— Chto ciabie natchniaŭ u dziacinstvie-junactvie?
— Adkaz ryzykuje raściahnucca na šmat staronak. U dziacinstvie najbolš jarki litaraturny śled pakinuli hieroi Džeka Łondana. Najciažejšyja vykliki, pieraadoleńnie siabie, baraćba da samaha kanca. A vobraz Marcina Idena naohuł nadoŭha zamacavaŭsia ŭ maim padletkavym ujaŭleńni.
Z tych časoŭ śpis prykmietna pavialičyŭsia, achapiŭšy mnostva tvoraŭ, histaryčnych epoch, prafiesijnych abłaściej. Biezumoŭna, havorka idzie i pra ludziej, jakich ja viedaju asabista. Nie dumaju, što zmahu skłaści šort-list, nie achviaravaŭšy pryhažościu abjomu.
Adnoj z najbolš jarkich histaryčnych krynic natchnieńnia dla mianie vystupaje Epocha Aśvietnictva ź jaje vybitnymi i śmiełymi myślarami i navukoŭcami, jakija słužyli praŭdzie i aśviatlali śviet viedami.
— Ty znachodzišsia absalutna niespraviadliva bolš za dva hady ŭ śledčym izalatary. Što tabie dapamahaje trymacca?
— Uvieś sakret u sensach, jakija ja znachodžu ŭ svaim biesterminovym źniavoleńni. Turma moža być miescam, jakoje kradzie žyćcio, a moža stać unikalnaj mahčymaściu dla raźvićcia siabie. Pryčym u abodvuch vypadkach turemnaja kamiera budzie zastavacca maleńkim pustym pakojem, izalavanym ad źniešniaha śvietu. Darečy, heta spraviadliva dla luboj žyćciovaj situacyi: my bačym toje, što chočam bačyć.
Apošnija dva hady stali samym intensiŭnym pieryjadam z punktu hledžańnia stvareńnia siabie na ŭsich uzroŭniach: fizičnym, intelektualnym, emacyjnym, maralnym, asobasnym.
— Jakija dumki ŭ ciabie ŭźnikajuć pra spraviadlivaść usiaho taho, što adbyvajecca? Ci jość jana naohuł?
— Dumki pra spraviadlivaść … ščyra kažučy, ja nie vielmi lublu hety termin.
Pa-pieršaje, tamu što hety termin vielmi šyroki. Heta pra spraviadlivy abmien «ty — mnie, ja — tabie»? Abo pra honar i addavańnie «voka za voka»? Abo pra spraviadlivaje raźmierkavańnie «my dzialili apielsin»?
Pa-druhoje, spraviadlivaść — heta zaŭsiody pra subjektyŭnuju acenku situacyi kožnaha z bakoŭ. A heta toić u sabie niebiaśpieku.
Pryviadu prosty prykład. Adbyŭsia kanflikt. «Umoŭnaja achviara» zaŭsiody pierabolšvaje atrymanuju škodu, a «umoŭny kryŭdziciel» hetuju škodu zaŭsiody prynižaje. Heta psichałahičny fakt. Achviara, biezumoŭna, choča adnavić svaju subjektyŭnuju spraviadlivaść, nanosiačy zvarotny ŭdar, jaki inšym bokam budzie ŭspryniaty jak niepamierny i zališni. Achviara i kryŭdziciel mianiajucca miescami. Zapuskajecca śpiral hvałtu, jakaja praź niekalki iteracyj budzie mieć katastrafičnyja nastupstvy. Voś vam i «spraviadlivaść». Niebiaśpiečna.
Teoryja hulniaŭ, jakaja zajmajecca ŭ tym liku padobnymi «zadačami», pierakanaŭča dakazvaje, što najbolš ustojlivaja i efiektyŭnaja stratehija pavinna ŭklučać u siabie mahčymaść «prabačeńnia», jakoje razryvaje toje samaje zamknionaje koła sa zvarotnych udaraŭ. «Prabačeńnie» i pryncyp «nie rabi inšamu taho, što nie chočaš, kab rabili tabie» dazvalajuć vybudavać bolš zdarovyja i stvaralnyja adnosiny, čym ślapoje prytrymlivańnie ŭnutranaha pačućcia spraviadlivaści.
— Turemnaje žyćcio — taksama žyćcio, u im jość svaje źmieny. Jakija padziei hetych dvuch hadoŭ stali dla ciabie samymi važnymi?
— Nie mahu vyłučyć niešta kankretnaje. Za apošnija 24 miesiacy ja zrabiŭ vielizarny šlach ad absalutnaj pustečy da dziŭnaha suśvietu ź vialikaj kolkaściu mahčymaściaŭ. Heta mnostva maleńkich krokaŭ, jakija evalucyjna dapaŭniajuć adzin inšy. Kožny novy dzień ździŭlaje novymi mahčymaściami.
— Jakaja tvaja fiłasofija adnaho dnia? Padzialisia asnoŭnymi dumkami, kab možna było adčuć tvoj dzień u kamiery.
— «Fiłasofija dnia» u kamiery ci ŭ vialikim śviecie ničym nie adroźnivajecca. Heta zaŭsiody pra vybar — palažać abo ŭstać, paddacca słabaści abo pieraadoleć siabie. Heta zaŭsiody pra ŭzrovień uśviadomlenaści — žyć na aŭtamacie «inertna» abo pražyvać kožnuju siekundu va ŭsioj jaje cudoŭnaści.
Heta zaŭsiody pra asensavanaść — tupa isnavać abo adšukvać unikalnyja dla siabie sensy ŭ kožnym kankretnym momancie. Heta zaŭsiody pra adnosiny ź ludźmi — sprabavać padparadkavać abo pierarabić ci ž dapamahać inšym u raskryćci ich patencyjału, radujučysia ŭnikalnaści kožnaha z nas.
Heta zaŭsiody pra mahčymaści — nie zaŭvažać ich ci bačyć biaskoncuju pierśpiektyvu raźvićcia i stvareńnia.
Kali ščyra, turemnaja kamiera, pad peŭnym vuhłom, zdajecca sproščanaj viersijaj vialikaha śvietu, bo abaraniaje ad biaskoncaj kolkaści razdražnialnikaŭ, jakija adciahvajuć nas ad siabie i samoha žyćcia.
Heta svojeasablivy trenirovačny łahier, jaki dazvalaje nabyć siabie i svajo žyćcio z nula.
— Ty zajmaješsia johaj u kamiery. Što novaha ty daviedaŭsia pra siabie?
— Naprykład, što stupni siniejuć z-za adtoku kryvi, kali doŭha siadzieć u pozie łotasa.
Kali surjozna, to joha dla mianie — heta ŭ pieršuju čarhu pra raźvićcio hnutkaści, statyčnaj vynoślivaści, pačućcio bałansu.
Pa-druhoje — pra spakoj rozumu i treniroŭku ŭvahi. I ja vielmi daloki ad mietafiziki, jakuju časta ŭviazvajuć z praktykaj johi. U inšyja śviety nie adlataju.
Na moj pohlad, joha nie źjaŭlajecca panacejaj ni dla cieła, ni dla rozumu, choć sa svaimi zadačami spraŭlajecca efiektyŭna.
— Ź jakim litaraturnym hierojem ty siabie asacyjuješ? I čamu? Darečy, u kamandzie da ciabie staviacca jak da mifałahičnaha hieroja ŭ viaźnicy, jaki pry hetym umacoŭvaje siabie, praciahvaje raźvivacca i natchniać inšych ludziej.
— Kali ščyra, to ni ź jakim. Žyćcio kožnaha čałavieka, jaho asoba, źjaŭlajucca absalutna ŭnikalnymi fienomienami. Ja— heta ja, vy — heta vy. Ja nie mahu asacyjavać siabie ni z kim, bo luboje paraŭnańnie akažacca biaskonca dalokim ad taho, kim ja źjaŭlajusia ŭ rečaisnaści. Dy i karyści ad hetaha nie vielmi šmat. Mnie padabajecca dumać, što kožny z nas svaim učynkam piša svaju niepaŭtornuju historyju, hierojem jakoj źjaŭlajecca. Heta ž našmat kruciej!
— U jaki koler ty b razmalavaŭ svaje dumki?
— Va ŭsie kolery, mnie naohuł zdajecca, što ja pačaŭ zaŭvažać našmat bolš adcieńniaŭ i staŭ tančej adčuvać samu tkanku žyćcia.
***
Syn Viktara Babaryki ŭtrymlivajecca ŭ SIZA z 18 červienia 2020 hoda. Jon prachodzić abvinavačanym pa dźviuch kryminalnych spravach paralelna.
Pieršuju spravu viadzie KDB z momantu zatrymańnia: art. 243 Kryminalnaha kodeksa (uchileńnie ad vypłaty sum padatkaŭ i zboraŭ, što paciahnuła škodu ŭ asabliva bujnym pamiery). Kančatkovaje abvinavačvańnie da hetaha času nie pradjaŭlenaje, sprava ŭ sud nie pieradadzienaja.
Druhuju spravu viadzie Centralny aparat Śledčaha kamiteta. Eduard staŭ padazravanym u śniežni 2021 hoda. Abvinavačvańnie pradjaŭlenaje pa častcy 3 artykuła 130 častki 1 artykuła 293 Kryminalnaha kodeksa — heta «raspalvańnie rasavaj, nacyjanalnaj, relihijnaj albo inšaj sacyjalnaj varožaści» i arhanizacyja masavych biesparadkaŭ. Pa hetym artykule Eduardu pahražaje da 20 hadoŭ.
