Aŭsianaja kaša
Tak, tak. Užo kolki možna kazać pra jaje!.. I ŭsio ž my znoŭ za svajo: u aŭsiancy znojdzienyja bijałahična aktyŭnyja rečyvy, jakija akazvajuć spryjalnaje ŭździejańnie na pracu piečani, padstraŭnikavaj i ščytapadobnaj załoz. Da taho ž ježa ź vialikaj kolkaściu klatčatki moža dapamahčy vašaj piečani dobra funkcyjanavać. Navukoŭcy śćviardžajuć, što aŭsianaja kaša dapamahaje pazbavicca ad lišnich kiłahramaŭ i tłušču na žyvacie, dziakujučy čamu piečań budzie znachodzicca ŭ zdarovym stanie. Hałoŭnaje, pravilna vybirajcie šmatki (ziernie vielmi doŭha varycca, ale kali vy pierfiekcyjanist, tady ŭžyvajcie kašu ź ziernia, a jašče lepš praroščanaje ziernie). Šmatki vybirajcie bujniejšyja i taŭściejšyja («Hierkules» i «Ekstra 1»). Ich vyrablajuć z sucelnych zierniaŭ, u ich zachoŭvajucca karysnyja alei, minierały i vitaminy.
Tłusty pradukt — vorah vašaj piečani
Hamburhiery i bulba-fry dakładna nie zachavajuć joj zdaroŭje. Kali jeści zanadta šmat praduktaŭ z vysokim utrymańniem nasyčanych tłuščaŭ, to heta abciažaryć jaje pracu. Z časam takoje charčavańnie moža pryvieści da zapaleńnia piečani, padstraŭnikavaj załozy. Tamu kali vy ŭ nastupny raz zojdziecie ŭ restaran chutkaha charčavańnia, spynicie svoj vybar na sałacie.
Brokali
Amierykanskija navukoŭcy śćviardžajuć, što brokali abaraniaje ad nieałkahalnaj tłuščavaj chvaroby piečani. Akramia taho, u 2016 hodzie navukoŭcy z Univiersiteta štata Ilinojs u svaim artykule, apublikavanym u časopisie Journal of Nutrition, paviedamili, što rehularnaje spažyvańnie brokali źnižaje ryzyku raźvićcia raku piečani. Sposabaŭ pryhatavańnia hetaj harodniny šmat. Viadoma, samy prosty — brokali na pary, ale nie ŭsim pa smaku pryjdziecca takaja dyjetyčnaja ježa.
Cukar, vyjdzi von!
Zanadta šmat prysmakaŭ moža niehatyŭna adbicca na vašaj piečani. Čamu? Sprava ŭ tym, što piečań pierapracoŭvaje cukar u tłušč. Zanadta šmat cukru? Piečań vyrabić šmat tłušču i jon pačynaje nazapašvacca ŭ arhaniźmie. U rešcie rešt u vas dyjahnastujuć atłuścieńnie piečani. Tak što zrabicie dobruju spravu dla svajoj piečani — nie ješcie šmat prysmakaŭ.
Zialony čaj
U zialonym čai prysutničajuć antyaksidanty — katechiny. U navukoŭcaŭ jość dokazy taho, što hetyja arhaničnyja rečyvy z hrupy fłavanoidaŭ mohuć źnizić ryzyku raźvićcia niekatorych vidaŭ raku, u tym liku i raku piečani. Katechinaŭ šmat u śviežym zialonym čai, jaki pjuć haračym. A voś u hatovych da ŭ spažyvańni napojach pad nazvaj «zialony čaj», jakija pradajucca ŭ supiermarkietach, ich značna mienš.
Vada
Zdaroŭje piečani šmat u čym zaležyć ad taho, ci jość u čałavieka lišnija kiłahramy. Tamu treba padtrymlivać narmalnuju vahu cieła. Dla hetaha pasprabujcie pić zamiest sałodkich hazavanych biezałkaholnych napojaŭ zvyčajnuju vadu (naturalna, butylavanuju). Vas pryjemna ździvić źnižeńnie kolkaści spažyvanych kałoryj.
Mindal
U arechach, asabliva ŭ mindali, šmat vitaminu Je (jon źjaŭlajecca mahutnym antyaksidantam) i roznych pažyŭnych rečyvaŭ, jakija, zhodna z daśledavańniami, abaraniajuć ad tłuščavaj chvaroby piečani. Da taho ž, mindal karysny dla serca, a ŭ artykule navukoŭcaŭ z Kalifarnijskaha univiersiteta, apublikavanaha ŭ minułym hodzie ŭ časopisie Cancer Letters, havorycca, što jon taksama źnižaje ryzyku raku toŭstaj kiški. Tamu dadavajcie mindal u sałaty abo prosta ješcie jaho, kali vam raptam zachočacca pierakusić.
Kava
Navukoŭcy śćviardžajuć, što 2-3 kubki kavy ŭ dzień abaraniajuć piečań ad uździejańnia praźmiernaj kolkaści ałkaholu i niezdarovych praduktaŭ charčavańnia. Taksama jość dokazy, što hety napoj źnižaje ryzyku raźvićcia raku piečani.
U 2016 hodzie anhlijskija navukoŭcy z univiersiteta Saŭthiemptana praviali mieta-analiz dzieviaci daśledavańniaŭ i pryjšli da vysnovy, što rehularnaje spažyvańnie kavy ŭ nievialikich kolkaściach abaraniaje ad cyrozu piečani. Vyniki hetaha mieta-analizu byli apublikavanyja ŭ časopisie Alimentary Pharmacology & Therapeutics.
Soli mienš
Arhanizmu čałavieka patrebnaja sol, ale nie ŭ takich kolkaściach, u jakich mnohija z nas jaje spažyvajuć. Kali ŭ vašym racyjonie šmat natryju (h. zn. soli), to heta moža pryvieści da fibrozu, jaki źjaŭlajecca pieršaj stadyjaj rubcavańnia piečani. A adsiul užo niedaloka i da cyrozu. Starajciesia jeści mienš apracavanych praduktaŭ. Ješcie śviežuju, a nie kansiervavanuju harodninu. I naohuł — schavajcie salnicu!
Špinat
U listavaj zielaninie, asabliva ŭ špinacie, šmat antyaksidantu pad nazvaj hłutacijon. Jon dapamahaje piečani dobra funkcyjanavać. Darečy, piečań sama vypracoŭvaje hłutacijon, ale časam jaho byvaje niedastatkova. Tamu rekamiendujem uklučyć u vaš racyjon špinat. U špinacie taksama šmat beta-karacinu, jaki źnižaje ryzyku źjaŭleńnia astmy, a taksama kaliju, z dapamohaj jakoha panižajecca arteryjalny cisk. U rešcie rešt, heta vydatnaja asnova dla mnohich sałat.
Čarnicy
U čarnicach u vialikaj kolkaści ŭtrymlivajucca pažyŭnyja rečyvy pad nazvaj polifienoły. Hetyja rečyvy abaraniajuć ad nieałkoholnoj tłuščavaj chvaroby piečani, jakaja časta źviazana z vysokim uzroŭniem chalesterynu i atłuścieńniem. Kali vy nie lubicie čarnicy abo jany nie pradajucca ŭ vašym horadzie, to na polifienoły bahaty čorny šakaład. Taksama hetyja rečyvy ŭ dastatkova vialikaj kolkaści prysutničajuć u aliŭkach i ślivach.
Ałkahol jana nie lubić
Kali vy budziecie pić zanadta šmat ałkaholu, to heta naniasie škodu vašaj piečani. Z časam moža raźvicca cyroz piečani. Škodu moža nanieści i nierehularnaje ŭžyvańnie ałkaholu ŭ vialikaj kolkaści. Žančynam dastatkova adnaho kielicha vina ŭ dzień, a mužčynam — dva kielichi.
Śpiecyi
Chočacie zachavać adnačasova ŭ zdarovym stanie piečań i serca? Tady nie zabyvajcie pra śpiecyi, asabliva pra arehana, šałfiej i razmaryn (taksama rekamiendujem źviarnuć uvahu na karycu, kary i kmien). Jany źjaŭlajucca bahataj krynicaj karysnych polifienołaŭ. Da taho ž dziakujučy vykarystańniu śpiecyj možna skaracić vykarystańnie soli.
Sneki prybrać
Usim viadoma, što ŭ snekach, naprykład, u čypsach, šmat cukru, soli, tłušču. Naturalna, heta nie prynosić karyść vašaj piečani. U mnohich krainach užo zmahajucca z ahulnadastupnaściu snekaŭ, sa škoł prybirajuć aŭtamaty z takimi praduktami. Tym nie mienš, jany pa-raniejšamu prysutničajuć u mnohich handlovych kropkach. Tamu zahadzia pakłapaciciesia pra zdarovy pierakus (naprykład, nasicie z saboj sadavinu ci suchafrukty).
Stojačy ci siedziačy? Jak lepš dla mužčynskaha zdaroŭja mačycca — tłumačyć urołah
Jakija maski abaroniać ad nadzvyčaj zaraznaha «amikrona»?
