Mandaryny, Aliŭje, «Ironija losu» – usie biełarusy viedajuć, što jadnaje hetyja rečy. Napiaredadni Novaha hodu pa TB adzin adnoha źmianiajuć zhadanaja «Ironija», «Karnavalnaja noč», «Čaraŭniki», navamodnyja «Jołki» dy mnostva savieckich filmaŭ. A što pahladzieć z kino dalokaha zamiežža?
Heta cudoŭnaje žyćcio
(It's a Wonderful Life), 1946
Kłasika suśvietnaha kiniematohrafa, jakaja ŭ ZŠA pakazvajecca na Kalady chiba nie čaściej, čym «Ironija losu» ŭ Rasii. Film raspaviadaje historyju Džordža Bejli, jaki vyrašyŭ skončyć žyćcio samahubstvam napiaredadni Rastva, ale jaho anioł-abaronca (jakoha Bejli ŭratavaŭ zamiest taho, kab saskočyć z masta) pakazvaje, jak źmianiŭsia horad ad dobrych učynkaŭ Bejli. Stužka 1946 hoda pryznanaja Amierykanskim instytutam kinamastactva samym natchnialnym filmam u historyi ZŠA dy zajmaje 11 miesca ŭ śpisie lepšych amierykanskich filmaŭ za 100 hod.
Hrynč – vykradalnik Rastva
(How the Grinch Stole Christmas), 2000
Rastvo nie dziela padarunkaŭ, Rastvo dziela blizkich ludziej. Takoj dumkaj prasiaknutaja historyja zialonaha stvareńnia ŭ vykanańni Džyma Kery. Hrynč, što žyvie na hary, pakryŭdžany žycharami horada — jon vyrašaje skraści ŭ haradžan ich lubimaje śviata. Ale ŭ płanie Hrynča jość słaboje miesca – dabrynia, schavanaja hłyboka ŭ dušy pačvary. Nieŭzabavie paśla vychadu filma zialony tvar Hrynča ŭ ZŠA staŭ nie mienšym simvałam Kaladaŭ, čym škarpetka nad kaminam.
Adzin doma
(Home Alone), 1990
Absalutny rekord pa kasavych zborach siarod kaladnych kamiedyj, amal paŭmiljardy dalaraŭ pa ŭsim śviecie, naležyć pieršaj častcy bitvy Kievina Makkalistara sa złačyncami-niedarekami. Pieršyja try filmy sieryi «Adzin doma» prynieśli junamu vykanaŭcu hałoŭnaj roli šalonuju papularnaść i navat zrabili jaho lepšym siabram Majkła Džeksana. Ale jany ž (supolna ź jaho baćkam, jaki patrabavaŭ nadta vialikich hanararaŭ) złamali jaho karjeru. Nastupnyja dva filmy, «Adzin doma 4» i «Adzin doma 5», zdymalisia biez Makaleja Kałkina, a sam aktor sprabavaŭ skončyć žyćcio samahubstvam napiaredadni Rastva ŭ 2012 hodzie. Pieršy i druhi filmy majuć amatarski pierakład na biełaruskuju.
Elf
(Elf), 2003
Krychu mieniej dramatyčnaja za «Hrynča» i krychu mieniej kamiedyjnaja za «Adzin doma» historyja raspaviadaje pra «kaladnaha Maŭhli» – Badzi Chobsa, jaki, kali byŭ niemaŭlatkam, schavaŭsia ŭ miašku z padarunkami Santy. Vychavany jak elf, jon nie moža pryžycca ŭ śviecie čaroŭnych istot i šukaje rodny dom. Lohkuju i pazityŭnuju stužku možna nazvać etałonnaj siamiejnaj kaladnaj kamiedyjaj.
Luboŭ nasamreč
(Love Actually), 2003
Stvaralnik słavutaj brytanskaj stužki Ryčard Kiorcis niekali skazaŭ, što na ŭsie jaho zadumy nie chapiła b žyćcia, bo kožny ramantyčny film davaŭsia jamu tolki za 3-4 hady. Tym jon tłumačyŭ niezvyčajny styl stužki, dzie mnostva historyj (try ź ich navat zhubilisia padčas mantažu) pierasiakajucca tolki ŭ samym kancy (ci na samym pačatku). Biełarusam film viadomy nie mieniej, čym brytancam, dziakujučy vydatnamu pierakładu na biełaruskuju supołki «Biełaruski Halfstrym».
Žach pierad Rastvom
(The Nightmare Before Christmas), 1993
U 1982 Cim Biortan, tady animatar studyi Dysneja, a siońnia kultavy režysior, napisaŭ kaladnuju paemu «Žach pierad rastvom». Tolki ŭ 1990 hodzie Disney vyrašyli ekranizavać jaje jak miuzikł, ale nie pad svaim imiem, a ad imia padraździaleńnia Touchstone Pictures – nadta zmročnaj i strašnaj vychodziła stužka. Chacia jak strašnaj… Chełoŭinskija stvareńni prosta sprabavali zładzić Kalady… Ale vyjšła jak vyjšła.
Ćviordy arešak
(Die Hard), 1988
Pieršapačatkova scenar pra hieroja-palicejskaha ŭ atačeńni terarystaŭ u chmaračosie pisaŭsia pad Arnolda Švarcenehiera jak praciah filma «Kamanda». Ale «Žalezny Arni» admoviŭsia ad roli, a scenar pryjšłosia pierapisać pad maładoha Brusa Uilisa, jaki tady byŭ chutčej viadomy jak paśpiachovy komik. Miarkujučy pa internecie, u ZŠA hety film pa pakazach na Kalady adpaviadaje «Ivanu Vasiljeviču» ŭ Rasii. Da čaho tut Kalady? Nu, dziejańnie filma (i jaho praciaha) adbyvajecca jakraz napiaredadni Rastva. Zrešty, na Kalady jaho varta pahladzieć, kab prasiaknucca dabrynioj – Brus Uilis, kali jašče mieŭ vałasy na hałavie, byŭ nadzvyčaj miłym chłapčukom.
Chroniki Narnii
(The Chronicles of Narnia: The Lion, the Witch and the Wardrobe), 2005
Kalady ŭ naš śviet prychodziać sami pa sabie, a voś narodu Narnii, što žyvie za dźviaryma šafy, za Kalady treba niamała pavajavać, dy i Santa tut doryć dzieciam kinžał, mieč dy łuk. Niedziciačy siužet, što cikava, prasiaknuty zrazumiełaj lubomu dziciaci dabrynioj. Kazka niachaj i sumnaja, ale nadzvyčaj pryhožaja dy pavučalnaja. Pa-biełarusku film ahučyŭ prajekt Kinakong.
Ščaślivych Kaladaŭ
(Joyeux Noël), 2005
Padčas Pieršaj suśvietnaj vajny, u 1914 hodzie była nieaficyjnaja i nie paŭsiudnaja, ale šyroka raspaŭsiudžanaja sieryja stychijnych kaladnych zamireńniaŭ. Raptoŭna ludzi ŭ susiednich akopach zabyvali, što jany vorahi (ci naadvarot, pryhadvali, što ludzi) dy išli bratacca. Film pra heta zdymali pałovaj Jeŭropy. Nie dziva – hetki epizod na fonie adnoha z samych kryvavych kanfliktaŭ u historyi ŭsprymajecca jak sapraŭdny kaladny cud.
Adnojčy ŭ Tokijo
(Tokyo Godfathers / 東京ゴッドファーザーズ), 2003
Biazdomnaje dziaŭčo, ałkaholik, tranśviestyt dy Jakudza – ci možna prydumać bolej kaladnuju kambinacyju? Nasamreč, hetaje anime raspaviadaje pra nadzvyčajnuju historyju kaladnaha cuda, što adbyŭsia sa strakataj kampanijaj. Jany chacieli viarnuć baćkam pakinutaje na zvałcy niemaŭla, a viarnuli sabie ŭłasnaje žyćcio. U suvorym suśviecie dabrynia i čałaviečnaść majuć nadzvyčajnuju kaštoŭnaść, vučyć hledača režysior Satosi Kon.
Boskaje naradžeńnie
(The Nativity Story), 2006
Na Kalady i vierniku, i ateistu varta pahladzieć, u honar čaho ładzicca śviata. Najlepiej na ekranie biblejskuju historyju naradžeńnia Chrysta pakazvaje epičnaja stužka Ketryn Chardvik. «Boskaje naradžeńnie» pakazvaje, što Chrystos staŭ tym, kim staŭ, nie tolki praz toje, što byŭ synam Boha, ale i praz toje, što byŭ synam dobrych ludziej. Darečy, «chryścijanskaje rod-muvi» stała pieršaj stužkaj, suśvietnaja premjera jakoj prajšła ŭ Vatykanie.
Rastvo
(Roždiestvo), 1997
Adnu stužku ź bližniaha zamiežža ŭsio ž varta pryhadać. Multfilm Michała Ałdašyna, adnoha z režysioraŭ kultavaj rasijskaj studyi «Piłot», pakazvaje historyju Boskaha naradžeńnia nie kananična, a padobna da rańnich apokryfaŭ, ź vialikaj dolaj kazačnaści i naiŭnaści. Niahledziačy na śpiecyfičnuju zmročnuju stylistyku maloŭki, 12-chvilinnaja stužka prasiaknutaja dabrynioj u kožnaj siekundzie.
P.S. Rekamiendujem nie zabyvać i pra vydatnaje videavinšavańnie ad Čaka Norysa, Šekśpira, Alaksandra Pamidorava i prajekta Kinakong!
A jakija filmy na Kalady hladzicie vy?
