Jak biełarusam vybracca z pastki «Hazproma», analizujuć ekśpierty «Zaŭtra tvajoj krainy».
Na hetym tydni čakajecca padpisańnie trochhadovaha kantraktu na pastaŭku rasiejskaha hazu ŭ Biełaruś. Takuju zajavu zrabiŭ pieršy namieśnik premjer-ministra Uładzimir Siamaška.
— My nie adyšli ad toj pryncypovaj formy ŭ cenaŭtvareńni, jakaja była. Z pryčyny taho, što kurs rasijskaha rubla syšoŭ ŭniz, z 1 studzienia dla nas cana na haz krychu spadzie. Siońnia jana kala 168 dalaraŭ za 1 tys. kub.m, a budzie dzieści 154—155 dalaraŭ, — miarkuje pieršy vice-premjer.
Jakaja raspłata čakaje biełarusaŭ za tanny haz?
Prejhierman: Biełaruskaja ekanomika niežyćciazdolnaja
Dyrektar pa daśledavańniach Libieralnaha kłuba Jaŭhien Prejhierman nahadvaje, što paśla prodažu «Hazpromu» druhoha 50-pracentnaha pakieta akcyj «Biełtranshazu», była padpisanaja damova, zhodna ź jakoj cana hazu dla Biełarusi farmujecca na ŭzroŭni jaho koštu dla Jamała-Nienieckaha rajona Rasii plus transpartnyja vydatki.
— Siońnia cana na haz dla Biełarusi składaje 168 dalaraŭ za tysiaču kubamietraŭ. Biełaruski ŭrad spadziajecca, što jana źnizicca na fonie devalvacyi ŭ Rasii, — adznačaje ekśpiert.
Jon padkreślivaje, biełarusy płaciać za haz značna mienš, čym jeŭrapiejskija spažyŭcy, dzie cana na błakitnaje paliva składaje bolš za 350 dalaraŭ za tysiaču kubamietraŭ.
Na dumku analityka, kankurentnaja pieravaha ŭ košcie nie padšturchoŭvaje biełaruskija ŭłady pravodzić reformy.
—Bo ŭ nas reformy dziejničajuć pa pryncypie «pakul pievień nie klunuŭ, ničoha nie atrymlivajecca», — adznačaje Jaŭhien Prejhierman. — Pa roznych acenak Biełaruś atrymlivaje 15—16% VUP za košt enierhietyčnych subsidyj z boku Rasiei: košty na haz, naftu, mahčymaści pierapracoŭvać hetuju naftu. Dadamo da hetaha palityčna abumoŭleny dostup na rasijski rynak (časam byvajuć, jak ciapier, prablemy pa małočnaj pradukcyi i miasie) i kredyty ŭ krytyčnyja momanty. Usio heta nie stymuluje Biełaruś pravodzić reformy.
Ekśpiert ličyć, što biełaruskaja ekanomika nie zdolnaja hienieravać rost, jana paprostu vydychajecca.
— Miarkujučy pa maich znosinach z čynoŭnikami, jany razumiejuć, što hetaja madel niežyćciazdolnaja, tamu reformy daviadziecca pravodzić. Ź inšaha boku, tut umiešvajecca faktar bojazi Alaksandra Łukašenki, pakolki nieviadoma, jak jon ŭsprymie refarmavańnie enierhietyki, — reziumuje Jaŭhien Prejhierman.
Kryłovič: Tanny haz pastavić kryž na reformach u enierhietycy
Ekanamičny ahladalnik Iryna Kryłovič adznačaje, što čas haz źjaŭlajecca na siońniašni dzień davoli tannym i ekałahična čystym enierhanośbitam, tamu ciažka ad jaho admovicca.
— Pytańnie ŭ tym, čamu ŭłady ničoha nie rabili raniej, majučy tanny haz. Nie była zroblenaja realnaja staŭka na toje, kab pieravieści enierhietyku na inšyja ciepłanośbity, — nahadvaje ekśpiert.
Pavodle jaje słoŭ, u Biełarusi vielmi vysoki sabiekošt vypracoŭki elektraenierhii.
— Ale, kali apielavać da hetych pakazčykaŭ, našy čynoŭniki skažuć, što va Ukrainie i Rasii nižejšy sabiekošt, pakolki ŭ ich jość atamnyja elektrastancyi, — adznačaje analityk.
Ekśpiert padkreślivaje, što siońnia mnohija biełaruskija elektrastancyi, jakija pracujuć na hazie, majuć patrebu ŭ madernizacyi.
Na dumku Iryny Kryłovič, nizkija ceny na haz adkładajuć ich rekanstrukcyju, ale ź inšaha boku, da ŭviadzieńnia ŭ stroj atamnaj stancyi z hetym možna pačakać.
Aŭtuška-Sikorski: Ničoha nie źmienicca, pakul nie vyrastuć taryfy na ŽKH
Rasijskija subsidyi pa hazie surjozna zamarudzili praces refarmavańnia biełaruskaj enierhietyki, ličyć analityk Biełaruskaha instytuta stratehičnych daśledavańniaŭ (BISS, Vilnius) Alaksandr Aŭtuška-Sikorski.
— U Nas vysoki ŭzrovień hazifikacyi ekanomiki: pradpryjemstvy atrymlivajuć elektryčnaść praz hazavyja hienieratary i elektrastancyi. U dadzienych umovach, na moj pohlad, było b efiektyŭna praciahvać atrymlivać tanny haz, paralelna raźvivajučy prajekty i napramki pa atrymańni enierharesursaŭ: alternatyŭnuju enierhietyku, mahčyma, bury torf i h.d.
Biełaruś, nie raźvivajučy enierhietyčny siektar, trapiła ŭ pastku, u jakoj akazvajucca krainy, jakija atrymlivajuć zvyšprybytki abo zvyšekanomiju enierhietyčnych resursaŭ.
— U takich dziaržaŭ, siarod jakich i naša kraina, vielmi abmiežavany haryzont płanavańnia i adsutničaje stymuł dla ŭviadzieńnia reformaŭ, — padkreślivaje ekśpiert.
Pavodle jaho słoŭ, čym daŭžej my atrymlivajem tanny haz z Rasiei, tym mienš u nas stymułaŭ dla taho, kab dyviersifikavać krynicy pastavak paliva, i naohuł pravodzić reformy enierhietyčnaha siektara.
— Na samaj spravie, zruchi jość, i ŭrad daŭno zakłapočany tym, kab źnizić enierhajomistaść. Ale značnych krokaŭ nie moža być zroblena, pa mienšaj miery, da taho času, pakul u nas nie vyrastuć taryfy na ŽKH, — prahnazuje Alaksandr Aŭtuška-Sikorski.
