Гомель. Фота: Wikimedia Commons.
Не так даўно сайт Куку.орг апублікаваў даволі мілы і пазітыўны, але вельмі павярхоўны матэрыял пра Гомель. Павярхоўны ён выйшаў таму, што, калі прасіць распавесці пра горад людзей, якія самі з гэтага горада з'ехалі, ці тых, хто туды ва ўзросце пад 30 толькі прыехалі, зразумела, што нічога талковага яны не распавядуць — вось і выйшаў набор банальнасцяў і штампаў, у асноўным пра ўстановы, парк і набярэжную.
Але, Бог з ім, не пра гэта.
У сувязі з гэтым артыкулам у сацсетках з'явілася некалькі куды больш цікавых допісаў пра наш горад, і куча каментароў да іх. Чытаў з задавальненнем.
І вось на адным з каментаў вока зачапілася. Вельмі добра чалавек пісаў, але як недахоп, чым істотна адрозніваецца Гомель ад еўрапейскіх гарадоў у горшы бок — поўная адсутнасць людзей на вуліцах. Адсутнасць вулічнага жыцця.
Мяне гэта зачапіла яшчэ і таму, што я сам увесь час звяртаю на гэта ўвагу, і сваю, і іншых. Таму што гэта відавочна і кідаецца ў вочы.
Але тут я ўзяў і падумаў: адсутнасць людзей на вуліцах? Якіх людзей і на якіх вуліцах? Пакажыце мне ў цэнтры горада вуліцу, дзе маглі б праводзіць час людзі? Такога няма ўжо, такога не засталося.
Горад-аўтабан. Па Кірава ўжо даўно можна хадзіць толькі строем, прытым — калонай па адным. Па Савецкай яшчэ можна хадзіць нават па трое, але ўжо далёка не ўсюды. Перамога, Леніна… Зараз прыйдзе лета — час, калі людзям асабліва хочацца гуляць і праводзіць час на паветры. І ўсё рэстараны выкацілі летнія пляцоўкі. Летнікі — гэта выдатна, але як толькі яны з'явяцца, цэнтральныя вуліцы знікнуць наогул, там проста не застанецца месца для людзей.
З нагоды летніх пляцовак — асобная размова. Усё мы любім на іх сядзець. У еўрапейскіх гарадах, на ціхіх вулачках у цэнтры, дзе праходзіць толькі грамадскі транспарт, ці ўвогуле — чыста пешаходных.
У Гомелі на летнік я сяду толькі таму, што там можна курыць. І тое, у некаторых месцах, дзе курыць можна і ўнутры, я пайду ўнутр нават пры наяўнасці пляцоўкі звонку.
Таму што немагчыма расслабляцца і адпачываць побач з аўтатрасай. Машыны праязджаюць літаральна за метр. Абліваюць выхлапамі і вадой, калі на вуліцы ёсць лужыны. Не чуваць суразмоўцы, а ежа імгненна пакрываецца пылам.
Гомель — выдатны горад. Нават нягледзячы на тое, што цэнтр быў цалкам разбураны вайной, а менавіта — савецкімі войскамі пры вызваленні, усё роўна захавалася нямала гістарычных будынкаў, якія робяць яго падобным месцамі на Піцер, месцамі на Кіеў.
Але сёння па горадзе нават экскурсію правесці няма дзе. Таму што групе турыстаў каля такога будынка няма дзе будзе стаць у гурток на такой адлегласці ад экскурсавода, каб усім было чуваць. На пешаходнай частцы можна толькі выстраіцца ў шэраг.
Вядома, вінаватыя ў гэтым улады. Бясспрэчна. Але, напэўна, не толькі яны. Але і нашы людзі, для якіх аўтамабіль — гэта нават не культ, гэта нешта іншае, тыпу пашпарта, і ментальнасць такая, што калі не едзеш на машыне, значыць, і не зусім чалавек ужо.
Сам ведаю не аднаго і не двух, і нават не пяць людзей, якія аўто тупа не могуць сабе дазволіць, але маюць! Сядзяць у крэдытах, пазычаюць на рамонты і тэхагляд, не карыстаюцца, едучы на працу тралейбусам, а на машыне раз на тыдзень, у нядзелю, на закупы ў гіпер. Але ім трэба! Трэба каб было. Яны ўбогія ва ўсіх сэнсах, але наяўнасцю аўто яны, відавочна, кампенсуюць нейкі комплекс у галаве і здаюцца сабе людзьмі.
Па выніку, маем Горад-аўтабан і горад — склад чарнавога металу ў адной асобе.
Але, усё роўна, вельмі любім яго і ганарымся. Прыйдзе час і нехта, калісьці і неяк (я не ведают нават як) гэта будзе выпраўляць…
А пакуль што так. Гэта не жыццё такое. Гэта мы такія.
