Калі мне было сямнаццаць, я марыў загінуць за Беларусь. Загінууць, як Кастусь Каліноўскі. Ці хаця б паслужыць Сінявокай як Ігнат Дамейка або Франц Савіч.
Гэта сёння мае мары сталі мяшчанскімі і дэградавалі да ўзроўню новай BMW ды 3-пакаёўкі ў Міхалове. Будучы ліцэістам, я прымаў чынны ўдзел у алімпіядным руху, хадзіў на ўсе нешматлікія беларускія імпрэзы, якія праходзілі ў родным горадзе, чытаў «Наша слова» і «Навінкі» – карацей, акунуўся ў думкі народныя з галавой.
Кожная публікацыя па вельмі важнай для мяне тэме беларускага адраджэння не праходзіла незаўважнай, таму правакацыі магілёўскага журналіста Ю.П. я не абмінуў. Спадар Ю., вырашыўшы чарговы раз праверыць грамадскую думку наконт беларускай мовы, скляпаў ліпавы ліст, нібы накіраваны невядомай магілёўкай у рэдакцыю «Вечернего Могилёва». «Магілёўка» на чым свет стаяў кляла «колхозный язык», пераходзячы з абразаў на вершы асабістага напісання, якія ўзбурлілі маю маладую кроў так, што я ледзьве заснуў.
Устаўшы досвіткам, малады сын падданага Алжырскай народна-дэмакратычнай рэспублікі Фарыд Беррашэд схапіўся за пяро і пачаў крэмзаць гнеўны адказ, перасыпаючы яго рэзкімі выразамі і вершамі Бічэль-Загнетавай. Цёртаму журналюгу тое і трэба было. Праз два тыдні цэлы разварот газеты быў прысвечаны адказам на правакацыйны ліст, а мая цыдулка, якую рэдактар абазваў «Просты алжырскі хлопец у абарону беларускай мовы», стала гваздом праграмы. Мой адказ цытавалі на ўроках беларускай мовы ва ўсім горадзе. У выніку, мой аднакласнік, прыехаўшы ў родныя Бялынічы на выходныя, пачуўад суседзяў: «Ты представляешь, у вас в Могилеве НЕГР ЗАЩИЩАЕТ БЕЛОРУССКИЙ ЯЗЫК».
* * *
На размеркаванні я, Фарыд ібн Мерзак Беррашэд, а па волі пашпартысткі Фарыд Брэзакавіч Беррашэд, працаваў настаўнікам сярэдняй школы і адначасова метадыстам ва Упраўленні адукацыі аднаго з беларускіх гарадоў. Перад самым пачаткам новага навучальнага года мясцовая беларуская тусоўка зноў зацягнула старую песню пра беларускія класы ў горадзе.
Добра ўсведамляючы, што бацькі будучых школьнікаў, як і 100 год таму, навучаць «деревенскому языку» сваіх дзяцей не збіраюцца, актывісты вырашылі атакаваць органы ўлады. Атака бюракратычных устаноў ажыццяўлялася ў асноўным праз гарадскія і агульнабеларускія незалежныя СМІ. Канечне ж, у шальмаванне «чынушаў» уключылася і радыё «Свабода» ў асобе свайго спецыяльнага карэспандэнта А. А. Спадар А., абы праверыць на прыкладзе ступень валодання роднай мовы дзяржслужбоўцамі, распачаў настырны празвон усіх высокіх і нізкіх кабінетаў тутэйшага Дома Саветаў.Тэлефонны званок да начальніка ідэалагічнага аддзела аблвыканкама меў ашаламляльны поспех. Спадар І., які кіраваў у тыя часы гэтай слыннай структурай, суха адказаў на «веліком і могучем» на пытанні радыйшчыка, а фактычна — культурна адаслаў нячэснага журналіста да д’ябла ў госці.
Надышла чарга галоўнай арганізацыі, адказнай за правал палітыкі беларусізацыі ў рэгіёне, — Упраўлення адукацыі. Даведаўшыся у сакратаркі Марыі, што на ўсе пытанні СМІ адказвае метадыст і прэсавы сакратар па сумяшчальніцтве Беррашэд Фарыд Брызэкавіч, А.А. аж запляскаў у далоні. Захапленню журналіста не было межаў, бо у паветры вісеў востры пах скандалу: ролю прэсавага сакратара галоўнай адукацыйнай установы выконвае ці то каўказец, ці то выхадзец з краінаў Цэнтральнай Азіі!
У тэлефоннай трубцы прагучала некалькі гудкоў, і рапатам пачуўся малады голас:
— Прэсавы сакратар Фарыд Беррашэд слухае. Чым магу быць Вам карысным?
На іншым канцы тэлефоннага дроту на некаторы час павісла маўчанне, якое перарасло ў смех.
І самы беларускамоўны аблвыканкамавец Фарыд ібн Мерзак Беррашэд пачуў: «Гэта ўнікальна!!!»
