Dakładnaja kolkaść biełarusaŭ, jakija paśla žniŭnia 2020 hoda vyjechali va Ukrainu z palityčnych pryčyn, nieviadomaja. Možna mierkavać, što heta tysiačy čałaviek. Tolki ŭ 2021 hodzie ŭkrainskija ŭłady vydali biełarusam zvyš 4300 časovych albo pastajannych dazvołaŭ na žycharstva. Masavaja płyń palityčnych uciekačoŭ ź Biełarusi vymusiła ŭłady Ukrainy ŭdvaja pavialičyć termin (da 6 miesiacaŭ), ciaham jakoha biełarusam dazvalałasia znachodzicca na ŭkrainskaj terytoryi lehalna biez dazvołu na žycharstva.
Z pačatkam vajny Rasii suprać Ukrainy biełarusy sutyknulisia z šeraham prablem. Užo ŭviečary 26 lutaha ŭkrainskija banki zabłakavali rachunki ŭsim hramadzianam Biełarusi, paźniej da hetaha dadalisia prablemy z atrymańniem dazvołaŭ na žycharstva albo ich praciahnieńniem. U vyniku častka biełarusaŭ vymušana źjazdžaje z Ukrainy. Siarod ich apynułasia i viadomaja «bčb-niaviesta», udzielnica pratestaŭ 2020 hoda Ina Zajcava. Jak Ina raskazała «Svabodzie» 20 červienia, jana razam ź siamjoj pryniała rašeńnie vyjechać z Ukrainy na terytoryju adnoj ź dziaržaŭ Jeŭrasajuza.
Dom, jaki siamja Iny kupiła va Ukrainie, na try hady pakinuć miascovym vymušanym pierasialencam. «Svaboda» raskazvaje historyi inšych biełarusaŭ, jakija ciapier sutyknulisia z prablemami va Ukrainie.
«Nijakich terminaŭ mnie ŭkrainskija ŭłady nie nazyvajuć»
Hienadź pryjechaŭ va Ukrainu hod tamu. Raskazvaje, što ratavaŭsia ad pieraśledu z palityčnych matyvaŭ u Biełarusi.
«Maja prablema ŭ tym, što paśla pačatku vajennych dziejańniaŭ va Ukrainie spyniłasia čarha na atrymańnie statusu dadatkovaj abarony, — raskazvaje Hienadź. — Ja ŭ traŭni chadziŭ u mihracyjnuju słužbu. Tam havorać tolki čakać. Ja chaču atrymać status abarony, ale pakul nichto nie kaža mnie, ci mahčyma takoje ŭvohule. Zajavu ja padaŭ zimoj, ale pakul ničoha. Ja nie ekanamičny ŭciakač, źjechaŭ z palityčnych pryčyn».
Hienadź taksama kaža, što maje prablemy praz błakavańnie svajho bankaŭskaha rachunku va ŭkrainskim banku. U hetym pytańni niama nijakaha ruchu, i jamu zastajecca spadziavacca na abiacańni Ofisa Śviatłany Cichanoŭskaj paŭpłyvać na ŭkrainskija ŭłady. Chłopiec zastajecca va Ukrainie, maje tam pracu. Jon kaža, što maje čas da vieraśnia. Kali za hety termin ničoha nie vyrašycca z dakumientami, budzie vymušany źjechać.
«Nijakich terminaŭ mnie ŭkrainskija ŭłady nie nazyvajuć, — kaža Hienadź. — Kali ja razmaŭlaŭ ź mihracyjnymi čynoŭnikami ŭ lutym, jany raskazvali pra karancin. U traŭni mnie skazali, što praz vajnu ŭvohule nie razhladajuć pakul dakumienty. Ničoha nie viadoma».
«Baćka — hramadzianin Ukrainy, ja spadziavaŭsia atrymać dakumienty chutka»
Siarhiej va Ukrainu pryjechaŭ u kancy 2021 hoda. Jaho baćka — hramadzianin Ukrainy, tamu chłopiec adrazu zaniaŭsia svaimi dakumientami i raźličvaŭ atrymać ukrainski pašpart davoli prosta i chutka. Adnak usio atrymałasia zusim inakš.
«Ja pačaŭ źbirać dakumienty na atrymańnie ŭkrainskaha hramadzianstva, ale z 2022 hoda jany ŭviali patrabavańnie daviedki ab niesudzimaści, — raskazvaje Siarhiej. — Pakul ja tut rabiŭ davieranaść, pakul z nataryusami raźbiraŭsia, pakul jaje adpraviŭ u Biełaruś pa pošcie, pačałasia vajna. Dobra, što mnie «Ukrpošta» jaje viarnuła nazad. Pasprabavaŭ pierasłać u Biełaruś dakumienty praź Litvu, ale padčas hetaha ŭ mianie ŭžo skončyŭsia termin lehalnaha znachodžańnia va Ukrainie. Ciapier treba čakać apastyl, tam čarha da śniežnia. Što mnie rabić, nie vielmi zrazumieła».
Siarhiej raskazvaje, što chadziŭ u pryvatnuju jurydyčnuju firmu va Ukrainie i tam jamu paraili ni ŭ jakim vypadku nie vyjazdžać za miažu. Bo paśla hetaha biełarusa prosta nie puściać na ŭkrainskuju terytoryju. Čynoŭniki ŭ adździele mihracyi skazali Siarhieju całkam advarotnaje — vyjechać i lehalna viarnucca nazad.
«Ja vyrašyŭ zastacca tut, — kaža biełarus. — Bo była havorka, što dakumienty biełarusam mohuć znoŭ pačać vydavać. Ale što budzie z maim hramadzianstvam, pakul niezrazumieła. Siadžu doma, starajusia nie vychodzić, nie badziacca pa vulicach. Kab patruli nie spyniali mianie. Tak i žyvu. Kali niechta mnie tut pačynaje raskazvać, jakija biełarusy pahanyja, a ja maju čas, to mahu pierakanać jaho, što heta nie tak. Ja ŭžo całkam pierajšoŭ na ŭkrainskuju movu, tamu heta rabić mnie praściej.
Časta sutykajusia z tym, što ludzi spačatku reahujuć na biełarusaŭ nie vielmi dobra, ale maja ŭkrainskaja mova vielmi mocna ŭpłyvaje na surazmoŭcaŭ».
Siarhiej raźličvaje zastacca va Ukrainie, u Biełaruś viartacca nie płanuje, asabliva paśla taho, jak biełaruskija ŭłady paspryjali rasijskamu ŭvarvańniu na ŭkrainskuju terytoryju. U trecija krainy chłopiec jechać taksama pakul nie źbirajecca.
«Štraf i štamp u pašpart»
Biełarus Dzianis sutyknuŭsia z prablemaj lehalizacyi va Ukrainie, kudy pryjechaŭ jašče ŭ listapadzie 2020-ha. Chłopiec kaža, što źjechaŭ ź Biełarusi praz kryminalnuju spravu za ŭdzieł u akcyjach pratestu.
«Da 27 traŭnia ŭ mianie byŭ časovy dazvoł na žycharstva, — raskazvaje Dzianis. — Padstavaj dla jaho byŭ udzieł u vałanciorskaj arhanizacyi. Pry hetym z 25 kastryčnika 2021 hoda ja jašče aficyjna pracaŭładkavany ŭ dziaržaŭnaj ukrainskaj kampanii. Maju kantrakt i dazvoł na pracaŭładkavańnie da kastryčnika 2022-ha, heta padstava dla praciahnieńnia dazvołu na žycharstva. 20 traŭnia źviarnuŭsia ŭ mihracyjnuju słužbu Kijeva. Tam mnie skazali, što jany nie prymajuć dakumienty na praciahnieńnie, a kali zakančvajecca termin, to možna spasyłacca na 165-ju pastanovu Kabinieta ministraŭ, jakaja dazvalaje znachodzicca na terytoryi Ukrainy ŭ vajenny čas».
Niadaŭna Dzianis daviedaŭsia, što ŭ biełarusaŭ znoŭ pačali prymać dakumienty na afarmleńnie dazvołaŭ na žycharstva, ale ŭsim, u kaho jon skončyŭsia, dajuć štraf pamieram 5100 hryvień (kala 170 dalaraŭ. — RS), a ŭ pašpart staviać štamp ab nieabchodnaści vyjechać. Chłopiec kaža, što ŭ mihracyjnaj słužbie kažuć, što potym jon zmoža viarnucca va Ukrainu i padać dakumienty znoŭ. Ale pa fakcie pamiežniki abiacajuć nie ŭpuścić nazad.
«Sam jašče nie padavaŭ dakumienty, pierad padačaj paraili źviarnucca ŭ arhanizacyju «Prava na abaronu», — kaža Dzianis. — Ja źviarnuŭsia tudy, čakaju ciapier, što sa mnoj źviažacca ich juryst. Pa sutnaści, ja ciapier nielehalna znachodžusia va Ukrainie, chacia zakonnaja padstava i ŭsie dakumienty dla praciahnieńnia terminu dazvołu na žycharstva ŭ mianie jość».
«Mihracyjnaja słužba zahadała vyjazdžać»
Alisa z mužam pierajechała va Ukrainu ź Biełarusi ŭ śniežni 2021 hoda. Žančyna raskazvaje, što, kab zrabić vid na žycharstva, raźličvała znajści sabie aficyjnuju pracu.
«Znajšła kampaniju, jakaja była hatovaja ŭziać mianie pracavać, dla hetaha treba było spačatku maje dakumienty vieryfikavać, — raskazvaje biełaruska. — Ale paśla pačatku vajny dakumienty biełarusaŭ i rasijan uvohule nie razhladajucca. Ja pisała ŭ mihracyjnuju słužbu, jany havorać mnie vyjazdžać nazad».
Pa słovach biełaruski, tym biełarusam i rasijanam, u kaho ŭžo byŭ raniej ukrainski dazvoł na žycharstva, dazvalajuć padać dakumienty na jaho praciahnieńnie. Adnak u niekatorych vypadkach ludziam nastojliva rajać vyjechać za miažu Ukrainy, a paśla sprabavać viarnucca.
«Tym, u kaho nie było dazvołu na žycharstva da vajny, ciapier jaho ŭvohule nie robiać, — skardzicca Alisa. — Heta ja raskazvaju pra situacyju ŭ Kijevie. Pakolki nie było nijakich zajavaŭ nakont praciahnieńnia lehalnaha znachodžańnia albo dziejańnia dazvołaŭ padčas vajny, dziaržaŭnyja słužby ciapier sami vyrašajuć, brać dakumienty ŭ biełarusaŭ, albo nie».
Čytajcie taksama:
«Heta nie prablema Ukrainy». Što kaža ŭkrainskaja mihracyjnaja słužba nakont składanaściaŭ z dakumientami ŭ biełarusaŭ padčas vajny
«Nijakich prablem niama, kali ty pryjechaŭ va Ukrainu pamirać». BČB-niavieście Inie Zajcavaj pahražaje departacyja z Ukrainy
