Fota: AP
Zadaču numar adzin va Ukrainie — uziać Kijeŭ za try dni — Rasija pravaliła. Nie ŭdałosia vykanać i druhuju zadaču — adrazańnie Ukrainy ad mora.
Ale ŭ mnohich zastavalisia čakańni, što na Danbasie rasijskaje vojska, niaŭmolnaje, jak ledavik, budzie napaŭzać na ŭkrainskija pazicyi, ścirajučy ahniavym vałam ukrainskija linii abarony.
Što Pucin, majučy vielizarnuju pieravahu ŭ adzinkach techniki i bojeprypasach, vyjhraje vajnu na źniasileńnie.
Apošni tydzień źmianiŭ situacyju. Rasijski front, — dakładniej, jaho tył na 60-80 km u hłybiniu — haryć uvieś. Haryć skład u Kadzijeŭcy. Harać dziasiatki składoŭ u Daniecku. Haryć technika na aeradromie ŭ Mielitopali, składy ŭ Chiersonie i Novaj Kachoŭcy, haryć čarhovy raz Čarnabajeŭka. Na nastupny dzień paśla ŭziaćcia Lisičanska zhareŭ vializny dyvizijonny skład u Papasnaj.
Pažar na składzie bojeprypasaŭ u Krasnym Łučy. Fota z sacsietak
Prycelnaja ŭkrainskaja stralba rakietami pa składach ujaŭlaje saboj ašałamlalny kantrast z rasijskimi abstrełami Charkava, Mikałajeva, Časavaha Jara, dzie rakiety advolna padajuć na žyłyja kvartały.
Vajenny ekśpiert i były lotčyk, pałkoŭnik USU ŭ zapasie Raman Śvitan aceńvaje kolkaść źniščanych rasijskich składoŭ u 15-20%. Ukrainskaje vojska nie pojdzie ŭ nastup, pakul nie źniščyć usie składy, miarkuje jon.
Dla źniščeńnia składoŭ vykarystoŭvajucca «Chajmarsy» — M142 High Mobility Artillery Rocket System (HIMARS), zmantavanyja na šasi standartnaha amierykanskaha vajskovaha hruzavika M1140 puskavyja ŭstanoŭki dla šaści rakiet GMLRS. Jość jašče varyjant, jaki dazvalaje zamiest šaści GMLRS vypuskać adnu rakietu ATACMS, jakaja lacić na 300 km, ale ich Ukrainie pakul nie pastaŭlajuć.
HIMARS vałodaje šeraham istotnych pieravah. Pa-pieršaje, jon mabilny, jak zvyčajny hruzavik. Heta značyć, što HIMARS jedzie pa zvyčajnaj darozie, vyjazdžaje na pazicyju, vypuskaje rakiety, i tut ža «zmotvajecca» z chutkaściu 80 km/h. Nakryć jaho ŭ adkaz ciažka.
Pa-druhoje, rakiety GMLRS (G u hetym vypadku aznačaje guided, kiravanaja), jakimi stralaje «Chajmars», aryjentujucca pa GPS. Heta adroźnivaje ich ad rasijskich «Śmierčaŭ», «Hradaŭ» i «Urahanaŭ», jakija bjuć pa płoščach.
Pa-treciaje, HIMARS, znoŭ-taki ŭ adroźnieńnie ad rasijskich «Śmierčaŭ», nie maje patreby ni ŭ jakoj puska-zaradžalnaj ustanoŭcy. Jon prosta padjazdžaje da miesca, dzie na ziamli lažyć błok z rakietami, padčaplaje jaho — i voila!
Fota: US Army photo
Užyvańnie HIMARS padarvała łahistyku rasijskaj armii. Jana była takaja: hihanckija składy za 60 km ad frontu, ź jakich na front snarady voziacca hruzavikami. «60 km addaleńnia, — kaža daradca ofisa prezidenta Ukrainy Alaksiej Arastovič. — Heta try chodki hruzavika na dzień, 90 — heta dźvie, 120 — heta adna».
Prymianieńnie «Chajmarsaŭ» paćviardziła dźvie tezy vajskovych analitykaŭ. Pieršaja: sučasnaja sietkacentryčnaja vajna pieramahaje stalinskuju kancepcyju 1941 hoda — ahniavy vał plus harmatnaje miasa.
I druhoje — Pucinu nie ŭdałosia pieratvaryć hetuju vajnu ŭ pazicyjnuju, tamu što pazicyjnaja vajna praduhledžvaje, što sapiernik bačyć tolki liniju frontu i nie moža z kolki-niebudź prymalnaj dakładnaściu nanosić udary pa klučavych abjektach vajennaj infrastruktury za joj.
«Što ž za vajennuju mašynu vybudavaŭ Pucin, — sarkastyčna pytajecca Arastovič. — Kali čatyry HIMARS mohuć ź joj pakončyć?»
Praŭda, «Chajmarsaŭ» usio ž taki nie čatyry. Vajenny ekśpiert i były supracoŭnik Hienštaba USU, pałkoŭnik zapasu Aleh Ždanaŭ skazaŭ, što «amierykanskich HIMARS i ich anałahaŭ va Ukrainie 17 štuk». Toj ža Arastovič paćvierdziŭ, što prybyli jany nie tady, kali było abjaŭlena, a «na tydzień raniej».
Ale i 17 — zusim małaja ličba proci tysiač adzinak techniki, jakimi maje na froncie Rasija.
Analityki miarkujuć, što i razhrom rasijskaha harnizona na vostravie Źmiainy i S-300 pad Chiersonam kala dziesiaci dzion tamu — heta taksama zasłuha HIMARS.
«Chajmarsy» užyvalisia ZŠA i ŭ Afhanistanie, i ŭ Siryi, i ŭ Iraku, ale takich razburalnych vynikaŭ ich užyvańnie nie mieła. Čamu? Adkaz prosty.
Dla paśpiachovaha prymianieńnia «Chajmarsa» patrebnyja dźvie rečy: dakładna akreślenaja linija frontu i dobryja darohi pa adzin bok hetaj linii. U Afhanistanie i Siryi ni daroh, ni frontu, ni tyłu nie było. I celaŭ taksama nie było: hihanckich składoŭ snaradaŭ, rychtujučysia da nastupu vielizarnaj žyvoj siłaj paśla ahniavoha vała, idziłaŭcy i taliby nie trymali.
Ukrainskija HIMARS pracujuć u asnoŭnym pa načach. Dniom jany, chutčej za ŭsio, stajać u niejkich anharach ci pad maskiroŭkaj, dzie jany niabačnyja dla rasijskich bieśpiłotnikaŭ.
Praca pa načach maje i jašče adnu pieravahu. «Unačy ryzyka taho, što pad razdaču patrapiać cyvilnyja, minimalnaja», — kaža Raman Śvitan. Heta taksama adroźnivaje taktyku USU ad rasijskaj.
Jak ukrainskaja raźviedka daviedvajecca pra celi? Vajenny ekśpiert Pavieł Łuzin ličyć, što USU vykarystoŭvajuć zvyčajnyja kamiercyjnyja zdymki Maxar. Maxar robić zdymak dva razy na dzień, i pa ich z dapamohaj śpiecyjalnych prahram i Big Data možna vyličyć, dzie znachodziacca składy, kudy iduć vajennyja hruzaviki», — kaža Pavieł Łuzin.
Nie vyklučana, što raźviedźviestkami pra raźmiaščeńnie rasijskich vojskaŭ z Ukrainaj dzielacca i zachodnija vyviedki.
Uźnikaje pytańnie: a čamu Rasija, u svaju čarhu, nie moža vyśvietlić z dapamohaj usio tych ža kaśmičnych zdymkaŭ, jak chodziać «Chajmarsy»?
U Rasii niama dostupu da Maxar, jana hruntujecca na źviestkach z ułasnych spadarožnikaŭ. Ale rasijskija spadarožniki mohuć rabić zdymki tolki raz na niekalki tydniaŭ.
U Rasii byli spadarožniki «Resurs», jakija źbiralisia z zachodnich kamplektujučych. Hetyja kamplektujučyja ZŠA zabaranili pastaŭlać zakonam. U vyniku ŭsie «Resursy» resurs vypracavali. Apošni syšoŭ z arbity ŭ śniežni 2021 hoda.
Makiet spadarožnika «Resurs-P». Fota: Vitaly V. Kuzmin
Heta moža być asnoŭnaj pryčynaj, čamu Rasija bje pa haradach uślapuju.
Inšymi słovami, Rasija znoŭ prajhraje nie prosta zachodniaj vajennaj sistemie. A zachodniaj vajennaj sistemie ŭ spałučeńni z cyvilnymi technałohijami. Kamiercyjnyja spadarožniki Maxar, jakija stvaralisia nie ŭ vajennych metach, vyrašajuć prablemu, jakaja akazvajecca nievyrašalnaj dla rasijskaj arbitalnaj hrupoŭki.
Hetak ža cyvilny Starlink Iłona Maska akazaŭsia nieprystupny dla rasijskich srodkaŭ radyjoelektronnaj baraćby (REB).
A ŭkrainskaja sistema kiravańnia artyleryjskim ahniom «Krapiva», sabranaja z cyvilnych płanšetaŭ, cyvilnych racyj i tannych cyvilnych bieśpiłotnikaŭ, na paradak pavysiła efiektyŭnaść ukrainskaj artyleryi jašče tady, kali abodva baki vykarystoŭvali staryja savieckija harmaty i haŭbicy. Ciapier ukraincy stvarajuć novy prajekt — «Armija dronaŭ».
Heta možna nazvać prajavaj jašče adnaho trendu — acyvilvańnia vajennych technałohij.
Mnohija jakasnyja technałohii i devajsy isnujuć u miljardach ekzemplaraŭ. Pa vyznačeńni takija technałohii źjaŭlajucca cyvilnymi, tamu što vajennym miljardaŭ ekzemplaraŭ nie treba. Vajenny rynak prosta nie nastolki vialiki. U vyniku na Zachadzie linija pamiž cyvilnymi i vajennymi technałohijami ścirajecca.
10 samych bujnych padradčykaŭ Department of Defense ZŠA 54% svajoj pradukcyi pradajuć na rynku. U Rasii ž kampanii, jakija nie mohuć kankuravać na rynku, vyjhrajuć zakrytyja konkursy na vajennyja pastaŭki. Časam jany paprostu chłusiać pra svaje dasiahnieńni, ich pradukcyja nie prachodzić vyprabavańnia polem boju.
Mahčyma, heta adbyłosia z kompleksam S-400. Rasijskaja ŭra-patryjatyčnaja presa i stvaralniki kompleksu abiacali, što toj budzie źbivać «Chajmarsy», jak arechi z halinki. Vyhladaje, što heta akazałasia chłuśnioj.
Rakiety z S-400 nie mohuć pierachapić rakietu «Chajmarsa» ź niekalkich pryčyn. U tym liku tamu, mahčyma, što ćviordaje paliva apošniaj kudy bolš daskanałaje. «Jana prosta chutčej lacić», — kaža Pavieł Łuzin.
Pa-druhoje, ukraincy ŭ asobnych vypadkach mohuć pieranasyčać rasijskaje SPA — davać zanadta šmat celaŭ adnačasova. «Jany zapuskajuć pakiet «Śmierča» ci «Urahana», i adnačasova zapuskajuć «Chajmars», — kaža Pavieł Łuzin.
Hałoŭnaje pytańnie: što mienavita zrobić Pucin u adkaz? Pakul, pa słovach Ramana Śvitana, u Biełarusi ŭ niebie pačali kružlać rasijskija lotčyki, i zaŭvažyli avijacyjny kompleks naviadzieńnia i vyjaŭleńnia A-50, rasijski anałoh «Avaksa». Adnačasova da biełaruskaj miažy z Ukrainaj ściahvajucca «Iskandery», jakija stralajuć na hłybiniu 500 km i pryznačanyja dla abstrełu hłybokaha tyłu.
«Usio heta padobna na padrychtoŭku da maštabnaha rakietna-bombavaha ŭdaru, u tym liku pa mastach i infrastruktury», — kaža Raman Śvitan.
