«Zachoŭvać žalezny spakoj»

Našy ŭčynki i pavaroty losu, aproč razhortvańnia tut i ciapier, mohuć zakładać i prahramavać reakcyi na dziesiacihodździ napierad. Tamu treba ŭśviedamlać adkaznaść. I zachoŭvać žalezny spakoj.

* * *

Kali ja kazaŭ tabie, što mnohija heta pieražyvali da nas, mieŭ na ŭvazie najpierš Biełaruś. Ale kali šukać paraleli, dyk u XX stahodździ praz takoje prachodziła bolšaść jeŭrapiejskich nacyj. Jak siemji, tak i nacyi salidaryzuje, u pieršuju čarhu, vialikaje supolnaje pieražyvańnie. Bo biez hetaha pieražyvańnia ludzi žyvuć i nie razumiejuć časta, što miž imi moža być supolnaha — kožny zahłybleny ŭ svajo i pa drobiaziach nie padabajecca inšym. Paśla adbyvajecca štości hłabalnaje — i nadychodzić jasnaść, što hałoŭnaje, što nie, chto tvoj siabar, na kaho možna raźličvać i h.d.

* * *

Vychodnyja i śviaty tut — heta štości procilehłaje, bo režym dnia toj samy, a napaŭnieńnia niama nijakaha (za vyklučeńniem taho, jakoje arhanizuješ sam). Hetyja dni dzika dezarhanizujuć, prosta ŭ anabijoz upadaješ.

* * *

Śniłasia siońnia, što ja z dvuma fatohrafami — Hrycom i Bužan, zdajecca — jeździŭ u niejkuju pušču rabić materyjał. Mima nas prabiahali statki zubroŭ, niekatoryja cialaty ź cikavaści padychodzili bližej — my źbiralisia leźci na dreva ad ich chavacca. Praŭda, vyhladali hetyja cialaty prykładna jak byčok z Prastakvašyna (Haŭruša, zdajecca, jaho zvali). U vyniku nichto nie paciarpieŭ:)

* * *

Adnosna taho, što ja akuratna vyhladaju: dyk u nas tut, jak u novahviniejskich papuasaŭ, u pryncypie, mała inšych zaniatkaŭ, aproč jak sačyć za ŭłasnaj źniešnaściu.

U svaich pavodzinach taksama nie baču ničoha vybitnaha — tut absalutnaja bolšaść tak trymajecca, choć časam ludzi ŭ najdzičejšych situacyjach znachodziacca — nu, my pra heta ŭžo havaryli. Ujaŭlaju, jak my nahavorymsia paśla ŭsiaho hetaha!

* * *

Chacieŭ jašče napisać tabie pra Kalady. U mianie pieršaja vialikaja asacyjacyja ź imi — 1992 hod, 6 studzienia, mnie 13 hod. My z mamaj čakajem tatu ź Minska (jon vučyŭsia zavočna i jeździŭ na siesiju). Mama pasłała mianie pa chleb u mahazin nasuprać škoły (było hadzin 18-19, vializnaja čarha, lipki miadzielski chleb, dźvie bułki ŭ adny ruki). Taksama ŭ nas tady było šampanskaje ź vinahradnaha liścia (baćki ekśpierymientavali), čornaja poliŭka hrybnaja… Zapomniłasia jašče hrupa «Kar-men» pa televizary, u kaladnym kancercie: «Fortuna, daj mnie šans, molu — everybody dance with me and you»:))

A kolki jašče roznych fajnych Kaladaŭ u nas napieradzie!

* * *

Mnie zdajecca, uzrovień stresu vielmi zaležyć ad taho, ź jakoj pierśpiektyvy hladziš: kali dzion-tydniaŭ — usio, kaniečnie, dzika vyhladaje; kali z bolšaj — pa-inšamu.

* * *

Ty pišaš, što 2021 dla ciabie skončycca, kali skončycca heta ŭsio. Nie, usio ž hod skončyŭsia, i my pakazali siabie jak vialikija małajcy. Taksama 2021-y adčyniŭ nam novyja nakirunki dla budučaha, pakazaŭ, u jaki bok možna jašče raźvivacca.

* * *

…Ty dasłała fotku litoŭskaj siakiery, adšukanaj pad Krevam. Tema ŭschodnich bałtaŭ intryhuje — vielmi cikava daviedacca bolš! … Ja b hlanuŭ u bok hidronimaŭ. Što značyć Viača, Nača, Servač, Narač i h.d. Nu i taponimy (Daŭbieni, Dubina, Daŭžani, Daŭhinaŭ — heta ŭsio nibyta ad adnaho słova dubinai — «nizina»). Jašče ŭspomniŭ, što litva ŭzhadvajecca ŭ «Słovie pra pachod Iharaŭ»: «Iziasłaŭ ža syn Vasilkaŭ pazvaniŭ miačami ŭ šałomy litoŭskija i loh na kryvavaj travie» ci niejak tak. Varta było b i niešta z antrapałohii začapić, i proźviščy zachodniebiełaruskija, kaniečnie: usie hetyja Jurkojci, Paškuci, Himbuty i h.d.

Kali sfarmulavać pra nazvy bałckija: jany dastalisia nam nie ad inšych narodaŭ, jakija tut žyli, a z movy, jakoj my nie karystajemsia.

* * *

Niekalki dzion tamu pryjšoŭ letašni jašče časopis «Nieprikosnoviennyj zapas: diebaty o politikie i kulturie» — u Rasii vydajecca. Daŭno składanych tekstaŭ nie čytaŭ, vielmi karysna. Tam roznaje: i recenzija na bijahrafiju (darevalucyjnuju) Stalina; i historyja postkamunistyčnych transfarmacyj Polščy, Čechii i Vienhryi; i historyja paŭstavańnia niezaležnych krain arabskaha śvietu ŭ pačatku XX stahodździa (heta ja navat zakanśpiektuju, bo nikoli nie moh jak śled razabracca ŭ temie). Prahledzieŭ taksama knihu pra kitajskaje pradprymalnictva i paŭstavańnie ich suśvietna viadomych kampanij. Spaznavalna, ale mała prymianima ŭ nas — zanadta tam inšyja ŭmovy (časam na žal, časam na ščaście dla nas). Niejak adznačyŭ dla siabie, što Ciańańmeń adbyŭsia ŭ časy refarmatara Den Siaapina.

* * *

Padumałasia, što hety pieršy dziciačy ŭzrostavy kryzis troch hadoŭ źviazany z tym, što dzicia pačynaje razumieć, što śviet nie stvorany vyklučna dla jaho zadavalnieńnia i zručnaści, a isnuje sam pa sabie. Zrešty, mo heta i paźniejšyja dumki: niekatoryja praz hety kryzis da 50 hadoŭ nie mohuć prajści.

* * *

Ty pišaš, što vy znajšli maje «rannija tvory». Ja, vidać, mahu śviatkavać 33-hodździe tvorčaj dziejnaści. Pamiataju, šturškom da jaje stała toje, što ja znajšoŭ čarniła i piaro. Nu a takimi pryładami treba pisać niešta ŭzvyšanaje — naprykład, vieršy:)

* * *

Usio heta abaviazkova skončycca, i my bolš nikoli nie budziem raźvitvacca nadoŭha (i ŭvohule — raźvitvacca).

Vinšuj usich ad mianie z Novym hodam — chaj jon budzie dla nas udały i ščaślivy.