierasialencaŭ, buduć atrymlivać pa 450 hryŭniaŭ (15 dalaraŭ) na miesiac za kožnaha na kampiensacyju kamunalnych pasłuh. Dziaržava vypłacić kožnamu pierasialencu va Ukrainie štomiesiačnuju minimalnuju dapamohu ŭ pamiery 2 tysiačy hryŭniaŭ (68 dalaraŭ), pry hetym vypłata na kožnaje dzicia składzie 3 tysiačy hryŭniaŭ (103 dalary).
Pracadaŭcy, jakija pracaŭładkujuć vymušanych pierasialencaŭ, atrymajuć pa 6,5 tysiačy hryŭniaŭ (222 dalary) za kožnaha takoha rabotnika. Taksama pa 6,5 tysiačy hryŭniaŭ razava atrymali ludzi, jakija praz vajennyja dziejańni stracili pracu.
Vymušanyja pierasialency zmohuć stanavicca na ŭlik praz partał «Dija».
Praz vajnu ŭ niekatorych akupavanych i pryfrantavych rehijonach Ukrainy spyniłasia navučańnie. Da kanca niezrazumieła, ci zmohuć dziaržaŭnyja orhany Ukrainy bieśpierabojna vydavać atestaty i dypłomy ŭkrainskim navučencam i studentam. I voś tut jakraz moža dapamahčy «Dija». Staršynia Kamiteta Viarchoŭnaj Rady pa pytańniach adukacyi, navuki i inavacyj Siarhiej Babak vystupaje za toje, kab atestaty i dypłomy vydavalisia praz dadatak «Dija». Heta było b vielmi zručna dla tych, chto znachodzicca ŭ evakuacyi ci za miažoj.
Jašče ŭ płanach ukrainskich uładaŭ zapusk u prahramie «Dija» elektronnaha paśviedčańnia vieterana bajavych dziejańniaŭ, a taksama zapusk asobnaha dadatka «je-Vietieran» dla asučaśnivańnia i ličbavizacyi pasłuh dla vieteranaŭ vajny, členaŭ ich siemjaŭ i siemjaŭ zahinuŭšych.
Na akupavanych terytoryjach rasijanie śviadoma adklučajuć ukrainskaje radyjo i telebačańnie i zapuskajuć svaje prapahandysckija kanały. Časam rasijanie b’iuć kryłatymi rakietami pa televyškach i pa dalokich ad linii frontu haradach Ukrainy, kab spynić viaščańnie ŭkrainskich telekanałaŭ. Dla taho kab ukraincy praciahvali atrymlivać apieratyŭnuju infarmacyju navat va ŭmovach vajny, u prahramie «Dija» paśla pačatku vajny zapuścili viaščańnie ŭkrainskaha radyjo i telebačańnia.
Mnohija ŭkraincy, jakija vymušana pakidali svaje damy, biehli ad vajny biez dakumientaŭ. Kab spraścić žyćcio takim ludziam, u dadatku z’iaviŭsia «єDokumient». Heta časovaje ličbavaje paśviedčańnie, u jakim jość pašpartnyja źviestki, fota i padatkovy numar. Paśviedčańnie pryznajuć jak aficyjny dakumient orhany ŭłady, palicyja i vajskoŭcy na błokpastach.
Akramia sur’ioznych rečaŭ, raspracoŭščyki prahramy padrychtavali i cikavy bonus. Jon asabliva spadabajecca ludziam, jakija chočuć krychu adciahnucca i supakoić niervy. U prahramu dadali paŭnavartasnuju mabilnuju hulniu. U karystalnikaŭ jość mahčymaść ujavić siabie ŭ roli apieratara bieśpiłotnika «Bajraktar», utrymlivajučy błokpost i źniščajučy rasijskuju techniku.
Usie hetyja ličbavyja mahčymaści zjavilisia ŭ ukraincaŭ paśla taho, jak adpaviedny kurs na ličbavizacyju dziaržavy ŭziało vyšejšaje kiraŭnictva krainy. Za realizacyju hetaj palityki adkazvaje Ministerstva ličbavaj transfarmacyi Ukrainy, jakim kiruje małady i charyzmatyčny vizijanier Michaił Fiodaraŭ.