У супрацьстаянні з НАТА Расея можа выкарыстаць тэрыторыю Беларусі для стварэння канвенцыянальных і гібрыдных пагроз для заходніх краін і Украіны.
Пра гэта гаворыцца ў дакладзе Цэнтра стратэгічных і палітычных даследаванняў «Беларусь у кантэксце супрацьстаяння Расія-НАТА: Пагрозы і выклікі для суверэнітэту, незалежнасці і нацыянальнай бяспекі. Стратэгічныя высновы і рэкамендацыі». Аўтарамі дакладу з'яўляюцца кіраўнікі арганізацыі Арсень Сівіцкі і Юрый Царык, якіх часта называюць праўладнымі аналітыкамі.
Беспрэцэдэнтны ціск
У сваім дакладзе яны адзначаюць беспрэцэдэнтны ваенна-палітычны ціск, якому ў цяперашні час падвяргаецца Беларусь з боку Расеі. На думку аналітыкаў, гэты ціск звязана са спробамі расійскага кіраўніцтва ўцягнуць Беларусь у сваё комплекснае, у тым ліку - ваеннае, супрацьстаянне з краінамі Захаду. Стратэгічнай мэтай дадзенай палітыкі з'яўляецца падрыў еўраатлантычнага адзінства, уключаючы дэзінтэграцыю ЕС і НАТА.
«Калі да другой паловы 2015 года Беларусь заставалася шмат у чым на перыферыі супрацьстаяння Расіі і Захаду, то з ліпеня-жніўня 2015 года і асабліва з вясны 2016 года «беларускае пытанне» становіцца адным з цэнтральных у замежнапалітычным і ваенна-палітычным парадку расейскага кіраўніцтва», — падкрэсліваюць аналітыкі.
На іх думку, крайнім праяўленнем ціску Масквы на Мінск стала размяшчэнне на мяжы з Беларуссю расійскіх войскаў у колькасці, патэнцыйна дастатковай для таго, каб рэалізаваць на беларускай тэрыторыі меры «гібрыднай вайны», аналагічныя па маштабе тым, якія былі рэалізаваны на ўсходзе Украіны.
«Арганізаваны расейскім бокам інцыдэнт, звязаны з паведамленнямі пра «тэрарыстычную пагрозу ў Крыме», і наступнае прывядзенне ўзброеных сілаў у баявую гатоўнасць пацвярджае гатоўнасць Крамля выкарыстоўваць правакацыі для эскалацыі напружанасці і стварэння падстаў для актыўнага ўмяшання. Гэты крок скіраваны на запалохванне краін Захаду, зніжэнне іх матывацыі ў дачыненні да палітыкі стрымлівання Расіі. Акрамя таго, дэвальвуючы «мінскі працэс» і прыцягваючы ўсеагульную ўвагу да Украіны, дадзены крызіс «развязвае рукі» Крамля для агрэсіўных дзеянняў у адносінах да Рэспублікі Беларусь», — лічаць аналітыкі.
Істотная роля Беларусі
На іх думку, істотная роля Беларусі ў замежнапалітычных памкненнях Расіі абумоўлена некалькімі абставінамі.
Па-першае, захоўваючы сваю нейтральную пазіцыю ў адносінах да ўкраінскага крызісу, а таксама поўны і эфектыўны кантроль над уласнай тэрыторыяй, Беларусь выступае значным донарам рэгіянальнай стабільнасці і бяспекі.
«Гіпатэтычная немагчымасць для Расіі выкарыстаць тэрыторыю Беларусі для агрэсіўных дзеянняў у дачыненні да трэціх краін уносіць істотны ўклад у абмежаванне эскалацыі напружанасці ў рэгіёне і, такім чынам, стрымліванне Расіі», - гаворыцца ў дакладзе.
Па-другое, як саюзнік Расіі ў рамках абарончых альянсаў (АДКБ, Саюзная дзяржава), Беларусь уносіць важны ўклад у падтрыманне абараназдольнасці Расіі.
«Закрываючы заходні стратэгічны кірунак і адначасова праводзячы выключна абарончую палітыку і рэалізуючы меры ўмацавання даверу з краінамі НАТО, Беларусь забяспечвае поўную нейтралізацыю ваеннай пагрозы на дадзеным напрамку», - мяркуюць аналітыкі.
Па-трэцяе, Беларусь, якая мае адносіны ўсебаковага стратэгічнага партнёрства з Кітаем, імкліва развівае пазітыўныя адносіны з ЗША і ЕС і адначасова саюзніцкія адносіны з Расіяй, выступае ў якасці патэнцыйна важнай пляцоўкі міжнароднага супрацоўніцтва, якая садзейнічае зніжэнню ролі фактару сілы ў міжнародных адносінах.
У канчатковым выніку, лічаць у Цэнтры стратэгічных і палітычных даследаванняў, акрэсленая ролі Беларусі на міжнароднай арэне супярэчаць апісанай раней стратэгіі расейскага боку.
«З гэтай прычыны стратэгія Масквы дыктуе неабходнасць змены міжнароднага становішча і статусу Беларусі. У прыватнасці, для рэалізацыі стратэгічнай задумы Масквы патрабуецца ператварэнне Рэспублікі Беларусі з донара бяспекі і стабільнасці ў крыніцу множных выклікаў і пагроз бяспекі і стабільнасці краінам НАТА і Украіне», — мяркуюць аналітыкі.
«Шэрая зона»
На іх думку, для дасягнення гэтай мэты дзеянні расійскага боку ў дачыненні да Беларусі будуць мець комплексны характар і ўключаць увесь спектр мер ад прамога ваеннага ўварвання і дыпламатычнага ціску да подкупу службовых асоб і інспіравання масавых беспарадкаў.
Вынікам дадзеных дзеянняў, лічаць эксперты, павінна стаць рэзкае змяненне статусу тэрыторыі Беларусі і ператварэнне яе ў ачаг канфліктнасці, крыніцу рызык і пагроз для бліжэйшых дзяржаў.
«З суверэннай дзяржавы Беларусь павінна ператварыцца ў «шэрую зону» — тэрыторыю, на якую і праз якую Расійская Федэрацыя будзе праецыраваць сілу і кіраваць канфліктнай дынамікай у рэгіёне», — падкрэсліваецца ў дакладзе.
Па гэтай прычыне размяшчэнне расейскіх войскаў на мяжы з Беларуссю ажыццяўляецца такiм чынам, каб забяспечыць рашэнне задачы праецыравання сілы ў досыць кароткі прамежак часу.
У прыватнасці, расійскія войскі групуюцца ў раёне Клінцоў Бранскай вобласці і Ельні Смаленскай вобласці, што дазваляе ім у кароткія тэрміны (8—16 гадзін) дасягнуць на тэрыторыі Беларусі Гомеля і Оршы.
«Дадзены крок у сваю чаргу адкрывае шлях для наступу на Мінск з гомельскага і аршанскага кірункаў, на Віцебск і на мяжу з Латвіяй з аршанскага кірунка, на Магілёў з аршанскага кірунка, на Бабруйск з гомельскага кірунка, на беларуска-ўкраінскую мяжу з выхадам на Кіеў і Чарнігаў з гомельскага кірунка», - адзначаецца ў дакладзе.
У выпадку недзеяздольнасці вярхоўнага галоўнакамандуючага і ваеннага кіраўніцтва ў цэлым, папярэджваюць аналітыкі, расійскія войскі будуць мець магчымасць імкліва паставіць пад свой кантроль крытычна важныя аб'екты на большай частцы тэрыторыі Беларусі, а забеспячэнне кантролю над такімі крытычна важнымі аб'ектамі і каналамі камунікацыі (уключаючы жалезныя і аўтамабільныя дарогі ) з'яўляецца дастатковай умовай для агульнага кантролю расійскага боку над Беларуссю.
«На наступным этапе гэта дазволіць Расіі не толькі нарошчваць агульную напружанасць у рэгіёне, але і пры неабходнасці арганізоўваць правакацыі на асобных участках заходніх, паўночна-заходніх і паўднёвых межах Беларусі, прыпісваючы дадзеныя правакацыі дзеянням беларускага боку або ананімных суб'ектаў (напрыклад, арганізаваных злачынных груп)», — адзначаюць эксперты.
На іх думку «шэрая зона», якая ствараецца на месцы Беларусі, такім чынам, мае комплексную прыроду і характарызуецца множнасцю мэтавых функцый.
У прыватнасці, яна ўяўляе сабой плацдарм, які ў сілу спецыфічнай інтэграванасці яго ў рэгіянальнае міжнароднае асяроддзе дазваляе выкарыстоўваць шырокі спектр мер для кіравання канфліктнай дынамікай у рэгіёне і нават за яго межамі: ад гуманітарнага супрацоўніцтва да ваеннага нападу.
«Па-за ўсякім сумневам, стварэнне такой «шэрай зоны» на тэрыторыі Беларусі паскорыць разбурэнне існуючай архітэктуры міжнароднай бяспекі, а для народа Беларусі абернецца нацыянальнай катастрофай», — робяць выснову ў Цэнтры стратэгічных і палітычных даследаванняў.
