Аналітык ISW: Уступленне беларускай арміі ў вайну малаверагоднае, бо яна і слабая, і патрэбная Лукашэнку дома
Амерыканскі інстытут вывучэння вайны (ISW) аналізуе сітуацыю на фронце з пачатку поўнамаштабнага ўварвання Расіі ва Украіну. Іх картамі баявых дзеянняў, штодзённай аналітыкай і прагнозамі карыстаюцца ўсе. Выданне «Суспільне новини» спытала геапалітычнага аналітыка Інстытута Джорджа Вараса, якія перспектывы ў дэакупацыі Херсоншчыны, калі Расія можа паспрабаваць правесці незаконныя «рэферэндумы» на часова акупаваных тэрыторыях, чаго чакаць ад баёў за Данеччыну і ці можа Пуцін разлічваць на беларускую армію.
25.07.2022 / 08:12
Украінскія салдаты бягуць пасля ракетнага ўдара па Краматорску. 7 ліпеня 2022 года. Фота: AP Photo/Nariman El-Mofty, File
— Галоўнакамандуючы УСУ Валерый Залужны заявіў, што сітуацыя на фронце стабілізавалася. Ці бачыце вы гэта і якую ролю ў гэтым адыграла заходняе ўзбраенне?
— Так, абсалютна. Зброя, якую Злучаныя Штаты і іншыя заходнія партнёры далі Украіне, было вельмі важным для зніжэння тэмпаў расійскіх аперацый на ўсходзе Украіны.
Хуткасць прасоўвання Расіі прыкладна з 3-4 ліпеня, пасля бітвы за Лісічанск, вельмі павольная. Расіяне амаль не акупавалі новых тэрыторый. Калі вы чытаеце штодзённыя справаздачы, якія дае Міністэрства абароны Расіі, то бачыце, што яны цяпер амаль не выказваюць тэрытарыяльных прэтэнзій. А стаўленікі Крамля ў «ЛНР» нават робяць нечаканыя заявы. Напрыклад, не было расійскіх заяваў адносна захопу Северска, што шырока крытыкавалася ў расійскай інфармацыйнай прасторы.
Мы таксама бачылі, што расіянам было цяжка забяспечваць артылерыйскія сістэмы боепрыпасамі і падтрымліваць вялікую колькасць байцоў на лініі фронту. Гэта, вядома, звязана з тым, што Злучаныя Штаты далі рэактыўную артылерыю HIMARS і ўкраінцы нанеслі ўдары па крытычна важных складах боепрыпасаў.
Мы выкарыстоўваем датчык у космасе, які фіксуе цеплавыя анамаліі, а таксама пажару, і мы бачылі, што прыкладна з 10 ліпеня да 15 ліпеня назіралася дакладнае памяншэнне колькасці анамалій цяпла. Такім чынам, так, мы лічым, што HIMARS істотна паўплывалі і пагоршылі здольнасць рускіх выкарыстоўваць артылерыю.
— Якая цяпер стратэгія расіян на розных напрамках?
— Расійская стратэгічная мэта ў дачыненні да Украіны з 24 лютага ніколі не змянялася.
Мы лічым, што стратэгічнай мэтай Крамля з'яўляецца кантроль над усёй Украінай палітычна, а затым, верагодна, і геаграфічна.
Крэмль, верагодна, імкнецца кантраляваць усю Украіну па меншай меры да Дняпра, у тым ліку і Кіеў. Гэта было часткай плана «Наваросія» ў 2014 годзе. Нядаўнія заявы міністра замежных спраў Сяргея Лаўрова таксама гэта ясна далі зразумець.
Крэмль мае тэрытарыяльныя амбіцыі, якія выходзяць далёка за межы Данбаса. І гэта відаць з канкрэтных аперацыйных падыходаў. Мы бачылі, што Крэмль факусуецца на Усходнім фронце, відавочна спрабуючы захапіць Данецкую і Луганскую вобласці. Што цікава, Крэмль, здаецца, не ставіў прыярытэтам захоп новых тэрыторый на поўдні. Мы не бачылі ў адкрытых крыніцах таго, што паказвала б, што расіяне фармуюць там ударныя групы.
Расейскія атакі на поўначы Харкава былі вельмі абмежаваныя, магчыма, з-за памераў узводаў або рот, дрэннай выведкі. Гэта значыць, акцэнт адназначна рабіўся на ўсход з падтрымкай з паўднёвых і паўночных тэрыторый. Але Расіі ў будучыні такі прыйдзецца прымаць рашэнні, якія франты для іх прыярытэтныя, паколькі яны не ў стане захапіць усё, што хочуць, адначасова.
— Раней Інстытут вывучэння вайны пісаў, што цяперашні расійскі наступ на Данбасе з высокай верагоднасцю ў найбліжэйшыя тыдні дасягне кульмінацыі дзесьці ўздоўж трасы E40, якая злучае Данецк і Харкаў. Якую вы зараз бачыце кульмінацыю расійскага наступлення на гэтым напрамку?
— Цяжка сказаць, у якіх населеных пунктах, верагодна, завершыцца кампанія Крамля. Мы апублікавалі карту шчыльнасці насельніцтва, якая змяшчае звесткі па грамадах Данецкай вобласці ў 2020 годзе. На ёй відаць, што тэрыторыя, якая забудаваная вакол Краматорска, Бахмута, Славянска, Северска, і шэраг іншых развітых гарадоў, мае адносна вышэйшую населенасць.
З іншага боку, вывучаючы гэтую вайну, мы бачым, што Крэмль мог праходзіць вялікія адлегласці з дапамогай механізаваных войскаў па адкрытых раўнінах, сельскай мясцовасці, дзе цяпер добра ўмацаваная ўкраінская абарона.
Або калі паглядзець, як, напрыклад, першае гвардзейскае танкавае падраздзяленне арміі РФ у пачатку вайны здолела дайсці з Курска або Белгарада ў кірунку Кіева або Сум. Ім удалося досыць хутка дабрацца да Бровараў і іншых частак Кіева праз палі. Але там, дзе рускім даводзілася дзейнічаць у гарадскім асяроддзі, іх аперацыі спыняліся.
Калі расіяне наблізіліся да бітвы пад Кіевам і былі на ўскраінах Аболоні, у Бучы, у раёне Барадзянкі, іх аперацыі замарудзіліся. Прасоўванне па Марыупалю, тамтэйшаму гарадскому асяроддзю, таксама было павольным.
Таму, вывучаючы дынаміку, мы бачым, што тэмп запавольваецца па меры набліжэння да больш густанаселенай тэрыторыі. Таму мы чакаем, што лінія Краматорск — Бахмут, перш за ўсё на шашы E40, дзе ёсць падрыхтаваныя ўкраінскія абарончыя пазіцыі, замарудзіць тэмпы Расіі.
Нават Северск спрабуюць захапіць вельмі павольна. Прыкладна з пачатку ліпеня, з таго часу, як расіяне захапілі большую частку адміністрацыйнай мяжы Луганскай вобласці, яны не змаглі прасунуцца значна далей і захапіць Северск, што важна, улічваючы тое, наколькі маленькі гэты горад. Я маю на ўвазе, што не бачу перспектыў таго, што расіяне дасягнуць хуткіх поспехаў, беручы пад увагу больш складаную і яшчэ лепш падрыхтаваную абарону Данеччыны.
— Але, на ваш погляд, у будучыні яны маюць шанцы захапіць Краматорск, Славянск і іншыя гарады Данбаса?
— Не. Мы лічым, што Крэмль наўрад ці захопіць іх, і тым больш, да 11 верасня. Пра гэтую дату папярэджваюць украінскія афіцыйныя асобы, маўляў, у гэты перыяд магчымыя так званыя рэферэндумы на акупаваных тэрыторыях.
— Намесніца міністра абароны Ганна Маляр нядаўна заявіла, што наступнай мэтай расіян можа стаць Запарожжа. Наколькі высокая верагоднасць іх атакі ў гэтым кірунку і адкуль яна можа быць?
— Цяпер мы не бачым, каб расіяне назапашвалі сілы для наступлення на Запарожжа то з поўдня, то з захаду Данецкай вобласці.
Варта паглядзець, як будзе развівацца іх ваенная кампанія, але пакуль мы не бачым непасрэднай пагрозы ў кірунку Запарожжа.
Зрэшты, я не сумняваюся, што Крэмль імкнецца захапіць Запарожскую вобласць, і гэта ўваходзіць у яго тэрытарыяльныя мэты. І калі ім удасца захапіць Данецкую вобласць, то яны такі могуць паспрабаваць пасля захапіць і Запарожжа.
Украінскія салдаты ў Данецкай вобласці. 20 ліпеня 2022 года. Фота: AP Photo/Nariman El-Mofty
— Ці ёсць у іх дастаткова афіцэраў, каб навучаць навабранцаў?
— Гэтае пытанне выходзіць за межы нашых даследаванняў, але тое, што мы можам назіраць з адкрытых крыніц, сведчыць, што расіяне маюць праблемы са сваім афіцэрскім корпусам. Было некалькі відэа з вучэнняў батальёна «Альга» з Татарстана, на якіх было паказана, як расійскія курсанты трэніруюць жаўнераў. Звычайна інструктары для такой ролі, па заходніх мерках, павінны былі б мець званне старэйшага унтэр-афіцэра, па савецкай тэрміналогіі — сяржанта.
Таму той факт, што яны прымушаюць курсантаў выконваць такую вучэбную працу, якую звычайна выконваў бы сяржант, можа сведчыць аб тым, што ў рускіх ёсць цяжкасці з афіцэрскім корпусам.
Ёсць і іншыя індыкатары — тое, што курсантаў датэрмінова выпускаюць з навучальных устаноў, каб ваяваць ва Украіне. І, вядома, пацвярджэннем праблем з афіцэрскім складам з'яўляюцца ўсе гэтыя смерці рускіх камандзіраў: ад кіраўнікоў батальёнаў да генералаў.
— Баі за Луганшчыну паўплывалі на ўзровень спустошанай расійскай арміі?
— Так. І Крэмль гэта прызнаў адразу пасля бітвы за Севераданецк і Лісічанск. Іх захоп быў часткай адной кампаніі. Яна патраціла расійскія сілы. Нават Уладзімір Пуцін выступіў з прамовай, у якой сказаў, што гэтыя падраздзяленні павінны адпачыць.
Таму гэта было вельмі правільным рашэннем з украінскага боку — на працягу некалькіх тыдняў завабліваць значную колькасць расійскіх сілаў, зброі і тэхнікі ў гэты раён. Гэта пагоршыла агульны патэнцыял расійскіх сілаў, не даючы расіянам засяродзіцца на больш выгадных і важных напрамках прасоўвання.
Таксама было вельмі важна выйграць час, каб украінцы змаглі падрыхтаваць абарону на лініі Славянск — Северск — Бахмут. Гэта адыгрывае ролю ў большай абароне Украіны, а таксама для магчымасці контрнаступлення на іншых кірунках. І заходнія назіральнікі лічаць, што баі на Луганшчыне знясілілі армію РФ. Нават крамлёўскія блогеры так думаюць, напрыклад, Ігар Гіркін піша доўгія эсэ пра тое, якой жудаснай была бітва за Севераданецк, што гэта была бітва на знясіленне, наколькі вялікім коштам яна далася.
— Нядаўна была навіна, што расіяне выкарысталі 60% сваёй высокадакладнай зброі і ўзяліся за савецкія запасы. Ці ёсць разуменне таго, колькі ў іх запасаў і наколькі яны баяздольныя?
Я не магу назваць канкрэтную колькасць запасаў, бо гэтую інфармацыю цяжка знайсці ў адкрытых крыніцах, якія мы даследуем. Але ўсё ж мы бачым індыкатары таго, што ў расійскіх вайскоўцаў заканчваюцца запасы, прынамсі сучаснай зброі.
Я памятаю, як ім давялося размясціць 50-гадовыя танкі Т-62 на паўднёвай восі вакол Мелітопаля. Гэта галоўны паказчык таго, што рускім даводзіцца выкарыстоўваць старое і менш эфектыўнае абсталяванне.
Таксама былі справаздачы, якія паказвалі на тое, што частка гэтага абсталявання выйшла са строю або ў дрэнным стане пасля працяглага захоўвання на расійскіх складах.
Дадайце да гэтага і тое, што карупцыя сярод камандзіраў і генералаў пагоршыла якасць гэтага абсталявання. Быў адзін батальён з Паўночнай Асеціі, які ваяваў у Запарожскай вобласці пад Гуляйполем і ў іншых месцах і быў узмоцнены танкамі Т-62. Адзін з танкаў быў знішчаны, былі фатаграфіі, якія пацвярджалі, што яны выкарыстоўваюць гэта старое абсталяванне.
Так што гэта праўда, што старая зброя менш эфектыўная і што яны яе выкарыстоўваюць, і гэта сведчыць пра тое, што сучаснае абсталяванне, верагодна, заканчваецца.
Украінскія вайскоўцы рыхтуюць да бою гармату ў Харкаўскай вобласці. Фота: AP Photo/Evgeniy Maloletka
— Наколькі вялікія, на вашу думку, страты расіян і наколькі істотна гэта ўплывае на іх магчымасці вядзення вайны?
— Я адзначу, што частка палітыкі Інстытута вывучэння вайны заключаецца ў тым, каб не збіраць звесткі пра сілы саюзнікаў і дружалюбных да ЗША краін. Гэта тычыцца і Украіны. Таму мы не аналізуем УСУ так старанна, як даследуем расійскія войскі. Таксама мы не хочам казаць пра маючыя адбыцца аперацыі Украіны, каб не падвергнуць іх рызыцы.
Зрэшты, скажу, што ўкраінцам цяпер вельмі важна назапашваць і мабілізоўваць рэсурсы. Гэта ў першую чаргу важна для контрнаступленняў. Як правіла, для абароны ад нападніка суадносіны сілаў павінны быць тры да аднаго. Таму, каб вы маглі адваяваць сваю тэрыторыю, прыйдзецца мабілізаваць сілы.
Што тычыцца расіян, то мы назіраем, што яны схавана праводзяць мабілізацыю. На мінулым тыдні мы апублікавалі артыкул пра так званыя добраахвотніцкія батальёны, якія Расійская Федэрацыя стварае на працягу многіх гадоў.
Наша цяперашняя гіпотэза заключаецца ў тым, што расіяне фармуюць такія батальёны ва ўсіх 85 суб'ектах РФ, і Крэмль імкнецца адправіць іх на Данбас.
Гэтая мабілізацыя адбываецца паралельна з вярбоўкай зняволеных, правядзеннем мабілізацыі на акупаваных тэрыторыях. Але гэта наўрад ці дазволіць ім прыцягнуць актыўную баявую сілу. Падобна на тое, што падрыхтоўка, якую праходзяць гэтыя падраздзяленні, працягнецца ўсяго некалькі месяцаў.
Калі браць пад увагу, што для службы ў многіх з падраздзяленняў папярэдняя вайсковая служба не з'яўляецца абавязковай, то падрыхтоўка якасных кадраў павінна доўжыцца больш за некалькі месяцаў. Таму мы лічым, што Крэмль можа адправіць гэтых людзей на вайну, але з-за недахопу падрыхтоўкі яны не будуць асабліва эфектыўнымі.
Мы бачым фармаванне батальёнаў па ўсёй Расійскай Федэрацыі, пераважна з рэгіёнаў, дзе ёсць этнічныя меншасці, такія як Татарстан, Башкартастан, Асеція, Чачня, Перм, Красноярск. Цікава, што яны фармуюць адзін батальён у Маскоўскай вобласці, але мне не зразумела, будуць набіраць туды пераважна масквічоў ці нацыянальныя меншасці, якія працуюць і жывуць у Маскве.
У той жа час у Санкт-Пецярбургу і іншых, скажам так, еўрапейскіх частках Расійскай Федэрацыі мы не бачым, па меншай меры пакуль, доказаў адкрытага фарміравання такіх батальёнаў.
Гэта індыкатар таго, што, магчыма, Крэмль імкнецца не адпраўляць на вайну этнічных рускіх, а хутчэй аддае перавагу этнічным меншасцям.
— Апошнім часам мы бачылі шмат навін пра ўдалыя ўдары украінскіх вайскоўцаў па складах боепрыпасаў на акупаваных тэрыторыях. Як гэта падрывае магчымасці расіян?
Украінскія ўдары сістэмамі HIMARS па расійскіх складах боепрыпасаў, элементах матэрыяльна-тэхнічнага забеспячэння і камандных пунктах зніжаюць магчымасці Расіі весці артылерыйскія кампаніі, мець чалавечыя рэсурсы для якаснага выканання аперацый.
З тых часоў, як украінцы выкарыстоўваюць HIMARS, прыкладна з канца чэрвеня, мы назіраем памяншэнне колькасці абвастрэнняў на перадавой. Гэта б'е па маральным духу і магчымасцях вайскоўцаў РФ. Акрамя таго, мы бачым, што расійскія ваенныя блогеры пачалі скардзіцца на недастатковую эфектыўнасць, між іншым, сістэм супрацьпаветранай абароны, зенітна-ракетных комплексаў С-300, якія павінны былі б абараняць расійскія цэлі ад сістэмаў HIMARS.
— Якія шанцы на дэакупацыю Херсонскай вобласці?
— Я лічу, што ўкраінцы здольныя дэакупаваць значную частку сваёй тэрыторыі на поўдні. Паўтаруся, мы не збіраем звесткі пра ўкраінскіх сілах і не праводзім па іх глыбіннага аналізу. Але я думаю, што на поўдні мы, верагодна, убачым контрнаступленне для вызвалення Херсона і ўсёй тэрыторыі на правым беразе Дняпра.
Украінцам будзе цяжка правесці большае контрнаступленне. Я думаю, што будзе прынамсі адна частка контрнаступлення для вызвалення тэрыторый аж да Перакопскага вала каля Крыма. Але пераправа праз Дняпро будзе складанай задачай, таму я думаю, што першы этап контрнаступлення, хутчэй за ўсё, будзе засяроджаны на вызваленні Херсона, а таксама ўсёй тэрыторыі па той бок ракі Інгулец. Напрыклад, тэрыторыі ад Высокаполля аж да Новай Кахоўкі.
Разбітая ўкраінцамі ў маі пераправа на Северскім Данцы. Фота: Офіс прэзідэнта Украіны
— Украінскія войскі таксама нанеслі другі запар высокадакладны ўдар па Антонаўскім мосце — гэта галоўная лагістычная артэрыя Расіі на ўсход ад Херсона. Якую ролю гэта можа адыграць у дэакупацыі горада?
— Антонаўскі мост з'яўляецца надзвычай важнай лініяй забеспячэння расійскіх войскаў для падтрымкі сілаў у Херсоне. Увогуле, ёсць два вялікія масты — Антонаўскі і Новакахоўскі. Украінскае контрнаступленне павінна было б разарваць гэтыя лініі забеспячэння, каб расіяне не маглі больш дастаўляць падмацаванні па іх у Херсон.
У той жа час я спадзяюся, што ўкраінцы не знішчаць гэтыя масты, таму што яны спатрэбяцца, каб працягнуць контрнаступленне з Херсона на Крым. Таму што інакш прыйдзецца будаваць пантонныя пераправы праз Дняпро. А гэта надзвычай шырокая рака, таму гэта было б вельмі цяжка.
— Інстытут вывучэння вайны пісаў, што расійская акупацыйная ўлада, верагодна, выкарыстоўвае ўкраінскія высокадакладныя ўдары і партызаншчыну для прапаганды, каб стварыць умовы для масавай дэпартацыі грамадзян Украіны на тэрыторыю Расіі. Наколькі масавыя гэтыя працэсы?
— Думаю, у заходнім свеце не так добра вядома, наколькі падступнымі з'яўляюцца расійскія акупацыйныя адміністрацыі. Мы ўсе ведаем пра зверствы, якія расіяне здзейснілі ў Бучы, таму што гэта быў абуральны прыклад, але людзі павінны разумець, што Буча — гэта не толькі пра прыгарад Кіева. «Буча» адбываецца на акупаваных тэрыторыях па ўсёй краіне. І фільтрацыі, прымусовая дэпартацыя таксама з'яўляюцца часткай гэтага.
Нам цяжка атрымліваць інфармацыю пра гэта з адкрытых крыніц, акрамя таго, што мы чуем у інтэрв'ю і з заяў украінскага ўрада. Кожны раз, калі больш тэрыторый дэакупуюць, мы даведаемся пра новыя ахвяры гвалтоўных і жорсткіх акупацыйных сілаў.
— Вы пісалі, што Крэмль, верагодна, паспрабуе незаконна далучыць да Расіі акупаваныя Херсонскую, Запарожскую, Данецкую і Луганскую вобласці 11 верасня 2022 года. Чаму менавіта гэтая дата?
— Гэтая дата важная, бо, як вядома, 11 верасня адбудуцца рэгіянальныя выбары у Расіі. Так што гэта дзень, калі Крэмль будзе спрабаваць сабраць вялікую яўку. Зрэшты, няма прычын, чаму расіяне не могуць паспрабаваць правесці рэферэндумы раней ці пазней гэтай даты.
Украінцам удавалася неаднаразова зрываць намаганні Расіі правесці такія рэферэндумы на акупаванай Херсоншчыне, Запарожскай вобласці і на іншых тэрыторыях. Таму, калі рускія не змогуць стварыць адпаведныя палітычныя ўмовы, каб падрыхтавацца да правядзення рэферэндумаў, то я ўпэўнены, яны іх адкладуць.
— Раней вы пісалі, што Пуцін, верагодна, цісне на Аляксандра Лукашэнку, каб той падтрымаў вайну супраць Украіны. Але беларускі правіцель пазбягае прамога ваеннага ўмяшання, адначасова даючы расіянам для выкарыстання паветраную прастору краіны. Магчыма поўнамаштабнае ўступленне Беларусі ў вайну?
— Па нашай ацэнцы, вельмі малаверагодна, што Беларусь далучыцца да вайны. Прычына ў тым, што Беларусь, шчыра кажучы, не мае столькі сілаў, каб гэта мела вызначальны ўплыў у вайне. Плюс гэтыя сілы патрэбныя Лукашэнку дома.
У Беларусі ёсць шэсць манеўровых брыгад. Кожная з іх можа стварыць дзве батальённыя тактычныя групы. Гэта азначае, што тэарэтычна Беларусь можа сфармаваць усяго 12 батальённых тактычных груп. Гэта вельмі малая колькасць, і яна не была б вырашальнай для атакі, якая б рэальна пагражала Украіне. Гэтыя падраздзяленні былі б лёгкай закускай для ўкраінскіх сілаў, якія абараняюць Кіеў, Валынь і іншыя раёны.
Акрамя таго, гэтыя сілы патрэбныя Лукашэнку, каб утрымліваць рэжым. Беларускі народ з часоў пратэстаў 2020 года, вядома ж, ім не задаволены. І беларуская армія была вельмі важная для падтрымання ягонага рэжыму. Калі гэтыя падраздзяленні будуць знішчаныя ва Украіне, то, думаю, Лукашэнка будзе мець праблемы з бяспекай.
Цалкам магчыма, што расіяне могуць паспрабаваць выкарыстоўваць пэўную камбінацыю беларускіх і расійскіх сілаў, каб правесці аперацыі, магчыма, дзесьці на захадзе Украіны, каб сарваць украінскія аперацыі ў іншых месцах. Але пакуль мы не бачылі прыкмет таго, што расіяне фармуюць такія ўдарныя групы.
Акрамя таго, важна, што расійскае разгортванне ўсіх гэтых батальённых тактычных груп у Беларусі яшчэ ў лютым гэтага года не было асабліва эфектыўным. Усе гэтыя розныя падраздзяленні былі вельмі нескаардынаванымі. Не было згуртаванай каманднай структуры.
Я думаю, што намаганні сумясціць беларускія падраздзяленні з ужо вельмі дэградаванымі і стомленымі расійскімі падраздзяленнямі таксама не былі б асабліва скаардынаванымі.
— Ганна Маляр заявіла, што калі расіян не спыніць, то яны могуць выкарыстоўваць Украіну як плацдарм для нападу на іншыя краіны. Ці рэальна гэта і хто, на вашу думку, можа стаць мішэнню?
— Расійская Федэрацыя і Крэмль пад кіраўніцтвам Уладзіміра Пуціна з'яўляюцца рэвізіянісцкай, рэваншысцкай дзяржаўнай уладай. Яны разглядаюць усе былыя савецкія рэспублікі як частку законнай сферы ўплыву Расіі. Я быў бы вельмі ўсхваляваны, калі б Пуціну ўдалося дасягнуць сваіх максімалісцкіх мэтаў ва Украіне, у прыватнасці, калі яны дойдуць да Адэсы і далей. У зоне рызыкі апынуліся б Малдова, а таксама Грузія.
Крэмль лічыць Малдову часткай сваёй сферы ўплыву, тым больш на фоне намаганняў прэзідэнткі Санду па ўзмацненні рэформаў і развіцці адносін з Еўрапейскім Саюзам.