Ina Zajcava stała viadomaj u Biełarusi padčas pratestaŭ 2020 hoda. Na šeści i mitynhi jana vychodziła ŭ viasielnym stroi biełaha i čyrvonaha koleraŭ, praz što chutka atrymała mianušku BČB-niaviesta. Udzielničała Zajcava ŭ akcyjach nie tolki ŭ Minsku, ale i ŭ inšych haradach, jeździła padtrymlivać rabočych «Hrodna Azota». U vyniku Ina razam z mužam i dvuma dziećmi ŭ śniežni 2020 hoda źjechała ź Biełarusi i pasialiłasia niedaloka ad Kijeva, dzie siamja nabyła nievialiki viaskovy dom.
Letam 2021 hoda jana atrymała časovy dazvoł na žycharstva va Ukrainie jak pazaštatnaja žurnalistka «Biełsata». Na pačatku červienia 2022 hoda jaho treba było praciahnuć, ale z hetym uźnikli prablemy.
«Mnie skazali, što vypuściać z Ukrainy biez prablem, a voś nazad ja ŭžo nie zmahu viarnucca»
«Va Ukrainie ŭ ludziej niama nijakich prablem, kali ty pryjechaŭ pamirać za Ukrainu, — kaža Ina. — A voś kab žyć tut, z hetym składaniej. U mianie ciapier skončyŭsia dazvoł na žycharstva, i pa ŭkrainskim zakonie ja pavinna vyjechać z Ukrainy, a tady znoŭ mahu zajechać. I na praciahu šaści miesiacaŭ zmahu znoŭ zajmacca dakumientami. Ja pryjšła ŭ miascovy departamient pa mihracyi i kažu im, što nie paśpieła padać dakumienty na praciah. Jany nie prymali praz vajennaje stanovišča, a ciapier znoŭ pačali. Mnie skazali, što nie prablema, maŭlaŭ. Jedź za miažu, viartajsia, i my vam usio aformim»
Ina pasłuchała čynoŭnikaŭ i pajechała na miažu Ukrainy i Małdovy, kab za dzień vyjechać i viarnucca nazad da muža i dziaciej. Usie płany parušyli ŭkrainskija pamiežniki.
«Jany mnie skazali, što vypuściać z Ukrainy biez prablem, a voś nazad z Małdovy ja ŭžo nie zmahu viarnucca, — raskazvaje biełaruska. — U ich vajskovy zahad. Skazała im, što ŭ mianie dom, što ja tut žyvu, što ja da Ukrainy vielmi łajalny čałaviek. Kažu im, davajcie pa-čałaviečy niejak padydziem da hetaha ŭsiaho. Bo ja nie chaču parušać ukrainskich zakonaŭ. Chaču znachodzicca lehalna».
Pa słovach Iny, ukrainskija pamiežniki joj patłumačyli, što zakonnych padstavaŭ dla ŭjezdu va Ukrainu ŭ jaje pakul moža być niašmat: kali muž albo dzieci — hramadzianie Ukrainy, albo patrebny specyjalny dazvoł na ŭjezd u jakaści budučaha ŭdzielnika bajavych dziejańniaŭ.
U vyniku Ina admoviłasia ad idei vyjazdžać u Małdovu i viarnułasia dadomu.
«Niemahčyma patrabavać niečaha, kali ty sam hetaha nie vykonvaješ»
«Ciapier ja va Ukrainie amal nielehał, — kaža žančyna. — Moj dazvoł na žycharstva skončyŭsia 10 červienia. Ja maju siem dzion, kab niejkim čynam vyjechać i paśla viarnucca. Z 17 červienia ja stanu nielehałam całkam. Tut ciapier błokpasty na kožnym kroku, usiudy praviarajuć dakumienty. Što budzie sa mnoj, ja nie viedaju. Heta ŭsio nadzvyčaj niesalidarnaja pazicyja, jakaja prynižaje i kryŭdzić pa-čałaviečy. Ukraina mocna apieluje da jeŭrapiejskich kaštoŭnaściaŭ i salidarnaści. Kryŭdzicca na biełarusaŭ i jeŭrapiejcaŭ, kali jany nie reahujuć na biahučyja prablemy. I jany pravilna hetaha patrabujuć, ja absalutna zhodnaja z ukraincami. Ale ž heta dvuchbakovy praces. Niemahčyma patrabavać niečaha, kali ty sam hetaha nie vykonvaješ».
Ina raskazvaje, što paśla publikacyi ŭ svaim błohu, dzie jana napisała pra hetyja prablemy, atrymała samyja roznyja kamientaryi. Zbolšaha padpisčyki, u tym liku ŭkraincy, padtrymali biełarusku. Adnak byli i advarotnyja vypadki.
«Adna ŭkrainka mnie napisała, što ja nie maju prava piarečyć, — raskazvaje biełaruska. — Što idzie vajna, hinuć ludzi. I ja nie maju prava aburacca. Skazała joj, što heta lustranaja situacyja. Što było b, kab ukrainku raźviarnuli na miažy ź Jeŭrasajuzam? Heta byŭ by skandał. A jany ciapier robiać toje samaje. Adpravić ciapier biełarusa ŭ Biełaruś — heta što moža značyć? U čym roźnica? Ja ŭ svaim błohu pra ŭsiakaje pisała. Što, mianie ciapier viernuć u Biełaruś pad aryšt i, mahčyma, pad kulu?»
Pa słovach Iny, prablema z praciaham dazvołu na žycharstva va Ukrainie ciapier tyčycca nie tolki jaje, ale i inšych biełarusaŭ, a taksama hramadzian inšych krain. Jana kaža, što šmat kaho vyhaniajuć z Ukrainy takim ža čynam, prapanoŭvajuć jechać dadomu i tam afarmlać novyja dakumienty dla ŭjezdu.
Prablemy ŭźnikli ŭ tych, chto nie zmoh da pačatku červienia padać dakumienty na praciahnieńnie dazvołu na žycharstva. U samoj biełaruski jon byŭ aformleny jak u pazaštatnaj supracoŭnicy telekanała «Biełsat». Ina kaža, što kanał tolki ciapier zmoh padać novyja dakumienty na jaje imia. U adździele mihracyjnaj słužby, kudy jana źviartałasia sa svaimi prablemami, biełaruska sustreła ziemlakoŭ, jakija taksama trapili ŭ padobnuju situacyju i nie viedali, što rabić.
«Pastaviać štampy ab zabaronie na ŭjezd na piać hadoŭ»
Ina miarkuje, što ŭkrainskija ŭłady mahli b vydać rasparadžeńnie, jakoje aŭtamatyčna praciahvała b termin dziejańnia ŭsich ukrainskich dakumientaŭ zamiežnikaŭ da kanca vajny. Heta mahło b vyrašyć bolšaść prablem ź lehalizacyjaj i nielehalnym stanoviščam tysiač ludziej, nie tolki biełarusaŭ. Joj samoj ciapier pahražaje štraf — kala 500 dalaraŭ.
«U dadatak, paśla štrafu mianie mohuć abaviazać pakinuć terytoryju Ukrainy, — kaža biełaruska. — Heta ŭ najlepšym vypadku. U najhoršym — vyviezuć sami. Choć ja nie dumaju, što ciapier da takoha dojdzie. Chutčej za ŭsio, prosta zapatrabujuć vyjechać, prastaviać štampy ab zabaronie na ŭjezd va Ukrainu na try albo piać hadoŭ. Jak vyrašać pamiežniki».
Situacyju, u jakuju trapiła biełaruska, uskładniaje toje, što ŭ ich z mužam dvoje dziaciej, ź jakich adno jašče chodzić u sadok. Ina kaža, što praściej prymać rašeńnie ab pierajeździe ŭ novuju krainu było b adnoj, a nie kali ŭ ciabie jość svoj dom i siamja. Ciapier biełaruska z mužam abdumvajuć svoj dalejšy los, jany chočuć mieć niekalki varyjantaŭ dziejańniaŭ.
Čytajcie taksama:
«Sukienku nachabna styryli pad česnaje słova aficera». Jak ciapier žyvie BČB-niaviesta
