Абурэннем, усеагульнай збянтэжанасцю і бязладнымі дыскусіямі на павышаных тонах завяршыліся 2 сакавіка амаль пяцігадзінныя грамадскія слуханні ў Віленскім універсітэце, прысвечаныя ацэнцы ўздзеяння на навакольнае асяроддзе будучай беларускай АЭС.
Многія ўдзельнікі раней пакінулі аўдыторыю з прычыны нізкага ўзроўню перакладу, арганізаванага беларускім пасольствам.
"У выпадку, не дай Бог, аварыі, у нас будзе знішчана сталіца, тэрыторыя краіны забруджана на 80%. Чаму нічога гэтага няма ў справаздачы? Гэта ж генацыд літоўскага народа!" — заявіла намеснік старшыні камісіі развіцця Віленскага гарадскога савета і прадстаўнік некалькіх грамадскіх арганізацый Раса Навіцкене.
"Чаму нам кажуць, што няма наогул ніякай небяспекі? Гэта такое стаўленне да літоўскага народа, што мы такія неадукаваныя і нічога не разумеем? Буду рабіць усё магчымае, каб Літва не ўхваліла такую справаздачу АУНА", — сказала Навіцкене.
З ёй пагадзіўся старшыня экалагічнага таварыства "Атгая" Саўлюс Пікшрыс: "Я падрыхтаваў шмат пытанняў, але па вопыце эксплуатацыі Ігналінскай АЭС убачыў, што няма сэнсу іх задаваць. Тое, што тут казалі, выклікае проста смех — шмат стройных і працяглых прамоў ні аб чым, на канкрэтныя пытанні адказ дадзены не быў. Слуханне АУНА нельга прызнаць сапраўдным".
Падчас імправізаванага галасавання, да абурэння беларускага пасла Уладзіміра Дражына, заява была ўхвалена падняццем рук большасці прысутных у зале. "Па якім праве вы праводзіце галасаванне? Мы яшчэ не прымаем рашэння", — сказаў Дражын. "А мы, сход, ужо прынялі", — заявіла Навіцкене.
Разам з тым некаторыя прадстаўнікі літоўскага боку выказаліся ў падтрымку праекта.Беларус з Вісагінаса Алег Давідзюк, былы начальнік аддзела Ігналінскай АЭС, нагадаў, што АЭС будуюць у многіх развітых краінах. "Падчас працы Ігналінскай станцыі беларусы сваю станцыю наўрад тут бы ставілі, зараз яна запаўняе акно, якое ўтварылася. Ёсць прымаўка: за што змагаліся, на тое і наткнуліся", — зазначыў Давідзюк.
Паводле яго слоў,
сотні будаўнікоў і эксплуатацыйных спецыялістаў Вісагінаса ўжо зараз гатовы ехаць на будаўніцтва ў Астравец.
Пасля заканчэння сходу Дражын заявіў журналістам, што, нягледзячы на цяжкасці, удзельнікі сходу змаглі зразумець адзін аднаго і варта лічыць, што слуханні адбыліся.
З гэтым не пагадзіліся не толькі літоўцы, але і прадстаўнікі беларускай грамадскасці, якія прыехалі ў Вільнюс.
"Я здзівілася, як дрэнна былі арганізаваны слуханні, не кажучы ўжо пра якасць адказаў на пытанні літоўскага Міністэрства аховы навакольнага асяроддзя, — заявіла старшыня арганізацыі "Экадом" Ірына Сухій. — На пытанне аб дозе апраменьвання ў Вільні нашы не адказалі наогул".
"Справаздача аб АУНА зроблена нядобрасумленна, з мноствам найгрубейшых памылак", — мяркуе Сухій.
Іншае меркаванне ў старшыні Нацыянальнай камісіі па радыяцыйнай абароне пры Савеце міністраў Беларусі Якава Кенігсберга: "Калі мы верым вам, чаму вы не хочаце паверыць нам? За ўвесь час эксплуатацыі вашай Ігналінскай АЭС не зафіксавана ніводнага выпадку непажаданага ўздзеяння. Няўжо вы думаеце, што мы ворагі нашага ўласнага народа?"
Пры гэтым Кенігсберг не адмаўляў тэарэтычную магчымасць аварыі і спаслаўся на нормы бяспекі МАГАТЭ: "Нягледзячы на ўсе меры перасцярогі, заўсёды існуе верагоднасць таго, што адмова працы або аварыя можа прыводзіць да ўзнікнення ядзернай аварыйнай сітуацыі".
"Мы ўжо атрымалі афіцыйныя звесткі з Расіі, якія пацвярджаюць правільнасць усіх нашых разлікаў", — заявіў кіраўнік беларускай дэлегацыі намеснік дырэктара РУП "БелНДВІэнергапрам" Уладзімір Баброў.
Пасля заканчэння слуханняў літоўская грамадскасць павінна да канца месяца накіраваць сваю рэакцыю ў Міністэрства аховы навакольнага асяроддзя краіны. З улікам гэтых пажаданняў Літва сфарміруе пазіцыю па будаўніцтве Беларуссю АЭС, але правам вета яна, як любая замежная дзяржава, не валодае.
