Fota: Kaciaryna Syčkova / URA.RU / TASS
Ź siaredziny lutaha ŭ «Kamitet sałdackich maci» pačali źviartacca baćki sałdat, jakija prachodziać terminovuju słužbu ŭ vajskovych čaściach u roznych miescach Rasii. Usie jany paviedamlali adno i toje ž: ich synoŭ albo prymusili terminova padpisać kantrakt, albo nakiravali na terytoryi vajskovych čaściej, raźmieščanych la miažy z Ukrainaj.
Dyrektar «Kamiteta sałdackich maci» Volha Łarkina raskazała «Mieduzie», što bolšaść sałdat terminovaj słužby ŭ apošni tydzień pierakidvali ŭ vajskovyja čaści na terytoryi Biełharadskaj vobłaści. Bolšaść baćkoŭ ci nie viedajuć kankretny numar vajskovaj čaści, kudy advieźli ich synoŭ, ci nie nazyvajuć, bo bajacca naškodzić svajmu dziciaci.
Maryja, maci sałdata terminovaj słužby, jaki słužyć siomy miesiac, raskazała «Mieduzie», što apošni raz jon telefanavaŭ joj dva dni tamu, 22 lutaha. Tady jaho pierakinuli ŭ vajskovuju čaść za sto kiłamietraŭ ad Charkava (ale na terytoryi Rasii).
Jašče na pačatku lutaha jaho i inšych sałdat terminovaj słužby adpraŭlali ŭ Łuhansk, u «ŁNR», a potym pieraviali nazad u Rasiju — u Kursk. Užo adtul — heta apošniaje, što pra svajho syna čuła Maryja — jaho pieraviali bližej da Charkava.
Syn kazaŭ, što ničoha nielha havaryć, usio prasłuchoŭvajecca i telefony adbirajuć. Pra svoj stan jon kazaŭ «usio dobra», ale što takoje «ŭsio dobra», kali nielha ničoha kazać? I jak na vajnie moža być usio dobra? Ja płaču, nie jem, siadžu, tupa televizar hladžu. Ja nie razumieju, jak sałdat terminovaj słužby možna było adpravić na vajnu? Ja nie mahu bolš čakać, mnie vielmi drenna. — patłumačyła Maryja. — U nas jość hrupy, dzie siadziać adnyja maci synoŭ, jakija słužać. I jašče na tym tydni adna mama napisała: «Navošta sałdat terminovaj słužby adpraŭlajuć?» Na nastupny dzień jaje syn byŭ pakarany kamandziram! Heta jak? Jany zaleźli ŭ hrupu i pahladzieli? Usio šyta-kryta, nielha, kaža.
Vajskoŭcaŭ terminovaj słužby nie zabaroniena pieramiaščać z adnoj vajskovaj čaści ŭ inšuju, ale ich nie majuć prava adpraŭlać na bajavyja dziejańni.
«Pryciahnieńnie vajskoŭcaŭ [pa pryzyvu] da vučeńniaŭ i inšych mierapryjemstvaŭ, jakija pravodziacca Ministerstvam abarony na terytoryi Rasijskaj Fiederacyi, całkam zakonnaje», — kaža juryst Kamiteta sałdackich maci Rasii Alaksandr Łatynin.
Pry hetym sałdaty terminovaj słužby, jakija znachodziacca na słužbie mienš za čatyry miesiacy, praciahvaje juryst, mohuć prachodzić słužbu na terytoryi inšych dziaržaŭ, ale ich udzieł u jakich-niebudź bajavych dziejańniach zabaronieny ŭkazam prezidenta Rasii.
Pra heta viedała i siamja inšaha sałdata terminovaj słužby, Uładzisłava. Tamu, kali małady čałaviek patelefanavaŭ siamji sa słovami, što jaho i tavaryšaŭ pa słužbie papiaredzili ab budučych vučeńniach pablizu Varonieža, nichto z rodnych nie ździviŭsia.
«Toje, što ich vazili, nie vybivałasia rezka z taho, što było da hetaha ŭ inšych na słužbie. Papiarednija, tyja, chto słužyŭ, kazali, što jeździli ŭ Varoniež pravodzić vučeńni, tamu my nie chvalavalisia, dumali, heta zapłanavanaja pajezdka i narmalna», — raskazała «Mieduzie» Palina, siastra Uładzisłava.
Apošni tydzień Uładzisłaŭ byŭ u darozie. Jaho z sasłužyŭcami pryvieźli ŭ Varoniež, papiaredziŭšy, što jany tut tolki na adzin dzień. Kudy ich adviazuć dalej — nie kazali. Na nastupny dzień sałdat adpravili ŭ bok Biełharada.
Apošni raz Uładzisłaŭ telefanavaŭ siamji dva dni tamu.
«Jon patelefanavaŭ i papiaredziŭ, što tam, kudy ich adpraŭlajuć, drenna z suviaźziu. Suviaź u ich nie zabaronienaja. Ale ŭčora jon nie patelefanavaŭ. My śpisali na drennuju suviaź. A ciapier usio stała zrazumieła», — skazała «Mieduzie» Palina, siastra Uładzisłava.
Rasijskaja vajskovaja technika ŭ Rastoŭskaj vobłaści, 24 lutaha 2022 hoda. Fota: Juryj Kačatkoŭ / EPA / Scanpix / LETA
«Jon kazaŭ, što jany pavinny buduć zaklučyć kantrakty, kab razarvać ich praz dva miesiacy»
Palina ŭspaminaje, što jaje brat apošni miesiac pracavaŭ u kancylaryi i zajmaŭsia składańniem kantraktaŭ, ale asabliva pra heta nie raspaŭsiudžvaŭsia:
«Mahčyma, nielha było raspaviadać, moža, heta zdahadka, ale jon kazaŭ, što jany pavinny buduć zaklučyć kantrakty, kab razarvać ich praz dva miesiacy. Apošnim časam jon drenna spaŭ pa načach, tamu što jany rabili hetyja kantrakty. Pierad adjezdam u Biełharad jaho padniali ŭ dźvie hadziny nočy, kab jon zaniaŭsia kantraktami».
Palina raskazvaje, što brat joj nie adkazaŭ, ci zaklučyŭ jon kantrakt sam.
«Mahčyma, zaklučyŭ. Jon nie staŭ by spračacca, kali b jamu skazali, što heta treba zrabić. Choć jon słužyć mienš za try miesiacy», — kaža Palina.
Pa zakonie, kali sałdat terminovaj słužby hatovy pajści vajavać pa kantrakcie, to jon moža padpisać jaho praz čatyry miesiacy paśla pačatku terminovaj słužby pa svaim žadańni. Adnak na praktycy kantrakty zaklučalisia pad ciskam, śćviardžajuć rodnyja sałdat.
«Maci raspaviadajuć, što im telefanujuć syny sa słovami, što ich prymušajuć padpisvać kantrakty. My ličym, što nielha prymusić sałdata terminovaj słužby stać kantraktnikam. Ale jakim čynam ich tam prymušajuć? My nie viedajem. Tym, kamu ŭdałosia z baćkoŭ datelefanavacca, raspaviadali, što ŭ synoŭ prosta zabrali vajennyja bilety, pastavili štampiki i ŭsio — jany ciapier kantraktniki», — raskazała «Mieduzie» dyrektarka «Kamiteta sałdackich maci» Volha Łarkina.
Pa słovach jurysta Alaksandra Łatynina, pieravod vajskoŭca pa pryzyvie na kantrakt — doŭhi praces, jaki supravadžajecca zboram vialikaj kolkaści dakumientaŭ.
«Hetaja pracedura składaje nie mienš za miesiac, a inšy raz doŭžycca i try-čatyry. Dla niekatorych vajskoŭcaŭ — navat paŭhoda», — kaža Łatynin.
A zajavy maci sałdat terminovaj słužby ab tym, što ich synoŭ pad ciskam prymušajuć pierachodzić na kantraktnuju słužbu, jon kamientuje koratka:
«Kali vielmi chočacca i vielmi treba, tady niekatoryja, u tym liku słužbovyja asoby, iduć na parušeńni zakona».
Jašče raz — chto moža ŭdzielničać u bajavych dziejańniach?
Rasijskaja braniatechnika na čyhunačnaj stancyi ŭ Rastoŭskaj vobłaści, 23 lutaha 2022 hoda. Fota: EPA / Scanpix / LETA
Syna Aleny (imia źmienienaje pa prośbie hieraini) tydzień tamu śpiešna pieravieźli z vajskovaj bazy ŭ padmaskoŭnym Nara-Faminsku na inšuju bazu za 25 kiłamietraŭ ad miažy z Ukrainaj u bok Biełharada:
«Pytalisia pa žadańni, ja skazała «Synok, nie jedź», a jon kaža « Usie źjeduć. Ja što, adzin budu tut plac padmiatać?»
Učora syn telefanavaŭ mnie dvojčy z čužych telefonaŭ. Jon raspavioŭ, što ŭ jaho i inšych sałdat zabrali telefony i vajennyja bilety, a ŭ vajskovuju čaść pryvieźli «novuju partyju dziaciej». Jon daŭ svoj paŭerbenk dvum ź ich, a jany naŭzamien dali jamu patelefanavać sa svaich telefonaŭ.
Jon skazaŭ «nas šmat». Ja jamu skazała: «Tolki ničoha nie padpisvaj», ale jon i nie chacieŭ. Jaho ŭhavorvali jašče tut. Jany tam usich chłopčykaŭ ŭhavorvali padpisvać kantrakt, ja jaho ŭmolvała nie padpisvać, — raskazvaje «Mieduzie» Alena. — Ja jamu tolki paśpieła skazać, što kali vam vajeńniki addaduć, pahladzi, ci nie pastavili vam piačatku [ab prachodžańni słužby pa kantrakcie], a kali pastavili — znajdzi mahčymaść i pryšli esemesku».
«Kamitet sałdackich maci» źviartaŭsia z pytańniami, ci prymušajuć sałdat terminovaj słužby padpisvać kantrakty i ci adpraŭlajuć ich u vajskovyja čaści na miažy z Ukrainaj, u vajskovuju prakuraturu, Minabarony i kiraŭnictva Zachodniaj vajskovaj akruhi — mienavita ŭ joj znachodzicca bolšaść čaściej, ź jakich sałdat terminovaj słužby adpraŭlajuć va Ukrainu. Ale kankretnaha adkazu nichto nie daŭ.
U Minabarony adkazali, što rasparadžeńniaŭ ab pieravodzie sałdat terminovaj słužby na miažu z Ukrainaj im nie davali.
«Kažuć, treba telefanavać kamandziru vajskovaj čaści, dzie adbyvajecca takaja situacyja, i što ŭsia adkaznaść za asabisty skład lažyć na kamandziry čaści, a datelefanavacca kamandziru častki niemahčyma», — patłumačyła «Mieduzie» Łarkina.
U Ministerstvie abarony taksama nie adkazali na pytańni «Mieduzy» pra situacyju z sałdatami terminovaj słužby. Svajakam tych sałdat, ź jakimi havaryła «Mieduza» i jakija źviartalisia ŭ tyja samyja orhany, taksama nie dali kankretnych adkazaŭ. Adzinaje, što prapanujuć rodnym sałdat, kab daviedacca pra los svaich dziaciej i svajakoŭ — pisać aficyjnyja zvaroty.
«U mianie panika, dzie majo dzicia? Ja telefanavała pa ŭsich telefonach, ź jakich jon kali-niebudź nabiraŭ, va ŭsich vyklučanyja. Dzicia skazała, što telefony zabrali navat u kapitanaŭ, — padkreśliła Alena ŭ razmovie z «Mieduzaj». — Ja kiepska siabie adčuvaju, mnie treba, kab nie było tam dziaciej, kab dzieci byli na miescach, kudy ich pryzyvali, a nie ŭ hetym piekle. U nas kuča radni z boku Ukrainy. U mianie tam plamieńniki, u mianie tam usie. Jak heta budzie vyhladać? My ź siastroj usiu ranicu płačam: jana adtul, ja adsiul».
