У сацсетках распаўсюджваюць спіс «беларускага разумнага галасавання» — трэба ж быць моднымі, як Навальны! Прагаласуем усе за Дзмітрыева і Дабратвора — і будзе ого-го!
У Расіі ідэя пракаціла, бо прынамсі ў Маскве і буйных гарадах там як-ніяк лічаць галасы. Так, кандыдатаў могуць не дапускаць да выбараў. Так, могуць быць укіды галасоў. Так, у Чачні будзе 99%. Але ў глабальным плане падлік ёсць.
Той, хто раз быў назіральнікам на ўчастку ў Беларусі, разумее, што ніякага падліку ў нас няма. Фальсіфікацыі шматступенчатыя, выпадзенне аднаго з этапаў не мяняе прынцыповую карціну.
Па-першае, датэрміновае галасаванне стварае неверагодную яўку да 35% і дазваляе ўначы падмяняць гэтыя бюлетэні.
Па-другое, кожны член камісіі лічыць сваю частку стосу, не бачачы агульнай карціны (ці ствараючы для сябе абарончую ілюзію, што ён не разумее агульнай карціны). Агульную карціну пры жаданні можа ўбачыць толькі старшыня камісіі, але яна яму непатрэбная — у яго могуць загадзя быць лічбы, якія трэба напісаць у пратакол.
Па-трэцяе, нават калі старшыня камісіі склаў сумленны пратакол (а такія адзінкавыя выпадкі бываюць), дакумент пасля перадаецца ў акруговую камісію, дзе яго могуць проста перапісаць. Ніводнай адкрытай базы з пратаколамі па ўчастках няма — бо тады пасыплецца ўся сістэма.
Ніякай магчымасці бачыць бюлетэні і падлік у назіральнікаў няма. Ніякай магчымасці пералічыць галасы пасля выбараў таксама няма.
І гэта ўсё без уліку таго, што ў камісіях толькі свае людзі, а падчас кампаніі выкідваюцца тыя, хто робіць занадта шмат шуму — умоўная Халіп.
Таму галасаваць хоць за каго, каб «нас пачулі» — ілюзія. Гэтыя бюлетэні нават не падлічаць.
Плён ад разумнага галасавання, якое заахвочвае людзей да паходу на ўчастак, толькі адзін — трэба будзе накручваць менш яўкі.
