Pierad pazykovaj pastkaj
Užo ŭsie, uklučajučy navat vysokapastaŭlenych čynoŭnikaŭ, pryznajuć, što kraina blizkaja da pazykovaj pastki, a moža być, užo znachodzicca ŭ joj. Kredytaŭ, pa jakich davodzicca płacić, u krainy šmat, jany darahija, i ŭ kančatkovym vyniku heta tyja hrošy, jakija zabirajucca z našaj ekanomiki, nie ŭkładajucca ŭ raźvićcio.
Heta tarmozić i biez taho słaby rost. Pa miery pavieličeńnia pazykovaj nahruzki ŭ Biełarusi źnižajucca mahčymaści dla kapitałaŭkładańniaŭ u asnoŭnyja srodki, heta pryvodzić da rostu ich znosu. U kančatkovym vyniku my nie zmožam vyrablać jakasnyja pradukty, bo nie majem finansavych resursaŭ na abnaŭleńnie abstalavańnia.
Dy i čarhovaj madernizacyjaj pa starych lakałach prablemu nie vyrašyć. Efiekt ad minułych akazaŭsia vielmi sumniŭny. Zamiest vyrašeńnia prablemy pytańnie z daŭhami adkładajecca, a prahały, jakija ŭźnikajuć, zatykajucca novymi zapazyčańniami, jakija robiać i biez taho ciažki doŭh usio bolš niebiaśpiečnym dla ekanomiki.
Što nas čakaje?
Što robiać čynoŭniki ŭ hetaj situacyi? Miarkujučy pa rašeńniach, jakija jany prymajuć, prosta imknucca nie dumać, što budzie zaŭtra.
U nastupnym hodzie krainie pryjdziecca vypłacić pa dziaržaŭnych daŭhach 10 młrd rubloŭ abo kala $ 4 młrd. Navat ministr finansaŭ adznačaje, što heta na 2 młrd bolš, čym u 2021-m.
Ale heta tolki pačatak składanaściaŭ, jakija nas čakajuć. Hety hod byŭ adznačany «ekspartnym cudam», jaki pastupova ździmajecca, i sankcyjami, jakija pakul nie pačali pracavać u poŭnuju siłu. A što budzie ŭ nastupnym?
U 2022-m, vidavočna, syducca adrazu niekalki niehatyŭnych faktaraŭ. Paznačanaje padzieńnie ekspartu budzie pahoršanaje sankcyjami. I ŭ hetych umovach addavać pa atrymanych raniej kredytach treba budzie značna bolš!
Nadrukavać hrošy, kab addać daŭhi, nie vyjdzie, tamu što kredyty ŭrad braŭ u valucie. Vydatki respublikanskaha biudžetu na nastupny hod — 30 młrd rubloŭ (biudžet farmirujecca z deficytam u 3 młrd). Dla supastaŭleńnia — na vypłaty dziaržaŭnaj zapazyčanaści sydzie suma, ekvivalentnaja tracinie respublikanskaha biudžetu.
Bieź źmienaŭ budzie tolki horš
Kali zazirnuć u 2023 hod i paźniej, stanovicca zrazumieła, što budzie tolki horš. Heta nahadvaje karcinu «dziaviaty vał», kali za adnoj strašnaj chvalaj nas nakryvaje jašče bolšaja. Naprykład, u 2023 hodzie Biełarusi spatrebicca vypłacić jašče bolš — kala $ 4,7 młrd. Biełarusam daviadziecca addavać usio bolšuju dolu zaroblenaha, kab vypłačvać kredyty, jakija nabraŭ urad.
Bieź źmienaŭ praces i dalej budzie zakalcoŭvacca pa formule «ŭziać kredyt, kab addać kredyt». U vyniku vychodzić, što adzin z hałoŭnych finansavych kłopataŭ urada ŭ najbližejšyja hady — praca pa pastajannym refinansavańni daŭhoŭ. Pry hetym mahčymaści znajści srodki dzieści jašče, akramia jak u Rasii, naŭrad ci znojducca.
A heta ž jašče my nie zhadali daŭhi, jakija nabrali dziaržpradpryjemstvy pad dziaržaŭnyja harantyi. Pry paharšeńni stanu ekanomiki raście vierahodnaść taho, što i dziaržpradpryjemstvy nie zmohuć viartać zapazyčańni, i jany nieminuča lahuć na biudžet.
I pra hetyja daŭhi z zaniepakojenaściu pačynajuć kazać u Rasii, razumiejučy, što pierśpiektyva atrymać svaje hrošy nazad stanovicca ŭsio bolš niavyznačanaj.
Ci jość dobryja naviny?
Hetym razam — nivodnaj. U lubym vypadku pryjdziecca vybirać pamiž niekalkimi vielmi drennymi varyjantami. Palityčnaja niezaležnaść Biełarusi ŭžo siońnia vyhladaje jak naśmieška. Vialikaja niebiaśpieka, što vielmi chutka ŭ Maskvu syduć i ŭsie ekanamičnyja ryčahi ŭpłyvu.
Biełaruś choča ŭziać u Rasii $3,5 miljarda. Navošta? Heta vyratuje ekanomiku?
Minfin pryznaŭ ciažkaści z refinansavańniem dziaržaŭnaha doŭhu. Hrošy chočuć uziać u Jeŭrazijskaha fondu stabilizacyi i raźvićcia
