«Sioj-toj kazaŭ, što ciapier nielha mocna cisnuć na Rasieju — kab dać joj mahčymaść zachavać tvar i pakinuć «stratehiju adstupleńnia». Eŭropie treba zachavać svoj tvar, a nie Rasiei, jakaja hetaha rabić nie źbirajecca. Tvaru ŭ Rasiei daŭno ŭžo niama — jość tolki tvar Pucina», — skazała Hrybaŭskajcie ŭ interviju pieradačy «Prava viedać» litoŭskaha telebačańnia.
Prezydent taksama skazała, što sajuźniki Litvy ŭ vypadku niebiaśpieki hatovyja reahavać nia tolki z dapamohaj 6 dadatkovych źniščalnikaŭ, ale i z dapamohaj karabloŭ na Bałtycy.
— 6 sakavika na pazačarhovaj sustrečy kiraŭnikoŭ Eŭropy Vy skazali, što pavodziny Rasiei ŭjaŭlajuć pahrozu dla ŭsioj Eŭropy, što my pavinny šukać rašeńni, kab harantavać biaśpieku i nie dapuścić, kab mapu Eŭropy pierakroili znoŭku, čaho damahajecca Rasieja. Jakija rašeńni Vy sami bačycie?
— Pa-pieršaje, viadoma, nam pašancavała histaryčna, kali my 10 hadoŭ tamu stali členami NATO i EZ. I heta, viadoma, vialikaja dapamoha. Ale ciapier my havorym pra samuju Eŭropu, pakolki bačym fenomen, jaki źjaviŭsia, kali adna kraina absalutna rastaptała ŭsie mahčymyja mižnarodnyja abaviazacielstvy (… ).
My bačym krainu, jakaja ni na što nie źviartaje ŭvahi, chłusić, adkryta ŭvodzić vojska biez apaznavalnych znakaŭ, a heta surjoznyja mižnarodnyja parušeńni. My bačym krainu, jakaja pačała pavodzić siabie, jak nacysckaja Niamieččyna ci Stalin u 1938-1940 h. h. Chvaravityja postimperskija ambicyi demanstrujucca ŭsim krainam Eŭropy i śvietu. I viadoma, śviet pavinien reahavać. I vielmi dobra, što pryjšło davoli adzinadušnaje asudžeńnie z usich kropak śvietu: asudzili nia tolki Eŭropa, ZŠA, ale i Kitaj, jaki zaŭsiody byŭ družalubnym u adnosinach da režymu Pucina.
Takim čynam, my bačym toje, što ŭsie krainy aceńvajuć adnaznačna: heta žorstki fakt ahresii, jaki parušaje ŭsie mižnarodnyja abaviazańni i normy. Ale što dalej? Ci treba spyniać hetuju žorstkaść? Viadoma, treba. My pavinny nia tolki havaryć, što heta niepryhoža, ale i sprabavać pakazać, što krainy i śviet nia mohuć u 21 st. być pamiarkoŭnymi ŭ dačynieńni da takoj žorstkaści. Toje, što adbyvajecca va Ŭkrainie, asabliva ŭ Krymie, pakazała, što reakcyja i mižnarodnyja instrumenty zanadta cyvilizavanyja. Tut ja nie mahu skazać, što jany pavinny być inšymi, ale my majem spravu ź inšaj cyvilizacyjaj abo pradstaŭleńniem ab cyvilizacyi. Kali Zachad u 21 st., to ciapierašnija pavodziny [Rasiei] ja b adniesła da siaredziny minułaha stahodździa.
Sutyknieńnie na samaj spravie vielmi chvaravitaje, paciarpiać usie. Ja maju na ŭvazie, što nia tolki Ŭkraina. Eŭropa, ZŠA — usie, pakolki, chutčej za ŭsio, daviadziecca ŭvodzić peŭnyja sankcyi. Nia tolki dyplamatyčnyja i palityčnyja — być moža, potym i ekanamičnyja. I, viadoma, u takoj sytuacyi paciarpiać usie. Ja vielmi spadziajusia, što hetaja chałodnaja vajna, jakaja viartajecca ŭ mižnarodnyja adnosiny samoj Rasiejaj, usio ž nie dasiahnie samaj haračaj i najhoršaj kropki, ale dla hetaha treba pryniać miery. Heta robić Litva, Eŭropa, krainy NATO, mienavita tamu Litva razam z Polščaj kansultavałasia jak z krainami NATO, tak i z ZŠA naŭprost, my atrymali dadatkovyja miery, nieabchodnyja dla harantavańnia našaj biaśpieki, pakolki my havorym nia tolki ab Krymie, ale i pra Ŭkrainu. My havorym pra ŭvieś eŭrapiejski rehijon i adnosiny z tak zvanymi krainami byłoha Varšaŭskaha paktu abo savieckimi respublikami.
Postimperskija ambicyi takija, što navat nam pahražajuć, Polščy pahražajuć. U kancy lutaha prajšli nieabjaŭlenyja vučeńni — heta mižnarodnaje parušeńnie. (… ) Heta adkrytaja demanstracyja ahresii i pahrozy krainam Eŭraźviazu ŭ Bałtyjskim rehijonie. Ja b chacieła, kab vy jasna zrazumieli, što pucinskaja Rasieja stanovicca prykładam ahresii i adna demanstruje ŭsim svaju siłu.
Na Radzie AAN usie asudzili Rasieju. Jaje prapahandu adstojvaŭ tolki jaje pasoł. My bačym, što kraina stała zakładnicaj ambicyj adnaho čałavieka, być moža balučych ambicyj. Kali čuješ, jak prezydent inšaj krainy abvinavačvaje Polšču i Litvu ŭ tym, što jany, da prykładu, rychtavali bajcoŭ, takoje kamentavać niemahčyma. (… )
— Ciapierašniamu Kramlu, da prykładu, Kuršskaja kasa moža zdacca niazručna addalenaj ad Litvy. Ruskamoŭnych hramadzian tam kala 1%. Ci moža Litva być upeŭnienaja, što Maskva nie zachoča pryjechać ich ratavać z Kalininhradu na humanitarnych hruzavikach?
— Jak ja ŭspaminała ŭ samym pačatku, nam pašancavała — my ŭžo 10 hadoŭ źjaŭlajemsia členami NATO, my bačyli reakcyju praz 2 dni. Paśla hutarki ŭ nas źjavilisia dadatkovyja źniščalniki, ich ciapier 10 zamiest 4. Toje ž samaje adbyvajecca i na terytoryi Polščy. Kali budzie nieabchodnaść, ich budzie i bolš: kali spatrebiacca, buduć i karabli ŭ Bałtyjskim mory, jakija buduć nas achoŭvać.
Viadoma, akazvajuć i inšy ŭpłyŭ — praz našych palitykaŭ, ŚMI, šlacham prapahandy, praz peŭnyja hrošy i navat karupcyju, być moža, sprabujuć destabilizavać stanovišča ŭ našym rehijonie, u krainach i h. d. Ale heta ŭžo inšyja miery, heta nie vajskoŭcy, jakich kraina nia moža vykarystać suprać krainy NATO. (… ) My viedajem, što abaronienyja 5 artykułam NATO, tut bajacca niama čaho, samaje hałoŭnaje — nikoli nia treba bajacca ahresara, pakolki jamu mienavita heta i treba. Jakoj by ni była dziaržava, jaje pamier, my pavinny viedać, što druhi raz ździejśnić histaryčnuju pamyłku nia zmožam: my pavinny akazać supraciŭ i strelić, kali chtości pasprabuje nas akupavać.
— Spadarynia Prezydent, mahli b Vy paraŭnać reakcyju ZŠA, jakija pasłali 12 źniščalnikaŭ u Polšču i 6 u Litvu i sankcyi EZ — prypynieńnie pieramovaŭ ab biaźvizavym režymie i handlovym pahadnieńni. Ci adekvatnaja takaja reakcyja ŭ dačynieńni da sytuacyi ŭ Krymie, kali ad terytoryi Ŭkrainy litaralna adryvajuć kavałak?
— Jak bačycie, usie sankcyi, prynamsi z boku EZ, u pieršuju čarhu — heta pryłady, jakija dosyć cyvilizavanyja, karektnyja, heta nie vajennyja instrumenty. Heta sproba razmaŭlać, prademanstravać svajo mierkavańnie, spynić niejkija pieramovy, da prykładu, liberalizacyju viz abo pahadnieńnie ab volnym handli, i hetak dalej, pakazvajučy, što Eŭropa asudžaje i nie pacierpić takija dziejańni.
ZŠA, jak asnoŭnaja kraina NATO, raspačała zachady dla biaśpieki pa prośbie Litvy i Polščy. (… ) Ukraina, na žal — nia jość krainaj NATO, tamu dapamahčy joj naŭprost vajennym sposabam našmat składaniej, tamu dla pačatku i vykarystoŭvajuć dyplamatyčnyja miery. U čaćvier u Bruseli kazali pra toje, što pastupova budziem iści ŭ bok surjoznych sankcyj.
EZ i NATA — roznyja arhanizacyi, tamu i reakcyja roznaja. (… )
Apuścicca da ŭzroŭniu Pucina, prymianiać žorstkuju vajennuju siłu, nie vykonvać mižnarodnyja normy, Zachad nia moža i, mahčyma, heta dobra, inakš vojnaŭ było b nie paźbiehnuć. Paśla Druhoj suśvietnaj vajny byli stvoranyja instrumenty i mižnarodnyja damovy, kab paźbiahać vojnaŭ, heta asabliva adčuvalna ŭ Eŭropie. Kali my ciapier bačym pierakrojvańnie miežaŭ u Eŭropie, to bolšaja častka krain Zachadu hetaha paprostu nie razumieje. Druhoje — hetamu całkam niama apraŭdańniaŭ, heta asudžajecca. Vielmi dobra, što heta adnadušna robić uvieś śviet. Heta syhnał, što śviet staŭ bolš adzinym suprać takich žorstkich dziejańniaŭ.
— Rasieja jak pravapierajemnica SSSR parušaje Chelsinskija abaviazacielstvy nie pierahladać miažy. EZ kaža na heta: my spyniajem pieramovy ab handlovym pahadnieńni. Chto pamiataje, kali była apošniaja sustreča? Rasieja navat nie vykonvała abaviazacielstvy, jakija pavinna była vykonvać, staŭšy členam SHA. Što datyčycca vizavaha režymu — taksama ciažka pryhadać, kali było apošniaje efektyŭnaje pasiadžeńnie pa hetym pytańni. Ci na samoj spravie heta sankcyi, abo ich pradstaŭlajuć jak sankcyi, kanstatujučy toje, što tak ci inakš nie adbyłosia.
— My, siabry EZ, razmaŭlali ŭ Brusieli. Uschodnija členy, jakija byli bližej [da Rasiei], lepš razumiejuć, što adbyvajecca — vidać, što niekatoryja krainy, jakija daloka ad Rasiei, heta razumiejuć inakš, akramia taho, mahčyma, ekanamična bolš zaležnyja, asabliva ŭ halinie enerhietyki. Heta možna adčuć. Reakcyja i acenka — vielmi roznyja. Ciažka pavieryć, što ŭ naš čas možna nie vykonvać nijakija mižnarodnyja damovy. Nia tolki mižnarodnyja, ale i dvuchbakovyja, da prykładu, pamiž Rasiejaj i Ŭkrainaj.
Sioj-toj kazaŭ, što nielha ciapier akazvać na Rasieju zanadta vialiki cisk — kab dać joj mahčymaść zachavać svoj tvar i pakinuć joj «stratehiju adstupleńnia». Ja jasna skazała: Eŭropie treba zachavać svoj tvar, a nie Rasiei, jakaja nie źbirajecca hetaha rabić. U jaje daŭno niama tvaru — jość tolki tvar Pucina. Eŭropa jašče da kanca nie razumieje, što adbyvajecca, i da kanca nie razumieje, što nastaŭ čas samoj Eŭropie vyznačycca i zachavać svoj tvar.
— Vy ŭpeŭnienyja, kali kažacie «nie razumiejuć»? Vy nia zhodnyja ź mierkavańniem, što reakcyja krain Eŭropy na dziejańni Rasiei bolš zaležyć ad ahulnych ekanamičnych spravaŭ? Polšča i krainy Bałtyi reahujuć žorstka. Niamieččyna albo Vialikabrytanija miracca, pakolki ŭ ich bolš ekanamičnych intaresaŭ: u kaho hazapravod, u kaho Rasiejskija rachunki ŭ Sici.
— Možna tak padumać, ale premjer Vialikabrytanii vykazaŭsia jasna i ćviorda. Jaho pazycyja nahadała pazycyju ZŠA, jon byŭ u hrupie tych krain, jakija patrabavali surjoznych sankcyj. Niamieččyna taksama pačała varušycca, bo jakraz u toj momant adbyvalisia źmieny ŭ Krymie i, viadoma, heta vyklik dla kožnaha eŭrapiejskaha kiraŭnika, dla ŭsich ciapierašni i budučych adnosin z Rasiejaj. Heta vidavočna pačynajuć razumieć niekatoryja zachodnija lidery. Rasieja daje im mahčymaść lepš spaznać siabie, uroki dajucca štodnia.
