Dvoje biełaruskich mastakoŭ paśla vybaraŭ źjechali ŭ Hiermaniju. U tvorčaj rezidencyi ŭ Bierlinie, dzie ich pahadzilisia biaspłatna pryniać, jany spadziavalisia adpačyć. Ale akazałasia, što prapanovu treba adpracoŭvać.
Akcyja mastakoŭ 15 žniŭnia. Ilustracyjnaje fota Nadziei Bužan
Pra heta raskazaŭ mastak Alaksiej Kuźmič. Jon ciapier taksama žyvie ŭ Bierlinie.
«Ja znachodžusia ŭ inšaj rezidencyi, dzie adroźnivajucca ŭmovy. Mnie płaciać hrošy, kab ja prosta raźvivaŭsia jak mastak i ničoha nie patrabujuć, prosta dakumientujuć praces. Mnie dali kvateru, płaciać stypiendyju, časam my sustrakajemsia z prymajučym bokam, razam chodzim na viečaryny».
Jaho znajomyja mastaki (svaje imiony jany nie chočuć razhałašać — «NN») pryjechali ŭ inšuju rezidencyju — pad kryłom paśpiachovaj art-hrupy. Chłopcy dumali, što im dapamohuć u hety składany čas pabyć u biaśpiecy, pryvieści dumki ŭ paradak. A pa fakcie jany pryjechali na pracu.
«Ich ekspłuatujuć piać dzion u tydzień, z ranku da viečara. Ja, naprykład, zajmajusia svaimi spravami, pišu knihu pra akcyjanizm. A hetyja chłopcy pracujuć nie pad svaje patreby, a pad čužy prajekt», — kaža Alaksiej.
Mastakam apłacili pierajezd i pražyvańnie ŭ Bierlinie, vydajuć 1000 jeŭra na miesiac. Pa słovach Kuźmiča, hrošy na heta vydzialajucca z admysłovych fondaŭ. Ale chłopcy pa naiŭnaści padpisali kantrakt i ciapier musiać pracavać pa poŭnaj. Prytym što bierlinskija rascenki zusim inšyja — dyzajnier-mastak z adukacyjaj zvyčajna atrymlivaje 2500-3000 jeŭra.
Sama takaja praktyka — kali art-hrupy najmajuć pracoŭnyja ruki — zvyčajnaja źjava.
«Suśvietna viadomyja mastaki, jak Endzi Uorchał ci Džef Kuns, naprykład, majuć takija fabryki. Pa 200-400 čałaviek časam na ich pracujuć — malujuć, robiać dyzajn na kampjutary, klejać. A potym słavutyja mastaki staviać svoj podpis na hetym tvory i pradajuć kalekcyjanieram na aŭkcyjonach, — tłumačyć Kuźmič. —
Toje, što robicca pad markaj salidarnaści ź biełarusami, — nasamreč ekspłuatacyja pracoŭnaj siły.
Ale bolš ździŭlaje hipierbalizavany kanfarmizm, zhoda, strach biełarusaŭ. Jany dumajuć: a moža, tak i treba? Mastaki nie pasprabavali niejak źviazacca z prymajučaj arhanizacyjaj. Nie zadajuć pytańniaŭ, prosta pahadzilisia sa svajoj ekspłuatacyjaj».
