Taćciana Marynič. Fota: Fejsbuk
«Napiaredadni pryniaćcia ES rašeńniaŭ važnych vizavych pytańniaŭ, u tym liku ŭ dačynieńni da biełarusaŭ, nie mahu maŭčać. Pytańnie svabodnaha pieramiaščeńnia pa śviecie chvaluje mianie vielmi daŭno. Šmat hadoŭ ja aktyŭna padarožničaju pa pracy, biznesie, siamiejnych i asabistych spravach.
Mahu skazać, što nie raz adčuvała na sabie asabista dyskryminacyju pa nacyjanalnaj prykmiecie, niahledziačy na najaŭnaść usich farmalnych dakumientaŭ u toj čas, kali, zdavałasia b, prablemy vizaŭ nie isnavała.
Siońnia ES płanuje zrabić vizavy režym dla biełarusaŭ jašče bolš surovym.
Ja ŭsio jašče spadziajusia, što jość šaniec paźbiehnuć hetaha rašeńnia.
Jak pradstaŭnik Kaardynacyjnaj rady pa biznesie i člen biełaruskaj biznes-supolnaści, ja kožny dzień sutykajusia ź dziasiatkami prośbaŭ ab dapamozie ŭ atrymańni šenhienskaj vizy i naziraju za tym, jak krainy-susiedzi admianiajuć startap-vizy dla biełarusaŭ, jak pradprymalniki zamiest taho, kab zajmacca svajoj spravaj i raźvivać biznes, vymušanyja vyrašać vizavyja pytańni.
Ja nie budu kazać pra toje, čamu siońnia dadatkovyja vizavyja barjery dla biełarusaŭ, ludziej, jakija vymušana dziesiacihodździami byli izalavanyja ad suśvietnaj supolnaści — absurdnaje i pamyłkovaje rašeńnie. Ja skažu pra toje, čamu admiena šenhienskich viz dla biełarusaŭ i ŭstalavańnie biaźvizavaj prastory byli b mienavita tym krokam, jaki siońnia važny jak nikoli.
Pa-pieršaje, tamu, što Jeŭropie patrebna Jeŭrapiejskaja Biełaruś.
Pa-druhoje, isnuje vielizarnaja roźnica pamiž tymi, chto źjazdžaje ź Biełarusi, i tradycyjnymi biežancami z zonaŭ kanfliktaŭ, na ŭtrymańnie jakich Jeŭropa vydatkoŭvaje miljardy jeŭra.
— Źjazdžaje demakratyčna nastrojenaje nasielnictva.
Sistematyčnaje ŭciskańnie pravoŭ čałavieka i zadušeńnie hramadzianskaj supolnaści ŭ Biełarusi vymusiła mnohich biełarusaŭ pierajechać i astalavacca za miažoj. Heta novaja forma pratestu vysokakvalifikavanych, samastojnych biełarusaŭ, čyje navyki i vopyt zapatrabavanyja na suśvietnym rynku.
— Źjazdžajuć maładyja i talenavityja.
Jany atrymlivajuć adukacyju abo dadatkovuju adukacyju ŭ Jeŭropie, stanoviacca prafiesijanałami svajoj spravy, intehravanymi ŭ mižnarodnuju prastoru.
— Źjazdžajuć IT-prafiesijanały i startapy, ludzi, jakija siońnia najbolš zapatrabavanyja ŭ Jeŭropie.
Pavodle apošniaha daśledavańnia IMAGURU Startup HUB, u technałahičnym siektary 78% źjechała i jašče 20% płanuje rełakavacca ŭ najbližejšy čas.
Heta ludzi, jakija nie prosiać finansavaj dapamohi ŭ Jeŭropie, a stvarajuć dadatkovuju vartaść, inavacyjny pradukt i rašeńni, za jakija siońnia kankurujuć usie krainy śvietu. Jany taksama sutykajucca ź vizavymi barjerami.
— Źjazdžajuć pradprymalniki ź inšych siektaraŭ, jakija nie zaŭsiody mohuć vyvieźci svoj biznes, ale zdolnyja pačać jaho z nula
i ŭklučycca ŭ łancužok stvareńnia dadatkovaj vartaści ŭ Jeŭropie, płacić padatki i stvarać pracoŭnyja miescy dla siabie i jeŭrapiejcaŭ.
— Źjazdžajuć tyja, chto nie maje mahčymaści vykazvać svaju pazicyju ŭ Biełarusi, chto suprać vajny.
Jany nie zasłuhoŭvajuć pakarańnia za toje, što nie ździejśnili. Jany ŭžo sto razoŭ pakaranyja biełaruskim režymam.
— Nas adnosna niašmat. Biełaruś — davoli nievialikaja kraina z nasielnictvam usiaho 9 miljonaŭ čałaviek.
I tak, vielizarnaja častka biełaruskaha hramadstva rełakujecca, ale hetyja płyni nie paraŭnalnyja z patokami rełakantaŭ z Ukrainy ci Rasii.
Što atrymlivaje Jeŭropa?
— Uvieś toj čałaviečy kapitał, jaki apisany vyšej.
Tut možna było b pastavić kropku. Heta samo pa sabie źjaŭlajecca najkaštoŭniejšym nabytkam.
— Ekanamičnuju vyhadu
ad udziełu hetych ludziej u stvareńni dadatkovaj vartaści i vypłaty padatkaŭ u biudžet jeŭrapiejskich dziaržaŭ.
— Novy kłas biełaruskaha biznesu,
jaki razumieje jeŭrapiejski biznes-mientalitet i aktyŭna ŭdzielničaje ŭ kamiercyjnaj kaapieracyi i ŭstalavańni dziełavych kantaktaŭ pamiž krainami.
— Łajalna nastrojenaje biełaruskaje hramadstva, jakoje z udziačnaściu stavicca da jeŭrapiejskich krain.
Ludzi, jakija źjazdžajuć, stanoviacca nośbitami jeŭrapiejskaj kultury i kaštoŭnaściaŭ.
— Jeŭrapiejskuju Biełaruś,
tamu što tyja, chto źjazdžaje, maje značna bolš mahčymaściaŭ aktyŭna ŭdzielničać u hramadzianskich inicyjatyvach pa demakratyzacyi Biełarusi, čym tyja, chto znachodzicca ŭnutry Biełarusi.
Što atrymlivaje Biełaruś?
— Pryznańnie namahańniaŭ biełarusaŭ, jakija ryzykujuć svaim žyćciom u baraćbie za demakratyju, znak davieru da vybaru biełarusaŭ, jakija addali svoj hołas u 2020 hodzie na karyść demakratyi, i nie zhodnych z vajnoj z Ukrainaj u 2022-m.
— Pazityŭnaje pasłańnie dla biełaruskaha hramadstva ab tym, što isnujuć hramadstvy, dzie pakarańnie — heta nie adziny instrumient zaachvočvańnia da dziejańnia.
— Mahčymaść narešcie choć niešta rabić svabodna — padarožničać, znajomicca ź jeŭrapiejskaj kulturaj, stvarać biznesy, ustaloŭvać dziełavyja kantakty. Svabodna, nie prynižajučysia!
Adčuć narešcie, što tvaje płany pa pajezdcy ŭ Jeŭropu, abo rašeńni vučycca ŭ jeŭrapiejskim univiersitecie, abo rašeńni pierajechać žyć u Jeŭropu kantraluješ tolki ty, a nie administracyjnaja vizavaja mašyna. Heta niečuvanaja raskoša dla biełarusa, pra jakuju navat nie zadumvajecca siaredniestatystyčny jeŭrapiejec. Raskoša być svabodnym i prymać ułasnyja rašeńni.
— Šaniec na pieramieny, tamu što značna bolš aktyŭnaha nasielnictva ŭdzielničaje ŭ pracesach demakratyzacyi i bačyć u realnym žyćci pieravahi demakratyčnaha hramadstva.
Jaki mesedž čuje biełaruskaje hramadstva ad Jeŭropy siońnia?
«My bačym u biełarusach pahrozu, my nie chočam bačyć Biełaruś u Jeŭropie».
Na fonie vyrašeńnia nadzionnych pytańniaŭ atrymańnia viz i lehalizacyi tut i ciapier, zajava ab padtrymcy 3 młrd dalaraŭ u budučyni kali i čujecca, to daloka nie ŭsimi, i vyhladaje dalokaj niazbytnaj maraj.
Pakul palityki manipulujuć vizavymi pytańniami i stvarajuć administracyjnyja barjery, pradprymalniki, niahledziačy ni na što, sprabujuć ujavić lepšuju budučyniu bieź miežaŭ i viz, dzie prava na pieramiaščeńnie — heta prava, a nie pryvilej.
U hetyja dni ŭ Imaguru Startup HUB Vilnius prachodzić Hackathon People on the Move, jaki jak nikoli lepš adlustroŭvaje siońniašnija realii. I ja ŭpeŭnienaja, što pradprymalniki abaviazkova što-niebudź prydumajuć dla budučaha hramadstva bieź miežaŭ. Palityki, padciahvajciesia!»
