Voś pra što raskazaŭ Franak Viačorka.
«2022-hi byŭ składanym hodam. Vajna adkinuła nas na niekalki krokaŭ nazad na našym šlachu da pieramienaŭ. Represii ŭzmacnilisia. Kolkaść palitviaźniaŭ vyrasła ŭdvaja, a biełaruskaja niezaležnaść apynułasia pad pahrozaj. Nam šmat čaho nie ŭdałosia, ale i jość čym hanarycca.
Pieršaje, adbyłasia pierazahruzka demakratyčnych siłaŭ. U žniŭni 2022 hoda Śviatłana Cichanoŭskaja sklikała kanfierencyju Novaj Biełarusi, u vyniku jakoj byŭ stvorany Abjadnany pierachodny kabiniet.
U kabiniet uvajšli pradstaŭniki asnoŭnych palityčnych hrup i siłaŭ. Zaviaršajecca pierafarmatavańnie Kaardynacyjnaj rady, kudy ŭvojduć 115 pradstaŭnikoŭ ad biełaruskich hramadskich arhanizacyj i inicyjatyvaŭ.
Druhoje, była stvorana pravavaja kaalicyja. Asnoŭnyja palityčnyja hrupy, pradstaŭniki pravaabrončych arhanizacyj abjadnalisia, kab vypracoŭvać adzinyja pazicyi, źbirać dokazy złačynstvaŭ režymu i kab bolš efiektyŭna vypracoŭvać mižnarodnyja pravavyja instrumienty dla ŭznaŭleńnia zakonnaści.
Treciaje, biełarusy va Ukrainie zmahli atrymać dapamohu. Tyja, chto vyjechaŭ z Ukrainy ŭ Polšču, zmahli atrymać vizy i dazvoły na žycharstva, a tym, chto zastaŭsia va Ukrainie, adbłakavali bankaŭskija rachunki i mnohim praciahnuli dazvoł na žycharstva. Biezumoŭna, prablem jašče šmat, ale jany pastupova taksama vyrašajucca.
Čaćviortaje, Biełaruś nie syšła ź mižnarodnaha paradku dnia. Sotni intervju i publikacyj u mižnarodnaj presie, sustrečy Śviatłany Cichanoŭskaj na najvyšejšym uzroŭni dapamahli skarektavać staŭleńnie da biełarusaŭ. Suprać biełarusaŭ nie byŭ uviedzieny vizavy ban, jak suprać rasijan, a studenty praciahvajuć atrymlivać stypiendyi.
Piataje, u demakratyčnaha ruchu ŭpieršyniu źjaviłasia siłavoje kryło. Ad pačatku vajny pa ŭsioj krainie adbyłosia bolš za 80 partyzanskich akcyj. Biełaruskija dobraachvotniki va Ukrainie stvaryli svaje farmiravańni.
Šostaje, my zachavali skansalidavanuju pazicyju Zachadu pa Biełarusi. Demakratyčny śviet nie pryznaje Łukašenku prezidentam i praciahvaje pracavać sa Śviatłanaj Cichanoŭskaj jak z abranaj lidarkaj biełaruskaha naroda, Zachad praciahvaje nastojvać na vyzvaleńni palitviaźniaŭ i praviadzieńni demakratyčnych vybaraŭ. Taksama pavialičyłasia dapamoha demakratyčnaj supolnaści i niezaležnym miedyja.
Siomaje, zrabili płatformy supracy pamiž palitykami i hramadzianskaj supolnaściu. Praviali kanfierencyi z dvarovymi inicyjatyvami, vałanciorami, arhanizacyjami, jakija dapamahajuć palitviaźniam. Mnohija atrymali dapamohu na svaju dziejnaść.
Vośmaje, prezientavali prajekty kanstytucyi i šerahu reformaŭ, jakija dapamohuć biełarusam prajści tranzitny pieryjad, zachavajuć dabrabyt, dapamohuć adnavić stabilnaść.
Dziaviataje, upieršyniu Jeŭrakamisijaj byli vydzieleny srodki na padtrymku biełaruskaj kultury, a taksama padtrymku školnaha napramku, niefarmalnych biełaruskacentryčnych inicyjatyŭ dyjaspary i padtrymku anłajn-adukacyi školnikaŭ unutry krainy. Taksama sotni studentaŭ i maładych vučonych atrymali stypiendyi dla praciahu navučańnia i pracy.
I dziasiataje, zapuščana infarmacyjnaja kampanija, kab nie dapuścić akupacyi Biełarusi i praduchilić udzieł biełaruskich vojsk u vajnie. Naprykład, prajekt «Biełaruski Hajun» źbiraje infarmacyju pra pieramiaščeńnie rasijskich vojsk, a sotni videarolikaŭ na juciubie i ŭ sacsietkach źniapraŭdžvajuć fejki rasijskaj i łukašenkaŭskaj prapahandy.
Tak, siońnia my nie možam dakładna skazać, kali adbuducca pieramieny, ale viedajem dakładna: kali jany pačnucca, jany buduć adbyvacca vielmi chutka. Nam važna być da hetaha dobra padrychtvavanymi. Nie hublać adzinstva, padtrymlivać adno adnaho. Nahadvać śvietu pra našu baraćbu i našu Biełaruś. My zrobim usio mahčymaje, kab vyzvalić palitviaźniaŭ z pałonu, a kožny, chto vymušana vyjechaŭ, zmoh viarnucca dadomu».
https://d3obnowcu2pyw7.cloudfront.net/306632