Iznoŭ nam kažuć, što my «nachlebniki», što nam vydzialajucca «datacyi» i nadajecca «padtrymka». Pry hetym niezrazumieła, padtrymka čaho? Vy ž kantrakty sami padpisvali. I damovy. Jakaja padtrymka? Vy kali kvitok kupili sa źnižkaju na samalot u Maskvu, heta vas «Biełavija» padtrymlivaje? U adkaz čujecca marmytańnie pra niejki «rynkavy košt». Jaki? U Roterdamie? Kušynhu? Piersidskaj zatocy?
Davajcie pamianiajem formuły i budziem ličyć ad rynkavaha koštu. Nie, adkazvajuć buchhałtary-pačatkoŭcy, rynkavy košt — heta toje, što my nazvali rynkavym koštam. Dobra, pośpiechaŭ vam z takoju łohikaj u lubym mižnarodnym arbitražy. Jak niechta kazaŭ, ad dochłaha asła vušy. Sudy z Ukrainaju ŭžo heta prademanstravali.
Aŭtar, jak kažuć padletki, jašče taki stary, što pamiataje, što było ŭčora. A ŭ 2003-m adzin sapraŭdny pałkoŭnik prapanavaŭ nam uvajści ŭ skład ci to adnoj respublikaj, ci to šaściu abłaściami. Bo tam byli vybary, chaciełasia pafasnaj pieramohi. Vybary jon vyjhraŭ, a my nie ŭvajšli. A potym pajšli raści ceny na naftu i haz. I mienavita praz hety padarunak Ałłacha z 2005 hoda pačałasia pieśnia pra toje, što Biełaruś atrymlivaje «datacyi». Spačatku miljard, potym 2, 3, 4. Ciapier užo 7—8. I potym hetaja sintetyčnaja ličba, pamnažajecca na kolki tam było z 2000.
Što takoje ŭ ich łohicy padtrymka i datacyi? Heta vyklučna roźnica ŭ cenach vuhlevadarodaŭ pamiž umoŭnaj canoj, jakaja padabajecca «bratvie», i realnymi cenami, za jakija jany jaho mohuć pradać. Tak, mohuć. Bo Biełaruś — druhi pa pamierach rynak ekspartu hazu, Rasija prosta nie znojdzie, dzie pradać taki abjom ciapier jašče. I paniasie vializnyja straty. Rynak — heta sistema znosin, a nie fihavy list dla apraŭdańnia ŭłasnaj nachabnaści.
Zaŭvažcie, što tolki naftahaz. I što tolki biełaruskamu, raniej jašče ŭkrainskamu, boku. Za ŭsio astatniaje było b dziŭna płacić. Bo my ž sajuźniki! Ale ž my majem šmat bolš składanyja adnosiny. Dyk što za 3—4 miljardy? Što da čaho? Naftahaz tut mienavita tamu, što heta adziny kankurentazdolny rasijski tavar. A paraŭnoŭvajecca ci toje z hiermanskimi cenami ci z aŭstryjskimi. Tamu što. Im tak zachaciełasia.
Miechanizm racyjanalizacyi hetaj pazicyi ja vam zaraz rastłumaču. Vy kupili na rynku kavałak miasa. Za 3 rubli. A vašamu susiedu miaśnik pradaŭ taki ž kavałak za 5. Dyk voś za heta jon kaža, što jon daciruje vas na 2 rubli, i za toje maje prava prychodzić da vas dadomu, pić harbatu, karystacca vašaju majomaściu, spać z vašaju žonkaju i dačkoj.
Bo vy jamu vinnyja 2 rubli za kavałak miasa. U astatnim vy ž susiedzi i braty, i nie treba zajmacca niejkimi tam padlikami!
Voś takaja łohika ŭ picierskaj bratvy. Nam jana drenna zrazumiełaja, bo my, vidavočna, ź inšaj kulturnaj tradycyi. Viedajecie tam, damovy, sudovyja precedenty, spadčyna rymskaha prava.
Ale ž davajcie nie adčajvacca. Davajcie skarystajemsia ich ža łohikaj. Bo hetak pieramovy i viaducca — treba ŭmieć zrabić u hałavie prajekcyju kantrahienta i pieravieści svaju pazicyju na zrazumieły jamu kulturny kod. Nachabstva i «babło» ŭ dannym vypadku.
Pačniem z hałoŭnaha. Z handlu pamiž našymi krainami. Vy viedajecie, napeŭna, što za rasijskija tavary my płacim dalary, a za svaje atrymlivajem rubli. I kolki b ni kazali, što raspracoŭvajucca instrumienty ab admovy ad dalaraŭ va ŭzajemnym handli, ich za 20 hadoŭ nie znajšli. Bo heta strašna niavyhadna Rasii, čyja ekanomika pabudavanaja na syravinnaj rencie.
Pa sutnaści, uvieś tavaraabarot Biełarusi i Rasii na 30—40 miljardaŭ — heta nieta-pazicyja biełaruskaj ekanomiki ŭ padtrymku rasijskaha rubla. Nu, heta jak vy pazyčyli tamu miaśniku ŭsie svaje hrošy, i jon ź ich maje intares, i vam addaje častku, za jakuju vy jamu za miasa i płacicie. Zrazumieła, jamu dobra. Praź siaredniuju histaryčnuju dachodnaść inviestycyj na raźvitych rynkach my atrymajem, što my dali renty ŭ rasijskuju finansavuju sistemu za hady isnavańnia sajuznaj damovy sama mienš na 80 miljardaŭ dalaraŭ!
Biełaruś — hałoŭny sponsar rasijskaj finansavaj sistemy, bo bolš nichto ŭ śviecie na takich kabalnych umovach z Rasijaj nie handluje. Tamu, kali nastupny raz u tralejbusie vy zadumajeciesia, čamu ŭ vas niama papiccot, adkaz budzie prosta ŭ aknie: mašyna z rasijskimi numarami, što chamavita skača z rada ŭ rad. Vy sa svajoj kišeni apłacili jamu roźnicu pamiž «Žyhulami» i BMV.
Karystajučysia łohikaju miechanizmaŭ «datacyj» pa hazavych kantraktach, možna skazać, što Rasija niedapłaciła nam za trubapravodnuju sistemu 10 miljardaŭ dalaraŭ i jašče 5 miljardaŭ — za naftachimiju. Bo heta naš «rynkavy košt». Možna davierchu dakinuć interes za hady karystańnia.
Rasija zadarma karystajecca našaj infrastrukturaju i ziamloju, pa jakoj iduć truby i stancyi. I nanosić miljardnyja škody našaj ekałohii. Za 20 hadoŭ možna śmieła vystaŭlać 30 miljardaŭ.
Rasija zadarma karystajecca našymi vajskovymi abjektami. Za dvaccać hod možna vystaŭlać 40 miljardaŭ, karystajučysia koštam anałahaŭ u inšych krainach na 0,6—1 młrd na hod. Da hetaha dakińcie darmavyja dadzienyja ad našych siłavych struktur, jašče miljardaŭ 5.
Rasijski biznes nie płacić nam rynkavyja ceny za tranzit tavaraŭ. Nie kažučy pra drobiazi, jak jurydyčnyja pasłuhi, harantyi i pierakład dakumientaŭ, jak va ŭsim astatnim śviecie. 30 miljardaŭ. Rasijskija turysty nie płaciać nam za vizy, tranzit i turystyčnyja zbory. Kolki tam z 1999? Jašče niedzie 8 miljardaŭ. Rasijanie tut svabodna nabyvajuć ziamlu, majomaść, akcyi i stvarajuć jurydyčnyja firmy. Čym my horšyja za Emiraty? Davajcie padličym straty ad taho, što ŭ nas niama instytutu naminalnych dyrektaraŭ. Miljardaŭ 5.
Dalej. Rasija zadarma karystajecca našaju kulturnaju prastoraju. Tut tranślujecca bolš za 40 rasijskich telekanałaŭ. Z kožnaha treba brać nie mienš za toje, kolki kaštuje viaščańnie ŭ samoj Rasii, i za dvaccać hod užo amal 4 miljardy.
Toje samaje z rasijskimi radyjostancyjami, hazietami, knihami i časopisami. I, asabliva, z debilnymi rasijskimi filmami. Jakija nidzie ŭ śviecie nie patrebnyja, ale imi prosta zabityja našyja kinateatry, što tudy ŭžo narmalnyja ludzi prosta nie ŭ stanie chadzić. Hetyja jołki-pałki dy pafasnyja lehiendy majuć №16 i navat Balivudu nie kankurenty. Za heta treba taksama płacić. Jašče z 1,5 miljarda z 1999 nakrapaje.
Jašče, kaniešnie, našy spažyŭcy cierpiać. Z Rasii da nas idzie rozny kontrafakt ci to azijackaha, ci to rasijskaha pachodžańnia, na jaki tamtejšyja, nazaviem kulturna, «pradprymalniki» atrymlivajuć levyja siertyfikaty dy navat zachodnija brendy čaplajuć. Ad majtkoŭ da elektroniki. Ja ŭžo nie kažu pra roznuju tam parfumu dy kaśmietyku, jakija prosta fizična niebiaśpiečnyja! A našy dziaŭčaty heta na svaju skuru! Usio hetaje brydoćcie treba spalvać na chimičnym zavodzie ci ŭzryvać na palihonie. Heta niedzie jašče 1—1,5 miljardy strataŭ na hod, biez uliku nastupstvaŭ dla zdaroŭja.
Kolki tam užo? Bolš za 200? I zaŭvažcie, ja nie kranaŭ nijakich vostrych palityčnych tem — akupacyj, represij i h.d. Ni taho dzikaha narkatrafiku, što idzie z Rasii. Ni tysiač nielehałaŭ. Heta arhumienty pad inšyja razmovy.
Tolki «babło», i tolki za apošnija 20 hadoŭ. U hetuju hulnuju mohuć hulać usie. Sadzimsia, biarem kalkulatar i, jak tam kažuć, «bazarym čysta za biznes». Vy nam sto, my vam dvieści. My ŭ strašennym minusie!
Čamu? Tamu što hetak hety sajuz byŭ pabudavany. Jon nikoli nie byŭ «ekanamičnym sajuzam», navat kali niechta ab hetym tut u Minsku mroiŭ. Jaho nie stvarali dziela taho, jak luby ES, kab usie ŭdzielniki bahacieli praz rost uzajemnaha praniknieńnia i ekanamičnaj aktyŭnaści.
Heta nieakałanijalizm u čystym vyhladzie. Metaj jakoha jość kantrol nad usimi ekanamičnymi resursami, ad hrošaj da pracoŭnaj siły, na karyść byłoj mietrapolii. I lubaja łohika, luboje nachabstva dla hetaha padychodzić. I kali vy raptam pačniacie zadavać niazručnyja pytańni, na vas adrazu nakiniecca z abvinavačvańniami padrychtavany natoŭp tramvajnych chamaŭ. Heta, badaj, adziny miechanizm dyskusii, jaki isnuje ŭ našych «sajuźnikaŭ».
Dla finału — pieśnia. Bo chto, jak nie tamtejšy leninhradski piaśniar, moža nam raskryć estetyku pradstaŭnikoŭ hetaha čarhovaha našeścia z Uschodu.
