Siarhiej Alejnik i Uładzimir Makiej. Fota: MZS Biełarusi
Razmova pra najstarejšuju ŭ śviecie dypłamatyčnuju vyšejšuju ŭstanovu ŭ Vienie.
Siarhiej Alejnik i Uładzimir Makiej pačali svoj šlach u Ministerstvie zamiežnych spraŭ amal sinchronna. Abodva skončyli Vienskuju dypłamatyčnuju akademiju ŭ 1993 hodzie.
Hetuju navučalnuju ŭstanovu zasnavali ŭ 1754 hodzie jak akademiju ŭschodaznaŭstva. Tady Asmanskaja impieryja jašče była pahrozaj, Jeŭropie byli patrebnyja ludzi, jakija viedajuć piersidskuju, tureckuju i arabskuju movy, a taksama razumiejuć kantekst hetych krain — bolšaść vypusknikoŭ paśla pastupała na dypłamatyčnuju słužbu.
Praisnavała akademija ŭ takim vyhladzie da kanca XIX stahodździa, kali jaje pierafarmatavali ŭ konsulskuju. Padčas anšlusu Aŭstryi nacysckaj Hiermanijaj u 1938 hodzie dziejnaść navučalnaj ustanovy mocna abmiežavali, a ŭžo ŭ 1941 hodzie zakryli i raźmiaścili tam špital dla niamieckich sałdat.
Novy vitok u žyćci akademii pačaŭsia z 1964 hoda, kali jaje adkryli nanova i padparadkavali MZS Aŭstryi. Ciapier jana naležyć dziaržavie (z 1996 hoda) i źjaŭlajecca ŭstanovaj postdypłomnaj dypłamatyčnaj adukacyi. Praz svaju historyju akademija nazyvaje siabie pieršaj u śviecie vyšejšaj navučalnaj dypłamatyčnaj ustanovaj — sioleta joj spoŭniłasia 268 hadoŭ.
Sad Vienskaj dypłamatyčnaj akademii. Fota: Angela Püskül/wikimedia.org
Ciapier tam jość try asnoŭnyja postdypłomnyja kursy — hadavy kurs pa bazavaj śpiecyjalnaści «Mižnarodnaje prava» (t. zv. «dypłomny kurs», mienavita jaho zakančvali Makiej z Alejnikam i jon dahetul vysoka cenicca ŭ śviecie) i dźvie mahistarskija prahramy: «Mahistr pieradavych mižnarodnych daśledavańniaŭ» i «Mahistr u halinie ekałahičnych technałohij i mižnarodnych adnosin». Akademija prapanuje niekalki śpieckursaŭ i letnich kursaŭ, a taksama arhanizuje roznyja mienš značnyja adukacyjnyja prahramy i imprezy.
Atmaśfieru Akademii malaŭniča apisvaŭ pasoł Biełarusi ŭ Niamieččynie (1992—1994) i deputat Viarchoŭnaha Savieta 12-ha sklikańnia Piatro Sadoŭski:
«Akademija isnuje jašče z času kajzierki Maryi Terezii (18 st.), jana zadumvałasia jak centr moŭnaj padrychtoŭki aŭstra-vienhierskich dypłamataŭ. Pastupova mety pašyrylisia. Ciapier Akademija — centr humanitarnaj padrychtoŭki vysokich aficeraŭ NATA. I zamiežnych stažoraŭ. U brusielskim pradstaŭnictvie Aŭstryi (ÖV NATO Brüssel) jość śpiecyjalny amal aficyjny pradstaŭnik Akademii.
Usie byłyja stažory hetaj navučalnaj ustanovy — užo «miečanyja», tam niama tradycyi kanfrantacyi z hledzišča ideałohii, heta — aśvietnaja ŭstanova sa svaim karparatyŭnym ducham. Heta — nie ŭstanova śpiecsłužbaŭ, jakija tradycyjna kantaktujuć va ŭsim śviecie navat praz hałovy ŭradaŭ. Ale vypuskniki hetaj navučalnaj ustanovy viedajuć svaich kaleh i, sustrakajučysia praz hady, uśmichajucca adno adnamu: «Maska, ja ciabie viedaju!»
U hetym sensie Makiej … nasiŭ u kišeni halštuk jeŭrapiejskaha skaŭta. I razmovy pra toje, što Makiej moh pa daručeńni prezidenta vieści niejkija kanfidencyjnyja pieramovy z davieranymi asobami «z taho boku» — niebiespadstaŭnyja».
Čałaviek, jaki niekali taksama vučyŭsia ŭ Akademii, padzialiŭsia svaimi ŭražańniami ad hetaj ustanovy: «Pa vialikim rachunku, heta zvyčajnaja ŭstanova postdypłomnaj adukacyi.
Univiersitet, ale z uchiłam u śpiecyfičnyja pradmiety: movy, mižnarodnaja historyja, mižnarodnaje prava, dypłamatyčny pratakoł i h. d. Tam vyvučajuć šmat śpiecyfičnych rečaŭ, jakich u inšych univiersitetach nie znojdzieš, ale jany važnyja dla prafiesijnych dypłamataŭ. Ja tam prajšoŭ niekalki kursaŭ taksama.
Makiej i inšyja tudy pa linii MZS jeździli na pavyšeńnie kvalifikacyi. Čaściej za ŭsio našy dypłamaty dla hetych metaŭ jeduć abo ŭ Maskvu ŭ niejkuju ź instytucyj pry Maskoŭskim dziaržaŭnym instytucie mižnarodnych znosinaŭ (MHIMO), abo ŭ Vienskuju akademiju».
Kantakty z Akademijaj ułady aktyŭna padtrymlivali da niadaŭniaha času. U 2016 hodzie łukašenkaŭski deputat Ihar Marzaluk razam z tahačasnym staršynioj psieŭdadaśledčaha centra ECooM Siarhiejem Musijenkam prezientavali tam zbornik «Biełaruś: niezaležnaść jak nacyjanalnaja ideja».
«Naša Niva» — krynica jakasnaj infarmacyi i bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ «NN»Čytajcie taksama:
«Najlepšaja fihura ŭ ciapierašniaj situacyi». Dypłamaty — pra Siarhieja Alejnika
Byŭ delehatam UNS, dačka vučycca ŭ Hiermanii. 5 faktaŭ pra novaha kamandujučaha Vajskova-pavietranymi siłami i vojskami SPA
