«Ja nienavidžu nacyjanalistaŭ, bo heta radykalnyja ludzi, jakija abaviazkova, jak va Ukrainie, pryviaduć da katastrofy ŭ hramadztvie», — zajaviŭ Alaksandar Łukašenka. Ci charaktaryzujuć hetyja słovy jahonaje stratehičnaje staŭleńnie da nacyjanalnych prablemaŭ? Čamu navat na fonie ŭkrainskich padziejaŭ biełaruski kiraŭnik tak i nie zrabiŭ krok u bok nacyjanalnych kaštoŭnaściaŭ, jak heta prahnazavali niekatoryja ahladalniki? Na hetyja pytańni adkazvaje hałoŭny redaktar časopisa Arche Valer Bułhakaŭ.
— Ci možna skazać, što siońniašniaje vykazvańnie Alaksandra Łukašenki (maŭlaŭ, ja nienavidžu nacyjanalistaŭ, ale byvajuć i nacyjanalisty ŭ dobrym sensie słova) adlustroŭvaje sutnaść jahonaha staŭleńnia da hetaj temy?
— Ja dumaju, heta dosyć ščyraje vykazvańnie Łukašenki. Fakt, što «nacyjanalisty» (to bok ludzi, jakija adstojvajuć nacyjanalnyja intaresy, chočuć adradžeńnia biełaruskaj kultury) apošnija 20 hadoŭ u Biełarusi pieraśledujucca, vyciskajucca z krainy, pazbaŭlajucca pasadaŭ, ichnija kanstytucyjnyja pravy metadyčna i cynična parušajucca.
Tamu heta davoli ščyraja kanstatacyja z boku Łukašenki, ale jana zroblenaja z takoj «dziciačaj padkładkaj». Łukašenka nienavidzić nacyjanalistaŭ, bo ŭ jahonym razumieńni nia jon aŭtakratyčny kiraŭnik, jaki ŭzurpavaŭ uładu i despatyčna kiruje Biełaruśsiu, nie dapuskajučy kankurencyi. Na jahonuju dumku, mienavita nacyjanalisty — i jość nośbity tak zvanaha antalahičnaha zła. Maŭlaŭ, heta kasta, jakaja sieje chaos, razbureńni, jakaja, jak jon zajaviŭ, darvałasia da ŭłady va Ŭkrainie i zapačatkavała katastrafičny scenar.
— Jakraz u suviazi z padziejami va Ŭkrainie niekatoryja eksperty vykazvali mierkavańnie, što Łukašenka vymušany budzie zrabić krok u bok nacyjanalnych kaštoŭnaściaŭ. Ale, akramia niekalkich rytualnych replik, hetaha nie adbyvajecca. Čamu?
— Ekspertnaja supolnaść časam vyjaŭlaje svaju blizarukaść. Doŭhi čas jana prarakavała niepaźbiežnaść ekanamičnaha krachu režymu Łukašenki. Ad 2001 hodu jany štohod zajaŭlali, što krach nieminučy, i davali dakładnuju datu, kali heta adbudziecca.
Taki ž samy radavod maje j iracyjanalnaja dumka, što Łukašenka piarojdzie raptam na pazycyi ahresiŭnaha biełaruskaha nacyjanalizmu. Jakaja ničoha supolnaha z rečaisnaściu nia mieła, nia maje i nia budzie mieć. Łukašenkaŭskaje paćvierdžańnie pra taleravańnie «dobraha» nacyjanalizmu ŭ peŭnych ramkach taksama nia maje ničoha novaha. Heta prosta kanstatacyja taho hietaizavanaha isnavańnia biełaruskaj kultury, jakoje jość ciapier.
Kali pierakłaści jahonyja słovy na zrazumiełuju movu, to jon jašče raz kateharyčna zajaviŭ, što tak, biełaruskaja kultura, nacyjanalnyja intaresy buduć pieraśledvacca. Ale adnačasova buduć dazvalacca peŭnyja nišy, buduć vydavacca nakładam u tysiaču asobnikaŭ litaraturnyja časopisy, buduć pravodzicca viečaryny, i nia buduć zryvacca moŭnyja kursy. Ničoha novaha dla mianie tut niama.
