Nazvanyja piać krain, zdolnych pieražyć jadziernuju zimu
Navukoŭcy vyśvietlili, jakija krainy pry ŭdałym źbiehu abstavin zdolnyja vyžyć u vyniku hłabalnaha jadziernaha kanfliktu, zachavaŭšy sielskuju haspadarku. Ich usiaho piać, i ŭsio heta — astraŭnyja dziaržavy, havorycca ŭ daśledavańni, apublikavanym u časopisie Risk Analysis, piša RTVI.
08.02.2023 / 09:48
Zimovaja ranica ŭ Novaj Ziełandyi. Fota: AP/Mark Baker, File
Acenku šancaŭ vyžyć va ŭmovach jadziernaj zimy praviali navukoŭcy z Novaj Ziełandyi. U svajoj pracy daśledniki z Univiersiteta Ataha vyvučyli ŭździeiańnie, jakoje akaža rezkaje źnižeńnie soniečnaj aśvietlenaści z-za jadziernaj vajny, mahutnaha vyviaržeńnia vułkana abo ŭdaru bujnoha asteroida na vytvorčaść sielskahaspadarčaj pradukcyi ŭ suśvietnym maštabie i ŭ Novaj Ziełandyi — u pryvatnaści.
«U vyniku poŭnamaštabnaj vajny Rasii z NATA zabrudžvańnie atmasfiery 150 terahramami sažy (što adpaviadaje detanacyi bolšaści ŭstanovak z bajavymi zaradami ŭ śviecie) zdolna źnizić hłabalnuju vytvorčaść sielhaspradukcyi na praciahu niekalkich hadoŭ na 80% i prykładna na 100% — u krainach paŭnočnaha paŭšarja», — havorycca ŭ daśledavańni.
Zychodziačy z taho, što pa raźlikach u hłabalnych kataklizmach vyšejšyja šancy vyžyć u žycharoŭ astraŭnych dziaržaŭ, navukoŭcy ŭžyli vyniki svajho madelavańnia da 38 astraŭnych dziaržaŭ, acaniŭšy taksama rehijanalnyja faktary, zdolnyja supraćstajać uździeiańniu jadziernaj zimy.
Nastupstvy jadziernaha kanfliktu zaležać ad kolkaści prymienienych bojezaradaŭ, ich met, kolkaści popiełu, vykinutaha ŭ atmasfieru, ad dziejańnia čałavieka ŭ adkaz na hetyja faktary. «Tut jość elemient vypadkovaści i niavyznačanaści, ale toje, što razburalnyja nastupstvy jadziernaj zimy buduć doŭžycca 5—10 hadoŭ, pacviardžajecca madelnymi daśledavańniami maštabnaha jadziernaha kanfliktu ZŠA i Rasii i mienšych rehijanalnych jadziernych kanfliktaŭ», — ličać navukoŭcy.
Raźliki pakazali, što ŭsiaho piać astraŭnych dziaržaŭ — Novaja Ziełandyja, Aŭstrałija, Isłandyja, Vanuatu i Sałamonavy Astravy — zmohuć samastojna vyrablać dastatkova sielhaspradukcyi, niahledziačy na źnižeńnie tempieratury atmasfiery i soniečnaj aśvietlenaści.
Hetyja vysnovy adpaviadajuć vynikam daśledavańniaŭ 30-hadovaj daŭniny, niahledziačy na toje, što za minuły čas Novaja Ziełandyja stała bolš zaležnaja ad pastavak z-za miažy, u asnoŭnym u dačynieńni da dyzielnaha paliva, padkreślili navukoŭcy.