Фота Depositphotos.com
На пачатку тыдня Аляксей Навальны запісаў відэазварот з пастарунку паліцыі, дзе яго судзілі, з заклікам выходзіць на мітынгі 23 студзеня. Пасля гэтага хэштэгі #свабодунавальнаму, #23студзеня і #навальныжыві пачалі імкліва набіраць папулярнасць, а стужка запоўнілася відэа з заклікамі пайсці на мітынг і парадамі, як правільна браць удзел у пратэсных акцыях. Такія відэа збіраюць мільёны лайкаў і сотні тысяч каментароў.
Па словах Славы Варфаламеева, аўтара тэлеграм-канала «Яго завуць «ЦікТок», два гады таму ў ціктоку не было і намёку на палітыку. Рэдкае відэа на палітычную тэму было звышнезвычайным для сацсеткі. Але паступова палітыкі ў ціктоку, папулярнага сярод падлеткаў, станавілася ўсё больш. Напрыклад, дэпутат-камуніст Саратаўскай аблдумы Мікалай Бандарэнка набраў 386 тысяч падпісчыкаў у цікток, дзе выкладваў відэа з забастоўкамі на заводзе і свае эмацыйныя выступленні ў аблсавеце, паведамляе Руская служба Бі-бі-сі. Але гэта не параўнаць з маштабнай палітызацыяй сацсеткі пасля вяртання Навальнага ў Расію і расследавання аб прыватным палацы Пуціна ў Геленджыку коштам 1,5 мільярда даляраў.
Відэа пра Навальнага і пратэсты дзеляцца на некалькі тыпаў, расказвае расійскае выданне «Медуза». Адно з самых папулярных было такім: школьніца Вікторыя здымае партрэт Пуціна ў класах, а замест яго вешае партрэт Навальнага. Пазней гэта відэа было выдалена, бо, па словах Вікторыі, у яе ўзнікла шмат праблем праз гэту публікацыю.
У асобных відэа блогеры накладваюць пратэсную музыку, напрыклад, урывак з трэка рэпера Face: «Быць супраць улады — не значыць быць супраць Радзімы».
Ціктокерам палюбілася фраза Юліі Навальнай, якую блогеры цяпер актыўна выкарыстоўваюць у сваіх відэа: «Хлопчык, водачкі нам прынясі, мы дадому ляцім». Гэта відэа Юлія і Аляксей запісалі ў самалёце за некалькі гадзін да таго, як палітыка затрымалі на мяжы. Раней такі прыём быў зусім не палітычным: ціктокеры выкарыстоўвалі вядомыя фразы ў відэа пра любімых знакамітасцяў.
Некалькі папулярных блогераў апублікавалі падобныя відэа з крытыкай Навальнага. Пры гэтым раней гэтыя блогеры не выказваліся наконт палітычных тэм. Падпісчыкі падазраюць іх у супрацоўніцтве з уладамі. А рэкламнае агенцтва Wildjam заявіла, што спыняе супрацоўніцтва з такімі блогамі, бо, як заявіў кіраўнік агенцтва Яраслаў Андрэеў, агенцтва займаецца рэкламай брэндаў на пляцоўках блогераў, а не прапагандай і палітычнай рэкламай.
Акрамя гэтага, у ціктоку з’явілася шмат ролікаў, дзе паліцэйскія зрываюць з сябе пагоны — па аналогіі з відэа падчас беларускіх пратэстаў. Аднак рэдакцыя «Медуза» звязалася з некаторымі аўтарамі падобных відэа, і выявілася, што адзін з іх ніколі на працаваў у паліцыі і зняў відэа дзеля праглядаў, а другі сышоў з праваахоўных органаў паўгода таму, а сваім відэа хацеў, каб «паліцэйскія задумаліся пра свае дзеянні».
20 студзеня Раскамнагляд па патрабаванні Генпракуратуры накіраваў зварот у кампанію TikTok, каб з сацсеткі выдалілі ўсе матэрыялы, звязаныя з палітычнымі заклікамі да ўдзелу ў пратэсных акцыях. Акрамя гэтага, Генпракуратура патрабавала заблакаваць усе сайты з падобным зместам, а Раскамнагляд пагражае сацсеткам штрафамі да 4 мільёнаў рублёў.
Паплечнік Аляксей Навальнага Леанід Волкаў наконт эфектыўнасці ціктока выказаўся так: «Наколькі вірусная хваля ў ціктоку здольна стаць хваляй на вуліцы, мы не ведаем — і ніхто не ведае. Гэта будзе першы важны эксперымент. Зараз становіцца зразумела, ці з’яўляецца цікток платформай для распаўсюджвання палітычнага кантэнту ў Расіі».
