beroc.by
Minimalnyja straty ad sankcyj supastaŭnyja z dvuma hadami recesii
Pryniatyja Jeŭrasajuzam 24 červienia siektaralnyja sankcyi nie akažuć na biełaruskuju ekanomiku imhniennaha efiektu, bo ŭstupiać u siłu paśla zakančeńnia dziejnych handlovych kantraktaŭ.
Pa minimalnych raźlikach, paśla taho jak jany farmalna pačnuć dziejničać, abmiežavańni zakranuć 3,5% ad usiaho biełaruskaha ekspartu. Pry interpretacyi sankcyjnaha śpisu bolš šyroka i z ulikam tranzitnych patokaŭ praź ES pad sankcyi padpadaje da 9% usiaho ekspartu. Kali da abmiežavańniaŭ dałučycca Vialikabrytanija (jak jana heta zrabiła paśla pryniaćcia čaćviortaha pakieta sankcyj JeC), to ličby buduć vyšejšyja, kaža ekanamist Dźmitryj Kruk.
Pabudavanaja ekśpiertam tearetyčnaja madel pa nižniaj miažy (sankcyi zakranajuć 3,5% ekspartu) pakazvaje, što straty ekanomiki mohuć skłaści kala 3% VUP, pry hetym u zarobkach źnižeńnie budzie kala 4% u realnym vyražeńni. Na praktycy z ulikam taho, što abmiežavańni zakranuli važnyja dla ekanomiki haliny, nastupstvy buduć bolš adčuvalnymi.
— Važna ŭličvać, što naftapierapracoŭka i kalijnyja ŭhnajeńni ciesna źviazanyja ź inšymi halinami. Mižhalinovyja efiekty mohuć surjozna pavialičvać patencyjnyja straty VUP.
Pry hipatetyčnym poŭnym banie ekspartu naftapraduktaŭ za košt ściskańnia mižhalinovych suviaziaŭ straty ŭ ahulnym vypusku mohuć dasiahać 8% VUP.
U našym razie ab poŭnym ściskańni my nie havorym, bo sankcyi zakranajuć nie ŭsie naftapradukty i nie ŭsie ekspartnyja rynki, — kaža Dźmitryj Kruk.
Pry pakazanym scenary sankcyi najbolš istotna ŭdarać pa inviestycyjnym popycie, u vyniku čaho jon moža prasieści da 10%. Akramia taho, jany buduć akazvać upłyŭ na abmienny kurs i inflacyju. A ŭ Nacbanka zastałosia dastatkova vuzkaje pole dla manieŭru, kab niejtralizavać devalvacyjny i inflacyjny efiekt za košt uzmacnieńnia žorstkaści hrašova-kredytnaj palityki.
— Pa miery apuskańnia ŭ sankcyi patencyjnyja pahrozy, ź jakimi Biełaruś moža sutykacca, — heta prasiadańnie VUP da 5,5-6%, praparcyjnaje źnižeńnie ŭzroŭniu realnych zarobkaŭ, prasiadańnie inviestycyjnaha popytu, abiascenieńnie kursu rubla i inflacyjny ŭsplosk.
Heta značyć, navat pa samaj nižniaj rysie šok budzie vielmi surjoznym dla ekanomiki.
Nazvany spad ekanomiki prykładna supastaŭny z tym, što my mieli ŭ sumie za 2015-2016 hady (u 2015 hodzie VUP Biełarusi ŭpaŭ na 3,9%, a ŭ 2016-m — na 2,6%. — Zaŭv. red.).
Dla biełaruskich dziaržbankaŭ z pryniaćciem sankcyj abmiažoŭvajucca mahčymaści pryciahnieńnia kredytnych srodkaŭ, jakija i biez taho ŭ apošni hod byli na minimumie.
— U cełym dla bankaŭskaha siektara pryciahnuty z zachodnich krain kapitał nie taki vialiki — heta kala 20-25% ad usich raźmieščanych u ich srodkaŭ nierezidentaŭ. Plus sa žniŭnia pra niejkija novyja zapazyčańni z zachodnich krain u hetyja banki havorki nie išło. Ale tut taksama važna razhladać nie tolki pramy ŭpłyŭ, a taksama na čakańni, pavodziny. Heta moža być šturškom dla adtoku ŭkładaŭ. Plus hetym bankam budzie składaniej apieravać sa svaimi klijentami ŭ finansavańni ekspartu i impartu.
Kali samo dziejańnie sankcyj na haliny, jakija trapili pad ich, pa fakcie budzie adčuvacca pa zakančeńni kantraktaŭ u kancy hetaha hoda, to pabočnyja efiekty buduć prykmietnyja raniej. Užo ŭ druhim paŭhodździ, na dumku ekanamista, budzie prykmietnym ściskańnie popytu i pahrozy finansavaj stabilnaści.
Mahčymaściaŭ źmiakčyć udar u Minska mała
Biełaruskija ŭłady pasprabujuć minimizavać efiekt sankcyj i źnizić pamier šoku. Chutčej za ŭsio, jany buduć sprabavać pieranakiravać pa inšych napramkach ekspart, jaki trapiŭ pad sankcyi. U niejkaj stupieni heta realizujecca, ale z dadatkovymi vydatkami, kaža ekanamist.
Mała mahčymaściaŭ dla zhładžvańnia niehatyŭnaha efiektu sankcyj i praz makraekanamičnyja instrumienty. U apošnija hady ŭłady nie chočuć vykarystoŭvać takija instrumienty manietarnaj palityki, jak pavyšeńnie pracentnaj staŭki, bo heta viadzie da dadatkovych strat VUP i ŭ zarobkach. Jašče mienš mahčymaściaŭ u ramkach fiskalnaj palityki. Pabočnym efiektam sankcyj stanie skaračeńnie pastupleńniaŭ u biudžet, jaki i biez taho adčuvaje surjozny deficyt. U takich umovach prastymulavać ekanomiku fiskalnymi instrumientami napramuju ciažka.
— Razumiejučy, što zhładžvać straty tradycyjnym sposabam składana, ułady, chutčej za ŭsio, buduć staracca łakalizavać prablemy na ŭzroŭni asobnych pradpryjemstvaŭ i halin, kab jany nie «vypuskali» sankcyjny šok u astatniuju ekanomiku. Heta rabiłasia padčas pandemii karanavirusa. Z adnaho boku, heta nivieliruje mnohija niehatyŭnyja nastupstvy. Ź inšaha boku, košt pytańnia davoli vysoki, bo treba zabiaśpiečyć funkcyjanavańnie padsankcyjnych pradpryjemstvaŭ, kampiensavaŭšy ich straty, naprykład, z dapamohaj subsidyj. Ale instrumientaŭ dla hetaha nie tak šmat. Chutčej za ŭsio, buduć albo pieraraźmiarkoŭvać vydatki, albo pojduć na dadatkovy deficyt biudžetu, achviaravaŭšy, naprykład, inflacyjaj, albo pasprabujuć pryciahnuć novyja hrošy zvonku. Canoj hetaha stanie abo rastučy doŭh (kali atrymajecca pryciahnuć kredyty), abo pieraciakańnie pahroz u vobłaść finansavaj i cenavaj stabilnaści. Taksama hetyja «dempfiery» možna sprabavać kambinavać, — kaža Dźmitryj Kruk.
Rasija nam dapamoža?
U niejkim sensie Rasija moža dapamahčy aficyjnamu Minsku. Praŭda, dapamoha hetaja akaža ŭ vyniku nieadnaznačny efiekt. Naprykład, pieraaryjentacyja tranzitnych patokaŭ naftapierapracoŭki i kalijnych uhnajeńniaŭ jak minimum paciahnie za saboj dadatkovyja vydatki. Pryčym ciažar takich vydatkaŭ možna budzie razhladać jak novuju narmalnaść. Kali ŭ hetym razie sprabavać łakalizavać prablemy ŭnutry padsankcyjnych halin i pradpryjemstvaŭ, to heta stanie jašče bolšym vyklikam dla ŭładaŭ. Kožny rubiel dadatkovych vydatkaŭ budzie vielmi adčuvalnym, adznačaje ekśpiert.
— Kali ciabie prymušajuć pryvykać da bolš vysokaha ŭzroŭniu vydatkaŭ, nazvać heta dapamohaj i poŭnym raźviazańniem prablemy naŭrad ci budzie možna. Tym nie mienš heta adzin ź vierahodnych hipatetyčnych miechanizmaŭ zachavać abjom vytvorčaści, — kamientuje Dźmitryj Kruk.
Ekanamist nie vyklučaje, što ŭ paradak dvuchbakovych stasunkaŭ z Rasijaj vierniecca pytańnie atrymańnia novych zapazyčańniaŭ ad Maskvy na ŭzroŭni miždziaržaŭnaha kredytu, ad JEAES abo rasijskich bankaŭ.
