Fota: AR
Niekamplekt asabovaha składu
Za paŭtara miesiaca vajny my daviedalisia pra tatalny niekamplekt asabovaha składu. Armii davodzicca iści na ŭsialakija chitryki, kab sfarmavać bataljonnyja taktyčnyja hrupy, jakija pa štacie pavinny być, dapuścim, 600 čałaviek, a pa fakcie prysutničaje 400 čałaviek. Albo pasyłać u boj sałdat terminovaj słužby, albo nabirać ludziej zusim nie bajavych śpiecyjalnaściaŭ.
Pryčyny — jašče ŭ mirnym časie. Sprava ŭ tym, što histaryčna jašče savieckaja armija zaŭsiody rychtavałasia da Vialikaj vajny (umoŭna kažučy, z NATA), pry jakoj budzie mabilizacyja. Zatym reformy Anatola Sierdziukova (ministr abarony Rasii ŭ 2007-2012 hadach. — Prym. red.) pavinny byli pieratvaryć vojska ź vialikaha, jakoje rychtujecca da vajny z NATA, u bolš kampaktnaje i prafiesijnaje, prydatnaje da łakalnych kanfliktaŭ, jak vajna z Hruzijaj (u 2008 hodzie Rasija adarvała ad Hruzii Abchaziju i Paŭdniovuju Asieciju. — Prym. red.). Dla hetaha naraścili kolkaść kantraktnikaŭ: naprykład, pavietrana-desantnyja vojski byli ŭ asnoŭnym pieraviedzienyja na kantrakt. Ale ŭ 2012 hodzie zvolnili Sierdziukova, a ŭ 2014-m nie stała hrošaj, kab płacić kantraktnikam vialikija zarobki, i reforma atrymałasia pałavinistaj.
U vyniku mnohija častki i złučeńni, naprykład, motastrałkovyja, kamplektujucca ŭ bolšaj stupieni sročnikami, jakija mienš bajazdolnyja i horš navučanyja, čym kantraktniki.
Hetyja sałdaty terminovaj słužby zapaŭniali tyja vajennyja śpiecyjalnaści, jakija było nieracyjanalna zapaŭniać kantraktnikami pa niejkich pryčynach, naprykład, pa finansavych. Umoŭny kiroŭca bienzavoza na hramadziancy moža atrymlivać ad 50 tysiač rubloŭ. Ale armija nie choča płacić jamu 50 tysiač, tamu što bienzavozaŭ šmat, i ŭ armii buduć vialikija vydatki. Tamu lepš uziać sałdata terminovaj słužby i pasadzić jaho za rul bienzavoza, płacić jamu ničoha asabliva nie treba. Padobnaja situacyja sa strałkami — ich taksama, jak i vadzicielaŭ, možna navučyć śpiecyjalnaści za niekalki miesiacaŭ. I ŭ vielmi mnohich čaściach usie ci amal usie pasady strałkoŭ, kab nie płacić hrošy, prosta zapaŭniajuć sročnikami.
Mierkavałasia, što kali treba budzie kahości pasłać u Siryju ci na Danbas, to tudy adpraviacca adbornyja čaści, jakija całkam ukamplektavanyja kantraktnikami, tamu što ŭ maleńkim kanflikcie heta zaŭsiody možna zrabić.
I vojska Rasii ŭ takich maleńkich kanfliktach vielmi niadrenna siabie pakazvała.
A ŭ hetaj vajnie situacyja inšaja: vojska nie rychtavałasia da vajny, choć na papiery stvaralisia novyja dyvizii. Ale realna nie było takoj kolkaści kantraktnikaŭ, kab zapoŭnić usie hetyja vakansii ŭ novych dyvizijach, jakija stvarajucca na miažy z Ukrainaj. I ŭ vyniku akazałasia, što Rasija pasyłaje na «vučeńni» hrupu, jakaja na pałovu zapoŭnienaja sałdatami terminovaj słužby, i hetyja sałdaty terminovaj słužby drenna navučanyja i matyvavanyja.
Pucinu, napeŭna, dakładvali, što nijakija sročniki miažu nie pierasiakali, ale potym užo stała niemahčyma admaŭlać. I Minabarony aficyjna pryznała, što asobnyja vypadki adpraŭki sałdat terminovaj słužby jość, i adklikała ich z frontu, tamu što ŭ palityčnym sensie straty sałdat terminovaj słužby — heta ŭsio ž taki niepryjemna. Ad hetaha miechanizavanyja złučeńni vielmi mocna stracili ŭ bajazdolnaści.
Niedachop rakiet i drennaja raźviedka
U avijacyi i supraćpavietranaj abaronie (SPA) Rasija pavinna była mieć pieravahu.
Toje, što adbyłosia z Maryupalem, — masavaje ŭžyvańnie artyleryi i avijacyi — heta typovaja rasijskaja stratehija. I jana ž vyklikaje, mabyć, bolšaść vajennych złačynstvaŭ, usie hetyja razbureńni — elemient rasijskaj vajennaj stratehii. Tak było ŭ Čačni, tak było ŭ Siryi, pa-inšamu rasijskaje vojska vajavać nie navučyłasia.
Ale my čakali značna bolšaha efiektu ad masavych rakietnych udaraŭ. Tak, jany dasiahali peŭnych metaŭ, była źniščanaja značnaja častka ŭkrainskaj SPA, ale nie ŭsia.
I kali krainy NATO, kali pačynali takija apieracyi, pravodzili vielmi praciahłyja rakietnyja bambardziroŭki, to Rasija prosta nie zmahła sabie heta dazvolić praz kolkaść rakiet, jakija jość u najaŭnaści. Sa svajoj zadačaj — zdušyć i źniščyć ukrainskija SPA, avijacyju, kamandavańnie — rasijskija rakietnyja ŭdary i avijacyja da kanca nie spravilisia, i stratehičnaje panavańnie ŭ pavietry zavajavać nie ŭdałosia.
Fota: AR
U rasijskaj armii vialikija prablemy z raźviedkaj celaŭ.
My padazrajom, što celi vyznačajucca pa niejkich starych danych, jakija byli aktualnyja ŭ lepšym vypadku da 2014 hoda, a ŭ horšym — heta jašče savieckija danyja.
Na praciahu vajny my nieadnarazova nazirali paviedamleńni ŭ sacyjalnych sietkach, padmacavanyja fota i videa, što ŭdar mahutnaj rakietaj naniesieny pa miescy, dzie kaliści byŭ vajenny abjekt, ale jaho daŭno ŭžo tam niama. Naprykład, jany dva razy bili ŭ Mikałajeŭski port «Olvija», jaki ŭžo daŭno pierastaŭ być vajskovym, a vykarystoŭvajecca ciapier dla hruzavych pieravozak.
Drennaja kaardynacyja i suviaź
Pierad vajnoj čakałasia, što Rasija budzie paśpiachova kiravać svaimi bataljonnymi taktyčnymi hrupami, jakija pakažuć značnuju efiektyŭnaść. Tak było ŭ 2014-2015 hadach, my sudzili pa padziejach u Iłavajsku i Debalcavie (dva vypadki, kali rasijskaje vojska ŭvachodziła na terytoryju Ukrainy, u abodvuch sprava skančałasia razhromam ukrainskaj hrupoŭki. — Prym. red.).
A ŭbačyli aburalnuju adsutnaść kaardynacyi pamiž roznymi vidami vojskaŭ. Jak prykład možna pryvieści Adesu, kali marpiechi pajšli pa ziamli, i ich razhramili kala Baštanki, a adnačasova z hetym desantniki čamuści prylacieli ŭ Adesu i pačali tam vysadžvacca, nie dačakaŭšysia padychodu sił pa ziamli. Kaardynacyi nie adbyłosia — i tyja, i inšyja paciarpieli parazu.
Jašče adzin prykład — pachod kuzbaskaha AMAP na Kijeŭ. My tak razumiejem, što im prosta dali zahad takoha čysła ŭ stolki vysunucca na Kijeŭ i navieści tam «kanstytucyjny paradak».
Fota: AR
Čakałasia, što desantniki paśpiachova zojmuć aeradrom u Hastomieli, tudy siadzie jašče desant, hety desant ŭvojdzie ŭ horad, i AMAP užo śledam za im tudy pojdzie i dapamoža padtrymlivać paradak. A ŭ vyniku desant ničoha nie ŭziaŭ, jon zajmaŭsia tym, što sutarhava abaraniaŭ aeraport, nie majučy mahčymaści navat zachapić ŭźlotnuju pałasu, kab pasadzić tam što-niebudź rasijskaje.
Tym časam AMAP pajechaŭ i byŭ spaleny na moście praź Irpień. Mabyć, amapaŭcam nichto nie skazaŭ, što Kijeŭ nie začyščany, jany prosta vykonvali toj zahad, jaki im byŭ dadzieny. Albo pra ich zabylisia, albo ź imi nie ŭdałosia źviazacca. Fakt u tym, što jany vykonvali dadzieny im raniej zahad, choć jon straciŭ užo ŭsialaki sens i staŭ samahubnym.
Jašče adna prablema — u adsutnaści adzinaha kamandavańnia apieracyjaj. Dahetul rasijskija vajskovyja akruhi vystupali paasobku, biez surjoznaj kaardynacyi. Zachodniaja vajennaja akruha nastupała na Kijeŭ, Centralnaja — na Čarnihaŭ, Zachodniaja — na Sumy i Charkaŭ, Paŭdniovaja dziejničała na poŭdni Ukrainy i ŭ Danbasie. Tolki ciapier źjaŭlajecca čałaviek, jaki ažyćciaŭlaje ahulnaje kiraŭnictva na dosyć abmiežavanym učastku, kudy pieramiaščajecca apieracyja: poŭdzień Ukrainy i Danbas (8 krasavika stała viadoma, što kamandujučym apieracyjaj pryznačany hienierał Alaksandr Dvornikaŭ. — Prym. red.).
Nizki ŭzrovień vajennych navykaŭ
Adna z hałoŭnych pryčyn, čamu u rasijan takaja drennaja kaardynacyja, — heta niaŭmieńnie pracavać z suviaźziu na ŭzroŭni sałdat i kamandziraŭ padraździaleńniaŭ. Im dali srodki abaronienaj suviazi, ale nie ŭsie jany spraŭnyja, i nichto karystacca imi nie ŭmieje. Na vučeńniach heta nie praviarałasia, u mirny čas jość mabilny telefon, jakim zaŭsiody možna skarystacca. I atrymlivajecca, što štab, jaki dzieści tam u tyle, nie viedaje, dzie sałdat i jakija ŭ jaho abstaviny ciapier. I sałdat nie moža atrymać kamandu, što jamu dalej rabić.
Fota: AR
Što tyčycca kaardynacyi apieratyŭna-stratehičnaj, dzie suviaź pracuje narmalna: da takoj vajny vojska nie rychtavałasia.
Kali i byli niejkija vučeńni, jany byli zrežysavanyja, jak u teatry.
U nas kožnyja čatyry hady pravodziacca stratehičnyja vučeńni, ale ŭ hetyja stratehičnyja vučeńni ŭklučali tolki adnu z akruh. Nie było takoha, kab dźvie akruhi [vučylisia vajavać] suprać, dapuścim, dźviuch [inšych] akruh.
Jość navyki, jakija majuć vialikaje značeńnie dla bajazdolnaści armii, ale ich składana pravieryć. Naprykład, nakolki dakładna ŭ siarednim bajcy stralajuć.
U rasijskaj — a da hetaha ŭ Savieckaj Armii — byŭ vielmi raspaŭsiudžany muchlož, kab byli vydatnyja spravazdačy ab tym, što vojski dobra stralajuć. Ale na samoj spravie hetyja mišeni źniščajuć snajpiery, jakija dzieści ŭ inšym miescy siadziać. Heta i ciapier jość.
My kamunikujem z sałdatami, i jany raspaviadajuć pra kankretnyja prykłady, jak jany heta ŭsio arhanizoŭvajuć, kab na pravierkach atrymać narmalny vynik. A pa fakcie nichto ničoha nie ŭmieje.
Vinavataja taksama instytucyjanalnaja karupcyja. Karupcyja [u vojsku] vyjaŭlajecca nie tolki ŭ hrošach, ale i va ŭsiakich zvańniach.
Heta značyć, i vučeńni, i pajezdki ŭ Siryju — dziela zoračak, miedalaŭ, tamu što heta pavyšaje tvoj akład i inšaje. Kali pravodziać vučeńni, niama mety ŭsio realna adpracavać i navučycca, a jość meta atrymać čarhovaje zvańnie abo premiju.
Nizkaja jakaść ekipiroŭki i zabieśpiačeńnia
Ukraincy kažuć, što ŭ ich terytaryjalnaja abarona apranutaja lepš. Heta zaležyć ad častki. U Rasii jość śpiecnaz, jaki bolš-mienš ekipavany.
Jość prablema, naprykład, ź zimovaj formaj. Jana zroblenaja z materyjału, jaki lohka haryć i nie vielmi dobra izaluje ciapło, zatoje heta tanna.
Fota: AP
Abmundziravańnie patrebnaje na miljonnuju armiju, i na čymści davodzicca ekanomić — voś i ekanomiać na ekipiroŭcy ŭ tym liku. Jak raspaviadaŭ naš znajomy sałdat, [u takoj zimovaj formie] ledź-ledź padpalenaj salarki na ciabie patrapić, jana ŭspychnie, i ty, jak zapałka, mamientalna zharaješ.
Viadoma mnostva vypadkaŭ, kali rasijskija vajskoŭcy zdymali ź miortvych abo z pałonnych ŭkrainskija zimovyja biercy — rasijskich takich niama.
Jość prablema z takim vajennym abstalavańniem, jakoje zachodnija krainy pastaŭlali Ukrainie ŭ papiarednija hady: broniekamizelkami, kaskami, prycełami, pieraviazačnymi pakietami i da t.p.
Naprykład, nočču na froncie ŭ ataku nichto nie pojdzie, tamu što nočču ni chalery nie vidać. A ŭkrainskija vojski, da niejkaj stupieni ekipavanyja prycełami načnoha bačańnia, mohuć dazvolić sabie vieści bajavyja dziejańni ŭ ciemry. U Rasii jany jość tolki ŭ śpiecnaza.
Aptečki ŭ rasijskich sałdat 1970-ch hadoŭ, u ich jość bint, abiazbolvalnyja, i ŭsio. Heta adbyvajecca tamu, što sučasnaja aptečka kaštuje prystojnych hrošaj, a savieckaja aptečka ŭžo jość na składzie, jaje nie treba kuplać, vajavać-ta ŭsio roŭna vojska nie płanavała. Takaja aptečka nie bieskarysnaja, ale jana značna horšaja za toje, što jość u ukraincaŭ. U vyniku my majem suadnosiny zabitych i paranienych prykładna adzin da troch, jak u pieršaj čačenskaj (dla paraŭnańnia: u ZŠA ŭ Vjetnamie było adzin da piaci, u Iraku — adzin da vaśmi).
Ukrainskaja armija značna bolš paśpiavaje vyratavać paranienych da taho, jak jany pamruć. U ich jość sučasnyja kryvaspynnyja, u ich adpracavanaja pracedura evakuacyi paranienych: usio-tki ŭkrainskaja armija, tak ci inakš, vajavała vosiem hadoŭ.
Dziŭna, ale rasijskaja armija apynułasia ŭ stanoviščy ŭkrainskaj 2014 hoda. Akazałasia, što ŭ ich ničoha nie hatova, technika nie jedzie i zabieśpiačeńnia narmalnaha taksama niama. Navat ježu ŭ niedastatkovych kolkaściach pastaŭlajuć, častka — praterminavanaja.
Nizki bajavy duch
Sałdaty rasijskaj armii akazalisia niedastatkova matyvavanymi.
Da 24 lutaha ŭ vojsku dumali, što heta tolki vučeńni, i jany voś-voś pajeduć dadomu. U pieršyja dni jany ŭśviadomili, što pačałasia vajna, ale dumali, što ŭsio ž taki rasijskaje vojska vialikaje i mahutnaje, «zaraz chucieńka prakocimsia, i pieramoha naša». Ale akazałasia, usio nie tak: niama ni zabieśpiačeńnia, ni suviazi, artyleryja irvie na kavałki, usio drenna.
Prablema ŭ tym, što nie było metanakiravanaj padrychtoŭki da vajny, sałdat nie matyvavali na vajnu. Ich vadzili arhanizavana kožny tydzień hladzieć «Pieršy kanał» i patryjatyčnyja filmy, ale nichto nie kazaŭ, što 24 lutaha my pajedziem vajavać z Ukrainaj. Tolki ciapier rasijskaja prapahanda pačała raspaŭsiudžvać videa, dzie ŭkraincy ździekujucca z pałonnych (jość dva bolš-mienš paćvierdžanych videa), i śćviardžeńni pra toje, što nibyta Ukraina nanosić udary pa žyłych kvartałach «kropkaj-U». Hetaha moža być dastatkova, kab u niejkaj častki sałdat stvaryć patryjatyčnuju matyvacyju ŭ hetaj vajnie.
Inšaja matyvacyja, jakaja moža być, — materyjalnaja. Ludzi iduć u kantraktniki nie tolki dla taho, kab Radzimie słužyć, ale i tamu, što 30-40 tysiač rubloŭ dla pravincyi i biez vyšejšaj adukacyi — heta dobry zarobak.
Ale my čuli, što časam u vypłacie abiacanych Pucinym kampiensacyj za hibiel abo ranieńnie padčas «śpiecyjalnaj vajskovaj apieracyi» admaŭlajuć, spasyłajučysia na toje, što zahinuły byŭ na vučeńniach i ni ŭ jakoj śpiecapieracyi nie ŭdzielničaŭ.
Akramia hetaha, dziakujučy publikacyjam pravaabaroncaŭ, niekatoryja sałdaty pačali ŭśviedamlać, što, kali jany admoviacca vajavać u mirny čas — a vajennaje stanovišča nichto nie abviaščaŭ — im za heta ničoha nie budzie, maksimum zvolniać.
Fota: AR
Ciapier u rasijskaj armii jość i tyja, u kaho na vačach zahinuli kalehi, i jany napoŭnienyja žadańniem pomsty. Navat niahledziačy na toje, što jany ŭžo viedajuć usiu realnuju abstanoŭku: što ich [va Ukrainie] ličać fašystami, što nijakija jany nie vyzvalicieli — jany ŭsio roŭna rvucca tudy, prosta kab pomścić za zahinułych tavaryšaŭ. My bačym, jak užo na rakietach pišuć «za pacanoŭ».
Inšyja, naadvarot, razumiejuć, što tam usich kidajuć na zaboj, što niama nijakaj padtrymki i zabieśpiačeńnia, što «nikoha my tut nie vyzvalajem», i siarod ich jość admoŭniki — tyja, chto piša raparty na zvalnieńnie. Pa idei, z časam u armii pavinny zastacca tolki pieršyja. Armija budzie ŭ siarednim bolš matyvavanaja, ale nieviadoma, nakolki jana budzie šmatlikaja.
Rasijskija vajskoŭcy masava jeździać pa Biełarusi na skradzienych va Ukrainie aŭto
Čamu Rasija straciła ŭ vajnie z Ukrainaj tak šmat tankaŭ?
Usie čakajuć vyrašalnaj bitvy za Danbas. Ad čaho zaležyć, chto ŭ joj pieramoža?
«Jany marać zdacca ŭ pałon da taho, jak ich zabjuć». Jak prymusova adpraŭlajuć na vajnu žycharoŭ «ŁNR»i «DNR»
