Fota Depositphotos.com
Kampjutarnyja tranzistary z kremniju mohuć być jak pravadnikami, tak i izalatarami — u zaležnaści ad zaradu, jaki prachodzić praz tranzistar. Jakraz heta važnaja ŭłaścivaść i abumoviła ličbavuju revalucyju, piša The Wall Street Journal.
Samaje viadomaje praviła ŭ śviecie vyličalnych technałohij — zakon Mura, jaki sfarmulavaŭ zasnavalnik karparacyi Intel Hordan Mur. Sutnaść zakona ŭ tym, što kožnyja dva hady kolkaść tranzistaraŭ na čypie pavialičvajecca ŭdvaja. To-bok praz paru hadoŭ moc vyličalnaj techniki pavialičvajecca ŭ dva razy, što zabiaśpiečvaje technałahičny prahres.
Adnak u apošnija hady nazirajecca parušeńnie zakona Mura, bo, kab praciahvać technałahičny praces, tranzistary pavinny być nie bolšyja za 3 nanamietry, što faktyčna niemahčyma dasiahnuć sučasnymi mietadami, kali vykarystoŭvać kremnij.
Tamu technałahičnaja industryja šukaje inšyja materyjały, jakija b mahli całkam zamianić kremnij abo pašyryć jaho mahčymaści, a adpaviedna i jašče bolš pavialičyć chutkaść vyličalnych technałohij.
Fiziki, chimiki i inžyniery ciapier ekśpierymientujuć z ekzatyčnymi elemientami, jakija ŭ budučyni buduć vykarystoŭvacca ŭ mikračypach. Siarod ich hrafien, čorny fosfar, dychalkahienidy pierachodnych mietałaŭ i nanasłai nitrydu boru. Heta ŭsio dvuchmiernyja materyjały, jakija ŭjaŭlajuć saboj zvyštonkija płaściny taŭščynioj adzin ci dva atamy.
Jašče 20 hadoŭ tamu hetyja materyjały byli nieviadomyja, ale siońnia ich aktyŭna stvarajuć u łabaratoryjach.
Niekatoryja z hetych materyjałaŭ užo vykarystoŭvajucca ŭ pryładach, jakija jość u prodažy, ale bolš masava jany buduć prymianiacca na praciahu nastupnaha dziesiacihodździa i tym samym pašyrać mahčymaści hadžetaŭ.
Płanujecca, što mikračypy stanuć u 10 razoŭ chutčejšyja i bolš enierhaefiektyŭnyja. Heta, u svaju čarhu, paspryjaje ŭdaskanalvańniu novych form uzajemadziejańnia čałavieka z kampjutaram nakštałt dapoŭnienaj realnaści.
Adnym ź pieršych znojdzienych dvuchmiernych materyjałaŭ źjaŭlajecca hrafien. Pra jaho isnavańnie stała viadoma jašče ŭ 1940-ch hadach, ale całkam acharaktaryzavali jaho tolki ŭ 2004 hodzie. Hrafien padobny da hrafitu ŭ ałoŭkach, ale raźmiaščajecca jon u płoskim kryštali.
Hrafien moža pravodzić ciepłyniu, tamu jon užo ŭžyvajecca dla achaładžeńnia smartfonaŭ i ich batarej. Pa svaich charaktarystykach jon bolš blizki da pravadnikoŭ nakštałt zołata, tamu jon nie zmoža zamianić kremnij. Adnak niekatoryja jaho ŭłaścivaści mohuć być vielmi karysnymi ŭ spałučeńni z tradycyjnymi kremnijevymi mikračypami.
Startap Cardea Bio ŭ San-Dyjeha ŭžo prapanoŭvaje takuju kambinavanuju sistemu. Hrafien maje pavyšanuju čullivaść da ŭsiaho, da čaho datykajecca, što pieraškadžaje jaho pravodnaści.
Daśledčyki z Cardea Bio prymacoŭvajuć bijałahična aktyŭnyja malekuły, naprykład peŭnyja antycieły, da hrafienu, jaki, u svaju čarhu, prymacoŭvajecca da kremniju. Atrymlivajucca bijałahična aktyŭnyja tranzistary. Z dapamohaj ich startap raspracoŭvaje čujniki, jakija mohuć vyjaŭlać čaścicy karanavirusa ŭ pavietry. Takaja pryłada mahła b adrazu fiksavać najaŭnaść karanavirusa ŭ budynku biez łabaratornaha analizu. Kali takija sistemy buduć paśpiachovymi, to ich možna paźniej zaprahramavać dla vyjaŭleńnia inšych patahienaŭ.
Inšyja kampanii vykarystoŭvajuć hrafien dla raspracoŭki ultratonkich zvyšadčuvalnych kamier. Čujniki na asnovie hrafienu bolš adčuvalnyja da śviatła, čym kremnij. Hetaja ŭłaścivaść hrafienu dapamahaje raspracoŭvać infračyrvonyja kamiery, što ŭ budučyni buduć vykarystoŭvacca ŭ smartfonach. Takija kamiery bačać ciepłyniu abjektaŭ, što dazvalaje rabić fota navat u ciemry.
Adnak uvieś patencyjał dvuchmiernych materyjałaŭ nie budzie realizavany ŭ najbližejšy čas, bo navukoŭcy sutykajucca ź ciažkaściami ŭ intehravańni ich u elektroniku, a taksama ŭ vializnych maštabach vytvorčaści hetych elemientaŭ, jakich patrabujuć technałohii.
Tamu daśledčyki z IBM, Samsung, TSMC, GlobalFoundries i inšych kampanij, jakija zajmajucca vytvorčaściu kampjutarnych čypaŭ, praciahvajuć šukać mahčymyja sposaby efiektyŭnaha prymianieńnia dvuchmiernych materyjałaŭ.
