Voś što paznačana pra novaŭviadzieńnie ŭ zahadzie Ministerstva adukacyi.
«Navučalnaja dyscyplina «Sučasnaja palitekanomija» zabiaśpiečvaje farmiravańnie nastupnaj univiersalnaj kampietencyi: «Vałodać zdolnaściu analizavać ekanamičnuju sistemu hramadstva ŭ jaje dynamicy, zakony jaje funkcyjanavańnia i raźvićcia dla razumieńnia faktaraŭ uźniknieńnia i napramkaŭ raźvićcia sučasnych sacyjalna-ekanamičnych sistem, ich zdolnaści zadavalniać patrebnaści ludziej, vyjaŭlać faktary i miechanizmy palityčnych i sacyjalna-ekanamičnych pracesaŭ, vykarystoŭvać instrumienty ekanamičnaha analizu dla acenki palityčnaha pracesu pryniaćcia ekanamičnych rašeńniaŭ i vynikovaści ekanamičnaj palityki».
Skryn z zahada Ministerstva adukacyi
Vučebny płan dyscypliny ŭklučaje modul «Hiepalityka i hieaekanomika». U tym liku na hieapalityku adviedziena 12 hadzin.
Ekśpiert Hramadskaha Bałonskaha kamiteta Pavieł Cieraškovič patłumačyŭ, čamu heta niebiaśpiečna i jakija idei niasie takaja dyscyplina.
«U śpisie abaviazkovaj litaratury tam jość vialikaja kolkaść tvoraŭ rasijskaha fiłosafa Alaksandra Duhina, jaki prytrymlivajecca radykalnych pohladaŭ, vielmi časta jaho ŭvohule nazyvajuć fašystam.
Jon jašče ŭ 2014 hodzie kazaŭ pra ŭkraincaŭ: «I ja dumaju zabivać, zabivać i zabivać. Bolš nijakich razmoŭ nie pavinna być. Jak prafiesar ja tak liču».
Pavieł Cieraškovič
Treba padkreślić, što na siońnia pra hieapalityku pa-za miežami postsavieckaj prastory amal nichto ŭžo nie pamiataje.
Takaja dyscyplina była papularnaja ŭ kancy 19 stahodździa i ŭ mižvajenny čas. Paźniej da jaje stavilisia jak da śpiekulatyŭnaj psieŭdanavuki.
Ale voś mienavita Alaksandr Duhin byŭ toj asobaj, jakaja jašče ŭ 1990-ja skazała, što hety pradmiet pavinien być abaviazkovym va ŭsich vyšejšych navučalnych ustanovach Rasii. Darečy, jon damohsia ŭ kancy 1990-ch taho, što staŭ lektaram Akademii Hienieralnaha Štabu Uzbrojenych Sił Rasii. I siońnia całkam mahčyma, što jaho vučni ažyciaŭlajuć ahresiju va Ukrainie», — kaža Pavieł.
Ekśpiert adznačaje, što hieapalityka ŭ Rasii ŭ asnoŭnym hruntujecca na interpretacyi tvoraŭ troch navukoŭcaŭ.
«Frydrych Ratcel, niamiecki daśledčyk, jaki ličycca stvaralnikam hetaj dyscypliny, u Hiermanii, śćviardžaŭ, što dziaržava heta nie sacyjalnaja źjava, a bijałahičnaja. Jana padobnaja da žyviolnaj istoty. Kožnaja ź ich imkniecca pašyryć prastoru svajho isnavańnia. Jon ličyŭ, što da hetaha imkniecca kožnaja dziaržava, tamu sutyknieńni, stanovišča vajny pamiž roznymi dziaržavami niepaźbiežnyja i absalutna naturalnyja.
Druhi daśledčyk — brytanski navukoviec Chełfard Makinder. Jon padzialaŭ dziaržavy na tełurakratyi i tałasakratyi. Pieršaje — heta krainy, jakija znachodzicca ŭ hłybini sušy, druhoje — na ŭźbiarežžy moraŭ. Tam, dzie panuje tełurakratyja, niemahčymaja demakratyja ŭ pryncypie. A tałasakratyi na ŭźbiarežžy, zajmajucca handlem — značyć tut demakratyja mahčyma.
Hałoŭnaja ideja — sutyknieńnia pamiž hetymi dźviuma cyvilizacyjami paźbiehnuć nielha. Toj, chto kantraluje centralnuju častku Jeŭrazii, tak zvany chartłend, kiruje ŭsim śvietam. Kluč da hetaj centralnaj častki — Uschodniaja Jeŭropa. Zrazumieła, što ŭ jaje skład uvachodzić Biełaruś i Ukraina.
I treci daśledčyk — Karł Chaŭschofier — raźvivaŭ idei Frydrycha Ratcela ŭ mižvajenny čas, zasnavaŭ instytut hieapalityki ŭ Hiermanii. Ideju žyćciovaj prastory jon davieŭ da taho, što niemcy pavinny jaje pašyrać. Ličyŭ, što ŭ Hiermanii vialikaja kolkaść nasielnictva, a na Uschodzie ščylnaść maleńkaja, tamu treba rušycca ŭ toj bok.
Vučniem Chaŭschofiera byŭ Rudalf Hies, asoba numar dva ŭ nacysckaj partyi. Kali Hies apynuŭsia ŭ viaźnicy paśla Piŭnoha putču ŭ Miunchienie razam z Hitleram, Chaŭschofier chadziŭ da ich i čytaŭ im lekcyi», — raskazvaje jon.
Paśla Druhoj suśvietnaj vajny pracy Chaŭschofiera nidzie nie drukavalisia, aproč sučasnaj Rasii.
«Za apošnija dvaccać hadoŭ u Rasii było vydadziena 48 univiersiteckich padručnikaŭ pa hieapałytycy. U Biełarusi jany taksama jość, vielmi časta jany tekstualna supadajuć z tekstami Alaksandra Duhina.
Hieapalityka pryvučaje da dumki, što krainy, jakija raźmieščany ŭ hłybini materyka nie mohuć być demakratyčnymi, jany vymušany być aŭtakratyjami. Pradmiet pryvučaje ludziej, jakija jaho vyvučajuć, što vajna — heta adziny sposab uzajemaadnosinaŭ pamiž dziaržavami. Dyscyplina zaciahvaje ŭ ideałohiju ruskaha śvietu, jakaja na samoj spravie słužyć ideałohii apraŭdańnia vajny», — tłumačyć jon.
Pavieł upeŭnieny, što studenty nie zdolnyja krytyčna stavicca da idej, jakija niasie hieapalityka, kali heta nie zrobić vykładčyk.
«Jość spakusa, što čałaviek, jaki prasłuchaŭ lekcyju, paśla jaje ŭjaŭlaje siabie suśvietnym strateham. Na jakim kursie, heta buduć vykładać, zaležyć ad vučebnaha płanu. U kožnaj prahramie pa-roznamu.
Navošta ŭvodziać takuju dyscyplinu? Absalutna vidavočna, što heta šlach da ideałahizacyi vyšejšyj adukacyi i pryviazki Biełarusi da ruskaha śvietu», — padsumoŭvaje Pavieł.
Čytajcie taksama:
Kiroŭcaŭ «Jandeks.Taksi» i Uber zmusiać finansavać dziaržprapahandu
Biełaruskamoŭnyja kłasy ŭ Zasłaŭi i Hrodnie čakajuć vučniaŭ
Za 2000—4000 jeŭra znojduć rumynskich svajakoŭ i polskija karani. Jak firmy-pasiarednicy robiać biełarusam hramadzianstva ES?
