Start i bietonnaja ściana finišu
Pačatak hoda dla rynku byŭ vydatnym. Za pieršyja 55 dzion kolkaść pradadzienych kvater staviła rekordy, nikoli tak šmat žylla ŭ Minsku ŭ zimovy čas nie pradavałasia. Na hetym fonie ceny nie raśli, ale heta tolki na pieršy pohlad zdajecca dziŭnym. Bo hałoŭnaj pryčynaj takoj źjavy było toje, što prapanova jak novabudoŭlaŭ, tak i druhasnaha žylla na rynku taksama biła ŭsie rekordy.
Ale zdaryłasia 24 lutaha, i rynak nieruchomaści Biełarusi staŭ.
«24 lutaha na rynku zdaryŭsia stupar, pakupniki zdranćvieli. Potym adbyŭsia rezki rost kursu dalara, što taksama napałochała hramadzian, ździełak było mienš, čym zvyčajna.
Ale, pa dadzienych Nacyjanalnaha kadastravaha ahienctva (NKA), za sakavik kolkaść ździełak była prystojnaj: kali z 1088 prybrać doli i pakoi, to ździełak 900—950 adbyłosia. Tolki treba razumieć, što heta ździełki, jakija startavali «da»,
— raspaviała niezaležny analityk nieruchomaści Natalla Litoŭskaja.
Pa słovach namieśnika načalnika adździeła kansałtynhu i analityki ahienctva «Tvaja stalica» Andreja Čarnyšova, sakavik treba padzialić na niekalki častak. «Pieršaja — heta paŭza, jakuju ŭziali i pradaŭcy, i pakupniki ŭ nadziei ŭbačyć viektar, pa jakim budzie ruchacca ekanomika, i kolki praciahniecca vajna. Kali stała jasna, što jana zaciahvajecca, to pradaŭcy pačali źnižać ceny, rynak ssunuŭsia ź miortvaj kropki.
Nastupnaja častka — stabilizacyja kursu biełaruskaha rubla, kali košt dalara ŭ abmiennych punktach zraŭniaŭsia z kursam Nacbanka i rezka ŭzrasła aktyŭnaść pakupnikoŭ», — adznačyŭ jon.
Pry hetym, jak raskazaŭ śpiecyjalist, nie pavinna stvaracca padmannaha ŭražańnia, byccam rynak staŭ na raniejšyja rejki i praciahvaje ruchacca viasnovymi tempami. Źnižeńnie kolkaści ździełak skłała kala 25—30 %.
Pakul ceny źnizilisia nie mocna
U časy kryzisaŭ zaŭsiody rastuć ceny na tavary štodzionnaha popytu, a voś nieruchomaść tańnieje. Nakolki ceny ŭpali ciapier?
«Paśla adkatu dalara popyt ažyviŭsia, pavialičyłasia kolkaść prahladaŭ i ździełak, ale pa inšych cenach. Kali ŭ abjavach ab prodažy jany ŭpali ŭ siarednim na 7%, to pa dadzienych realnych ździełak — na 10%. Na bolš darahija abjekty nieruchomaści i pry terminovym prodažy — na 20 %.
Uvohule možna skazać, što tyja, chto chacieŭ pradać, adreahavali, a tyja, chto jašče nie razumieje, što čakaje biełaruskuju ekanomiku, trymajuć ceńniki i razvažajuć, što budzie dalej», — patłumačyła Natalla Litoŭskaja.
U pradstaŭnika ahienctva nieruchomaści dadzienyja krychu adroźnivajucca. Pavodle jaho słoŭ, źnižeńnie cenaŭ u paraŭnańni ź lutym skłała kala 6%, prapanovy — 10—12%, i prachodzili tolki tyja ździełki, u jakich pradaŭcy išli na sastupki. Pry hetym pakupniki nie źnizili svaje patrabavańni da žylla.
«Kali apošnija hadoŭ ź piać maładyja siemji ź dziećmi čaściej vybirali novabudoŭli ŭ farmacie «jeŭradvušak» abo «jeŭratrošak», to siońnia jany źviarnuli ŭvahu na druhasny rynak, bo ryzyki mahčymaha daŭhabudu ŭ hałovach pakupnikoŭ abvastrylisia», — udakładniŭ Andrej Čarnyšoŭ.
«Što tyčycca novabudoŭlaŭ, to jany pieršymi patrapili pad udar abvału popytu, bo ŭkładacca ŭ ich na stadyi katłavana ludzi ciapier bajacca, ličačy, što nadziejniej mieć najaŭnuju valutu. Ale tym nie mienš dla tych, chto trymaŭ aščadžeńni ŭ biełaruskich rublach i ŭ suviazi z ryŭkom kursu dalara spałochaŭsia za ich, nie paśpieŭšy abmianiać, mnohija zabudoŭščyki «vykacili» cikavyja prapanovy. Pry stoadsotkavaj apłacie ŭ rublach jany źnizili košt abjektaŭ u valutnym ekvivalencie na stadyi katłavana.
Miarkuju, što takich panikujučych, aščadžeńni jakich apynulisia pad pahrozaj, było dastatkova, i zabudoŭščyki zmahli pradać ennuju kolkaść kvater pa takoj niezvyčajnaj akcyi. Ale kali kazać pra košt u biełaruskich rublach, to dla pakupnikoŭ ničoha nie źmianiłasia», — raskazała Natalla Litoŭskaja.
Kudy rušać popyt i ceny?
Adjezd ludziej z hrašyma, ułaśnikaŭ kvater, jaki z pačatkam kanfliktu va Ukrainie tolki ŭzmocnicca, vymirańnie Biełarusi z-za pandemii, demahrafičny pravał 90-ch — jak hetyja i inšyja faktary adabjucca na rynku žylla? Vyrastuć ci ŭpaduć ceny ŭ bližejšyja niekalki miesiacaŭ? Što budzie z uvodam, manipulujučy jakim, nie pieršy hod trymajuć ceny?
Havoračy pra pierśpiektyvy rynku, pradstaŭnik ahienctva nieruchomaści adznačyŭ, što varta zrabić dva dapuščeńni. Pieršaje — aptymistyčnaje: dalar budzie bałansavać na ŭzroŭni 2,8—2,9, novych sankcyj i inšych niepryjemnych momantaŭ nie budzie.
«U hetym vypadku rynak pastupova aktyvizujecca, ale čakać letašnich pakazčykaŭ prodažaŭ adnaznačna nie varta.
Pryčyn niekalki: kredytavańnie druhasnaha rynku stała daražejšym, novabudoŭlaŭ — zvuziłasia. Plus treba razumieć, što novaje žyllo pazbaviłasia častki metavaj aŭdytoryi, jakaja aścierahajecca ŭstupać u budaŭnictva, a hatovaje novaje žyllo dla ich darahoje.
Ale ŭładalniki druhasnaha rynku nie pavinny padmanvacca źjaŭleńniem novych pakupnikoŭ i varyjantam viartańnia lutaŭskich cenaŭ. Dachody ŭ dalarach u biełarusaŭ upali. Da taho ž u śviatle šyrokaj prapanovy kvatery z zavyšanym koštam pakupniki prosta ihnarujuć. I čakać, što niechta pryjdzie na prahlad i, skinuŭšy paru tysiač, atrymajecca damovicca, nie varta.
Što tyčycca popytu, to jon budzie adnaŭlacca pastupova, kali budzie stabilnaść.
Što da rostu cenaŭ, to jaho ŭ pryncypie nie moža być, nijakich varyjantaŭ. Kali ž spracuje piesimistyčny scenar — kurs rubla budzie padać, a situacyja ŭ ekanomicy pahoršycca, to ceny aktyŭna pojduć uniz», — vydaŭ prahnoz Andrej Čarnyšoŭ.
«Kali ničoha nie adbudziecca, popyt budzie patrochu ažyŭlacca. Nie ŭsie sočać za palityčnaj situacyjaj i razvažajuć pra pierśpiektyvy ekanomiki, i tym bolš nie analizujuć ich. I kali jość nieabchodnaść u nabyćci žylla, źjaviłasia padychodziačaja pa paramietrach i canie kvatera, to ździełki buduć rabicca. Ceny buduć źnižacca, chutkaść niepradkazalnaja.
U najbližejšyja miesiacy popyt budzie trymacca ŭ rajonie tysiačy ździełak. Bo navat u samyja składanyja časy, kali nie było kredytaŭ i «tancavaŭ» dalar, u Minsku 700—900 ździełak prachodziła.
Ale, paŭtarusia, my nie viedajem, što moža zdarycca. Da prykładu, zakryćcio miežaŭ z susiednimi krainami ES moža spałochać biełarusaŭ, źmianić ujaŭleńni pra pierśpiektyvy i abvalić popyt. Tamu što ŭ situacyi, kali jość aściaroha, što ŭ budučyni budzie ŭsio horš i horš, naŭrad ci znojdziecca šmat achvotnych kupić kvateru, vydatkavaŭšy svaje aščadžeńni», — reziumavała Natalla Litoŭskaja.
