Fota: Unsplash / Cody Black.
Viadoma, što kožny z asnoŭnych elemientaŭ, jakija źmiaščaje marskaja vada, akazvaje na naš arhanizm hajučaje ŭździejańnie. Mahnij umacoŭvaje imunitet, kalcyj — kaścianuju tkanku, kalij narmalizuje kryviany cisk, jod rehuluje abmien rečyvaŭ, a brom supakojvaje niervovuju sistemu.
Prahułka pa bierazie mora, adpačynak na plažy i šum chval supakojvajuć i zapuskajuć efiekt adnaŭleńnia. Hetaja luboŭ da vady hłyboka ŭkaraniłasia ŭ čałavieku i biare pačatak z tych časoŭ, kali ludzi pačali pierasoŭvacca pa śviecie. Jany błukali pa ŭźbiarežžach rekach, trymajučysia blizka da vady.
— Kantakt z vadoj zaŭsiody davaŭ nam pačućcio biaśpieki, heta było źviazana z krynicaj dostupu da resursaŭ, jakija zadavalniali našy asnoŭnyja patreby, takija jak ježa abo prytułak, — kaža Onet.pl Matevuš Banaškievič, psichołah z univiersiteta humanitarnych i sacyjalnych navuk u Varšavie (SWPS).
Leki nie tolki ad miełancholii
Uździejańnie na zdaroŭje znachodžańnia na marskim uźbiarežžy stała zrazumiełaje ŭ 19 stahodździ. Lekary prapisvali marskoje pavietra ŭ jakaści lekaŭ ad roznych prablem — ad lohačnych uskładnieńniaŭ da psichičnych zachvorvańniaŭ, uklučajučy miełancholiju. Taksama ŭ modu ŭvajšli pachody na vadajomy, dzie pryrodnymi vodami lačyli roznyja chvaroby. Najnoŭšyja daśledavańni dakazvajuć, što znachodžańnie na bierazie mora ci voziera prynosić rassłableńnie i dazvalaje adnavić dušeŭnuju raŭnavahu. Navat na intuityŭnym uzroŭni my šukajem miesca dla adpačynku bliz vady.
Kali my słuchajem šum fantana, heta moža nam dapamahčy adharadzicca ad paŭsiadzionnaha šumu, u tym liku ad čałaviečych hałasoŭ, jakija ličacca asnoŭnaj krynicaj stresu na pracy. Razmova la sažałki abo plaža, dzie chvali ploskajucca ab bierah, stanovicca bolš pryvatnaj i intymnaj. Navukoŭcy zaŭvažyli, što ludzi, jakija praviali čas kala vady, potym lepš śpiać. U pošukach zapisaŭ hukaŭ, što dapamohuć vam zasynać, zaŭsiody jość huki daždžu, akijana abo ciačeńnia ručaja. Navukoŭcy z Northwestern University dakazali, što ludzi, jakija zasynali, słuchajučy šum vady, mieli nie tolki bolš hłyboki son, ale i lepš zapomnili padziei minułaha dnia.
Padarožnaja terapija
Doktar Uolles Dž. Nikałs, marski bijołah i aŭtar knihi «Blue Mind», nazyvaje pačućcio spakoju, jakoje my adčuvajem la vady, «błakitnym rozumam» — šancam adharadzicca ad chutkaści sučasnaha žyćcia i pabyć choć na imhnieńnie na samocie. Adno z daśledavańniaŭ, jakoje pakazvaje karysny ŭpłyŭ adpačynku la mora na naša psichičnaje zdaroŭje, było apublikavanaje try hady tamu ŭ časopisie Scientific Reports. Daśledavańnie achapiła bolš za 16 tys. ludziej i dakazała, što ludzi, jakija naviedali ŭźbiarežža ciaham apošniaha miesiaca, byli bolš ščaślivymi i paviedamlali pra mienš prablem ź psichičnym zdaroŭjem, čym asoby, jakija nie byli na ŭźbiarežžy.
Dobraje samaadčuvańnie ŭpłyvaje na zdaroŭje serca. U 2019 hodzie navukoŭcy pad kiraŭnictvam doktara Brajsa Hrusaka z univiersiteta Syracuse u ZŠA zaprasili ŭ łabaratoryju 63 asoby. Rabili analizy — mierali cisk, cukar u kryvi, chalesteryn i tryhlicierydy. Pavyšany ŭzrovień hetych rečyvaŭ i arteryjalny cisk śviedčyli ab mietabaličnym sindromie, jaki spryjaje infarktam i insultam. Zatym daśledčyki paprasili dobraachvotnikaŭ zapoŭnić ankietu ab pajezdkach u adpačynak. Akazałasia, što z kožnym čarhovym adpačynkam ryzyka raźvićcia mietabaličnaha sindromu źnižałasia amal na čverć.
Za aknom port albo plaž
Adzin tolki pozirk na mora akazvaje lačebny efiekt. Heta dakazali navukoŭcy z University of Exeter, jakija praanalizavali stan zdaroŭja 1000 pažyłych ludziej, žycharoŭ roznych rehijonaŭ Hankonha. Daśledavańnie pakazała, što ludzi, jakija bačać sa svajho akna havań, uźbiarežža abo plaž, adčuvajuć siabie lepš i mienš schilnyja da depresii, čym ludzi, jakija hetaha nie bačać.
— Inšyja daśledavańni pakazvajuć, što navat prahlad fatahrafij mora, raki ci voziera palapšaje niekatoryja paramietry zdaroŭja, naprykład, źnižaje ŭzrovień stresu. Heta śviedčyć pra toje, što naša niervovaja sistema dobra reahuje na ŭsio, što źviazana z pryrodnym asiarodździem, — padsumoŭvaje Matevuš Banaškievič.
