Bieniedykt XVI. Fota: AP Photo/Gregorio Borgia
Hledziačy siońnia ŭ jutubie pachavańnie Papy Bieniedykta XVI, uzhadaŭ moj ulubiony sieryjał — «Małady Papa» z Džudam Łou ŭ roli Papy Piusa XIII. I pryjšoŭ da vysnovy, što «małady Papa» Leni Biełarda — heta Jozaf Ratcynhier. Prynamsi, dla mianie.
Ani źniešnie, ani pa formie pavodzinaŭ pamiž imi niama ničoha supolnaha. Tym bolš, adno z klučavych pasłańniaŭ filma — składanyja adnosiny hałoŭnaha hieroja sa svaimi baćkami. U Ratcynhiera ž z baćkami byli amal idyličnyja adnosiny.
Ale sutnaść abodvuch — vielmi padobnaja. Piusu XIII nie patrebnyja byli fiejervierki, dla jaho słova i navučańnie Carkvy byli najvažniejšymi. Jon prosta sumlenny čałaviek, jaki šukaje siabie, a pa sumiaščalnictvie śviatar, jaki šukaje Boha.
Čysty Bieniedykt XVI. Dla mianie jon kaštoŭny akurat jak intelektuał i manach, a nie mieniedžar.
Pošuk Boha ledź nie kaštavaŭ Ratcynhieru pasady vykładčyka. U 1958 hodzie małady bahasłoŭ Jozaf Ratcynhier napisaŭ artykuł «Nieapahancy i Carkva», za jaki jamu mocna dastałosia ad ijerarchaŭ. U tym tekście jon pradkazaŭ hłyboki kryzis chryścijanstva ŭ «Starym śviecie» i vykazaŭ dumku, što «Jeŭropa, jakaja ŭsio jašče zaviecca chryścijanskaj, užo 400 hadoŭ źjaŭlajecca asiarodździem novaha pahanstva», i što Carkvie pahražaje «ŭnutrany drenaž».
Małady bavarski teołah pastaviŭ pad sumnieŭ radasnuju statystyku pra poŭnyja kaścioły. Jon bačyŭ u mnohich chryścijanach paviarchoŭnaść, daninu kultury, modzie. Jany chacia i «nazyvajucca chryścijanami, ale nasamreč jość pahancami».
Raniej, da Siaredniaviečča, pisaŭ Ratcynhier, «Carkva była supolnaściu ludziej, jakaja brała na siabie peŭnaje duchoŭnaje rašeńnie. Paśla adbyłasia źmiena, bo «być chryścijaninam stała nie ŭłasnaj pazicyjaj i vybaram, a palityčna-kulturnaj instrukcyjaj».
«A ci nie varta było b pieratvaryć Carkvu ŭ mienšuju supolnaść ludziej, jakija žyvuć adnoj vieraj, i tym samym viarnuć joj aŭtarytet?» — pisaŭ 65 hadoŭ tamu Ratcynhier.
Budučy Papa jašče tady papiaredžvaŭ, što kali Carkva choča adnavicca, to joj daviadziecca admovicca ad kaštoŭnych pryvilejaŭ, jakija jana atrymała dziakujučy pieraplecienaści z publičnaj śfieraj, śvietam palityki. «Tolki tady, kali Carkva pierastanie być tannaj vidavočnaściu i znoŭ pačnie być tym, čym nasamreč źjaŭlajecca, joj znoŭ udasca trapić sa svajoj vieraj u vušy novych pahancaŭ, jakija žyvuć pakul što iluzijaj, pierakanańniem, što jany takimi (pahancami) nie źjaŭlajucca».
Kab napisać takoje ŭ 1958 hodzie, treba było być śmiełym myślarom. I ŭvieś styl, jaki Bieniedykt XVI uvioŭ u Vatykanie, byŭ takim: ćviarozym u dumańni, advažnym u baraćbie z patałohijami, jakija inšyja chavali pad dyvan, i kancentracyi na tym, što važnaje, biez efiektnaści i šou.
Dla Bieniedykta XVI, jak i dla Piusa XIII, važniej było mieć chaj sabie i mienšuju Carkvu, ale sapraŭdnuju.
Chto viedaje, mahčyma, zhasańnie chryścijanstva ŭ Jeŭropie, jakoje siońnia paćviardžaje statystyka, heta i jość adnaŭleńnie Carkvy, pra jakoje pisaŭ u 1958 Ratcynhier i pra što hrymieŭ z vatykanskaha bałkona «małady papa» Džud Łou.
Darečy, hieroj Džuda Łou ŭsie dva siezony šukaŭ svaich baćkoŭ, što kinuli jaho ŭ dziacinstvie, bo prahnuŭ adčuć ich luboŭ. U relihijnych tekstach Ratcynhiera słova «luboŭ» adno z klučavych, jakoje najčaściej paŭtarajecca. Niezdarma jon skazaŭ svajmu bijohrafu: «Ja zaŭsiody ličyŭ za asnoŭnaje ŭ žyćci, kali ciabie lubiać i kali lubiš ty. Heta nieabchodna dla taho, kab pryniać siabie i inšych».
