Štohod u internet-prastory chtości pytajecca, jak nazyvać Thanksgiving day?
Praktyka vykarystańnia amierykanskich biełarusaŭ adnaznačna kaža «Dzień padziaki». Ale słušna, vidać, nie pahadžajucca ludzi, jakim u słovie «padziaka» brakuje pracesu.
Jak pa-biełarusku vyrazić praces? A kab jašče z rytuałam i ŭračysta…
Što da rytuału, to pabožnyja kataliki, što chodziać na imšu, adrazu prypomniać sabie «Padziaku składajem Panu Bohu našamu». Dyk moža «Dzień składańnia padziaki»?
Chtości skaža, što nadta ciažka hučyć.
Kali niechta čytaŭ daŭniejšyja relihijnyja teksty, to viedaje, što kožny rytualny čyn možna «učynić» Staradaŭnija knihi biełaruskich musulman (XVI—XVIII st.) majuć takija cikavyja vyrazy: «U starca na jednym voku bialmo. Prośby čynili — zdaroŭ staŭ». I jašče: «A tyja, katoryja Panu Bohu pasłuhi nie čynili, (…) ni pry čym zastanuć i ŭniavieč abiernucca». Tamu, padziaku, vidać možna taksama i ŭčynić.
Jak tady? Dzień čynieńnia padziaki? A našto naohuł usie hetyja «čynieńni» i «składańni», kali ŭ dziejasłovie «dziakavać» užo vyražajecca praces? Dyk ža ž prosta — «Dzień dziakavańnia». Da hetaha pryjšli ŭdzielniki dyskusii na [email protected]. Ale vielmi cikava zaŭvažyŭ fiłołah Jury Paciupa, što «Aprača pracesavych farmantaŭ u nas jašče jość «rytualnyja»: -i (-y); -k-i; -in-y; -unk-i (apošni, -unk-i» dla dziejasłovaŭ treciaha pradukcyjnaha klasu). Prykładam, «adviedki», «adviedziny», «rabunki» i h. d.» Moža i praŭda pahadzicca z «Dziačyny» ci «Adździačyny»? Zhadziciesia, biełaruskaja mova majstrynia ekanomnaha vyražańnia sensu. Ale heta navatvor i nie kožnamu prypadziecca da hustu.
Takim čynam, Dzień dziakavańnia padajecca najlepšym varyjantam, a Adździačyny mohuć akazacca cikavym navatvoram.
Mova biełaruskaja takaja bahataja i hnutkaja. Ad nas, ad nośbitaŭ, zaležyć, jakoje słova my vybieram.
