Ministerstva antymanapolnaha rehulavańnia i handlu (MARH) raspracavała dadatkovyja miery pa rehulavańni handlovych sietak, jakija zajmajuć daminujučaje stanovišča. Novyja ŭvodnyja zakony zaklikanyja źnizić cisk rytejleraŭ na pastaŭščykoŭ i spažyŭcoŭ. Pra heta havorycca ŭ prajekcie ŭkaza «Ab supraćdziejańni manapalizacyi ŭ halinie handlu», jaki raźmieščany dla hramadskaha abmierkavańnia na sajcie MARHa. Ale hetyja miery pakul tyčacca tolki adnoj kampanii — «Jeŭrahandla». Hiendyrektar najbujniejšaha rytejlera krainy Andrej Zubkoŭ prakamientavaŭ inicyjatyvu rehulatara dla partała TUT.BY.
Fota: Aleh Kindar
Antymanapolnaje viedamstva abhruntoŭvaje padrychtoŭku prajekta ŭkaza najaŭnaściu «vidavočnych prablem u rehulavańni handlovych sietak, realizacyjaj daktryny Nacyjanalnaj biaśpieki ŭ častcy zachavańnia doli ajčynnych tavaraŭ u roźničnym tavaraabarocie, abaronaj intaresaŭ ajčynnych vytvorcaŭ va ŭmovach adkrytaj ekanomiki ŭ ramkach Jeŭrazijskaha ekanamičnaha sajuza, zachavańniem małoha i siaredniaha biznesu».
Śpiecyfika dziejnaści handlovych sietak i ich uzrosłaja rynkavaja siła nie tolki ŭ halinie handlu, ale i ŭ źviazanych ź joj halinach (rekłama, upłyŭ na spažyŭcoŭ i pastaŭščykoŭ) patrabuje vypracoŭki i zamacavańnia na zakanadaŭčym uzroŭni novych instrumientaŭ antymanapolnaha rehulavańnia, havorycca ŭ abhruntavańni prajekta ŭkaza.
Varta adznačyć, što ŭ zakonie ab handli paroh abmiežavańnia dla raźvićcia ŭ charčovaj roźnicy ŭstalavany na ŭzroŭni 20% ad ahulnaha tavaraabarotu rajona — pry dasiahnieńni hetaha pakazčyka handlovaja sietka ŭžo nie maje prava adkryvać novyja kramy. «Jeŭrahandal», jaki u 2018 hodzie dasiahnuŭ 19%, prapanoŭvaŭ infrastrukturnaje abmiežavańnie pavialičyć da 35% abo zusim admianić, spasyłajučysia na praktyku inšych krain.
Kiraŭnik MARHa Uładzimir Kałtovič ličyŭ, što pavieličeńnie hetaj normy abo jaje admiena daść pieravahu dla raźvićcia tolki adnoj sietki, pakolki dola astatnich rytejleraŭ była na paradak nižejšaj.
Uładzimir Kałtovič
Antymanapolniki kanstatujuć, što «bałans rynkavaj siły ŭ handli charčovymi tavarami zrušvajecca ad vytvorcaŭ u bok rytejła». «Manapolnaje» stanovišča handlovych sietak abumoŭlivaje niaroŭnaść udzielnikaŭ dahavornych adnosin. U vypadku admovy pastaŭščyka ad zaklučeńnia damovy na prapanavanych handlovaj sietkaj umovach u jaho ŭzrastaje ryzyka značnaha źnižeńnia abarotu tavaraŭ, što ŭ kančatkovym rachunku moža pryvieści da jaho likvidacyi z rynku, havorycca ŭ tłumačalnaj zapiscy da prajektu ŭkaza.
Praviadzieńnie rytejłam žorstkaj asartymientnaj palityki pryvodzić da «vymyvańnia» sa składu miascovych vytvorčych pradpryjemstvaŭ, jakija adnosiacca da małoha i siaredniaha biznesu. Patrabavańni, što pradjaŭlajucca handlovymi sietkami pastaŭščykam, akazvajuć pramy ŭpłyŭ na farmiravańnie apošnimi adpusknych cen (zmušaje ŭličvać u adpusknoj canie vydatki, źviazanyja z dadatkovymi vypłatami na karyść handlovych sietak (naprykład, vypłaty za akazańnie markietynhavych pasłuh i da t.p.).
Sami vytvorcy nie ryzykujuć iści na kanflikt z rytejlerami, tamu što mohuć pazbavicca prava «trapić na palicu». Što-niebudź dakazać taksama niama mahčymaści: naviazvańnie niavyhadnych umoŭ «ažyćciaŭlajecca, jak praviła, u vusnaj formie».
U suviazi z hetym MARH padrychtavaŭ prajekt ukaza, u adpaviednaści ź jakim bujny rytejler, «dola jakoha ŭ abjomie roźničnaha tavaraabarotu charčovych tavaraŭ u Biełarusi za papiaredni finansavy hod pieravyšaje 15%, pryznajecca rytejłam, jaki zajmaje daminujučaje stanovišča na pradrynku. A na jaho raspaŭsiudžvajucca antymanapolnyja «zabarony niezaležna ad terytoryi (Respublika Biełaruś abo jaje častka)».
U pryvatnaści, daminantu chočuć zabaranić naviazvać pastaŭščykam (vytvorcam) charčovych tavaraŭ udzieł u źnižkach, akcyjach, akazańnie pasłuhi pa prasoŭvańni tavaraŭ i vypłatu zaachvočvalnych bonusaŭ, a taksama stavić umovy «ab mahčymaści ŭ adnabakovym paradku skasavać damovu bieź jakich-niebudź abhruntavanych pryčyn».
Prajektam taksama vyznačany asablivaści pry ažyćciaŭleńni rekłamnaj dziejnaści subjektam handlu, jaki zajmaje daminujučaje stanovišča. U pryvatnaści, rytejler maje prava pravodzić rekłamnuju hulniu z pryzavym fondam u pamiery ad 200 da 4000 bazavych vieličyń (98 tys. rubloŭ) nie bolš za adzin raz na praciahu kalandarnaha hoda praciahłaściu nie bolš za adzin miesiac, havorycca ŭ prajekcie ŭkaza.
Kiraŭnictva MARHa taksama choča atrymać mahčymaść pryznačać pazapłanavyja pravierki manapalistaŭ.
Nahadajem, u studzieni pry Ministerstvie antymanapolnaha rehulavańnia i handlu była stvorana rabočaja hrupa pa padrychtoŭcy prajekta ŭkaza pa dziaržrehulavańni handlovych sietak. Adnak dyskusija šmat u čym viałasia vakoł «Jeŭrahandala». Za apošni čas MARH užo jak minimum dvojčy pradjaviŭ pretenzii hetamu rytejleru. Spačatku abvinavaciŭ u niadobrasumlennaj kankurencyi, a potym i ŭ raspaŭsiudžvańni nienaležnaj rekłamy.
— Hetyja naviny prosta supali pa časie, tamu što byli sudy, - skazali ŭ MARHu. — U pracoŭnuju hrupu pa padrychtoŭcy prajekta ŭkaza ŭvajšli pradstaŭniki dziaržorhanaŭ i biznesu, u tym liku i hiendyrektar «Jeŭrahandla» Andrej Zubkoŭ. My starajemsia ŭsio rabić maksimalna prazrysta i adkryta.
U Ministerstvie antymanapolnaha rehulavańnia i handlu taksama adznačyli, što «luby subjekt abaviazany vykonvać zakon niezaležna ad pamieru i ŭzroŭniu łobi».
«Uzmacnieńnie žorstkaści rehulavańnia pryviadzie da rostu koštaŭ dla pakupnikoŭ»
Andrej Zubkoŭ ličyć, što pryniaćcie hetaha ŭkaza naniasie surjozny ŭron inviestycyjnamu imidžu Biełarusi, pakolki dyskryminacyjnyja praviły haspadarčaj dziejnaści, ustalavanyja prajektam dakumienta, na siońniašni momant tyčacca tolki adnaho subjekta haspadarańnia — TAA «Jeŭrahandal». Tolki hety rytejler dasiahnuŭ doli ŭ 15% roźničnaha tavaraabarotu, a astatnija sietki ŭ najbližejšyja hady dakładna nie dasiahnuć hetaj doli.
Fota: Aleh Kindar
— Luby patencyjny inviestar budzie bajacca, ci nie ŭviaduć paśla taho, jak jon pabuduje paśpiachovuju kampaniju ŭ Biełarusi, śpiecyjalnaje rehulavańnie pracy mienavita dla jaho pradpryjemstva, — kaža Zubkoŭ u kamientary TUT.BY. — Viadoma ž, takoje rehulavańnie biesprecedentnaje dla luboj jeŭrapiejskaj krainy i zakanadaŭstva rehuluje zaŭsiody cełuju halinu, a nie raspracoŭvaje roznaje zakanadaŭstva dla asobnych kampanij u hetaj halinie. Akramia taho, biełaruski rynak rytejłu i biez taho źjaŭlajecca rynkam z samym žorstkim rehulavańniem z usich krain Jeŭropy (daśledavańnie mižnarodnaj kansałtynhavaj kampanii Civitta).
I pavodle daśledavańnia Civitta, i pavodle daśledavańnia Jeŭrakamisii, uzmacnieńnie žorstkaści rehulavańnia rynku roźničnaha handlu zaŭsiody pryvodzić da źnižeńnia praduktyŭnaści haliny i, jak vynik, da rostu koštaŭ dla pakupnikoŭ.
Padobnaja vysnova ŭtrymlivajecca i ŭ materyjałach, atrymanych «Jeŭrahandlem» ad sakratara rabočaj hrupy MARHa pa pytańniach dadatkovaha dziaržaŭnaha rehulavańnia dziejnaści bujnych handlovych sietak, zhodna ź jakimi «ŭzmacnieńnie žorstkaści farmalnych praviłaŭ i zališniaja rehłamientacyja śfiery pryvodzić da źnižeńnia praduktyŭnaści haliny i paharšeńnia stanovišča spažyŭcoŭ».
Na hetym fonie rašeńnie ab jašče bolš žorstkim rehulavańni roźničnaha handlu ŭ Biełarusi vyhladaje absalutna niełahičnym i naniasie škodu ekanomicy krainy.
