Anatol Viarcinski lubić cytavać amerykanskaha paeta R. Frosta, jaki saromieŭsia nazyvać siabie paetam, havoračy, što «pavinien być pačcivy strach pierad hetym słovam, bo heta ŭsio adno što skazać pra siabie: «Ja — dobry čałaviek». Anatol Illič taksama čałaviek ścipły, nie nazyvaŭ siabie paetam i – uvioŭ u zman hramadzkaść.
U 1951-m, nie viedajučy, što jon paet, rektar BDU zaličyŭ jaho na adździaleńnie žurnalistyki; u 50-ja redaktary rajonnych hazet u Davyd-Haradku, Kamiancy, Klimavičach i Rahačovie patrabavali ad jaho nie natchnionych paetyčnych radkoŭ, a aperatyŭnych źviestak pra nadoi i ŭradžai; u 1986-m, nie škadujučy paetyčny talent A. Viarcinskaha, CK KPB zaćvierdziŭ jaho na pasadzie hałoŭnaha redaktara tydniovika «LiM»; u 1987-m toj ža CK, zabyŭšysia, što ŭ A. Viarcinskaha paetyčnaja ranimaja natura, pasłaŭ jaho ŭ «horad žoŭtaha djabła» Ńju-Jork na sesiju AAN; u 1990-m vybarniki, nie padazrajučy, jakija vobrazy i metafary dajmajuć Viarcinskaha pa načach, abrali jaho svaim deputatam u Viarchoŭny Saviet. Aha, ledź nie zabyŭsia – u 1988-m Anatol Illič dačakaŭsia-taki dziaržaŭnaha pryznańnia i atrymaŭ Dziaržpremiju, praŭda, nie za paeziju, a za knihu ńju-jorkskaj publicystyki. Ale varta trojčy i čaćvioračy padkreślić: Anatol Viarcinski – najpierš Paet, paet litaściu niabiosaŭ.
Małaviadomy fakt: jaho paema «Zaazierje» vyjšła spačatku ŭ Londanie, a potym u Ńju-Jorku.
I heta padčas chałodnaj vajny, u 70-ja, kali padobnaje dla savieckaha piśmieńnika vyhladała śmiarotnym hrachom. U pradmovie da taje publikacyi ŭkrainski paet (i zaŭziaty antysavietčyk) Leanid Pałtava pisaŭ: «Aŭtar paemy padkreślivaje, što sapraŭdnym «starejšym bratam» dla biełaruskaha narodu jość nia niechta, a na dadzienym etapie baraćby za svabodu – rodnyja nacyjanalnyja tradycyi, rodnaja mova, svaje narodnyja zvyčai, u supraćstaŭleńni da maskoŭska-balšavickaha ŭsieimperskaha kazana, u jakim – SSSR – pavinny byli pieratoplivacca ŭsie inšyja nacyi i narody na karyść šavinistyčna nastrojenaha rasiejskaha». Uražvaje? Dumaju, aŭtar taksama byŭ uražany – u 1990-m, kali ŭpieršyniu ŭbačyŭ svaju zamiežnuju knižku.
A ŭsio astatniaje – dadatak. Praŭda, jon taksama moža być istotny. Mienavita pry Viarcinskim redaktary ŭ 1988-m na staronkach «LiMa» źjaviłasia samaja słavutaja publikacyja ŭ historyi tydniovika – artykuł Z. Paźniaka i Ja. Šmyhalova «Kurapaty – daroha śmierci».
A. Viarcinski ŭvachodziŭ u hrupu z 35-ci deputataŭ, jakija raspracavali ŭ 1990 h. Deklaracyju ab dziaržaŭnym suverenitecie Biełarusi, pa jaho prapanovie 27 lipienia było abvieščana Dniom Niezaležnaści. Razumiejučy archivažnaść vyrašeńnia nacyjanalnych prablem, paet-deputat prapanoŭvaŭ pry farmavańni novaha ŭradu zasnavać Ministerstva pa spravach nacyi. Pra mnohija niaspraŭdžanyja inicyjatyvy Viarcinskaha siońnia možna tolki paškadavać.
Kali ŭ našaj medyja-prastory čarhovym razam usčynajucca dyskusii pra intehracyju, mytnyja i eŭrazijskija sajuzy dy (zhiń, niačystaja siła!) pra «sajuznuju dziaržavu», ja dla ŭłasnaha supakajeńnia paŭtaraju słovy paeta, skazanyja jašče ŭ 1991-m: «Biełarusy asudžanyja na suverenitet». Nie, što ni kažy, mudry čałaviek – Anatol Illič Viarcinski…
