Fota: pres-słužba prezidenta Respubliki Tatarstan
Praŭki ŭ Kanstytucyju padpisaŭ učora prezident Tatarstana Rustam Minichanaŭ. Źmieny ŭstupajuć u siłu z 6 lutaha.
Usiaho 64 praŭki.
Hałoŭnaja ź ich — Minichanaŭ pierastaje być prezidentam da zakančeńnia svaich paŭnamoctvaŭ. Novaja pasada budzie nazyvacca «kiraŭnik — Rais Respubliki Tatarstan» (rais z arabskaha aznačaje načalnik abo staršynia).
Z artykuła 1 Kanstytucyi Tatarstana prybranyja zhadki pra suvierenitet i damovu ab raźmiežavańni paŭnamoctvaŭ. «Respublika Tatarstan — demakratyčnaja pravavaja dziaržava ŭ składzie Rasijskaj Fiederacyi», — havorycca ŭ novaj redakcyi. Da hetaha Tatarstan byŭ dziaržavaj, «abjadnanaj z Rasijskaj Fiederacyjaj Kanstytucyjaj Rasijskaj Fiederacyi, Kanstytucyjaj Respubliki Tatarstan i Damovaj».
Zamiest suvierenitetu źjaŭlajecca termin «dziaržaŭnaść».
Zhadka suvierenitetu vyklučajecca i ź inšych artykułaŭ Kanstytucyi Tatarstana. Naprykład, u artykule 3 šmatnacyjanalny narod bolš nie «nośbit suvierenitetu». «Ułada ŭ Respublicy Tatarstan ažyćciaŭlajecca jaje šmatnacyjanalnym narodam niepasredna, a taksama praz orhany dziaržaŭnaj ułady i orhany miascovaha samakiravańnia», — havorycca ŭ novaj redakcyi dakumienta.
Taksama słova «suvierenitet» vyklučajecca z artykuła 94, dzie raniej havaryłasia, što prezident Tatarstana zabiaśpiečvaje suvierenitet Respubliki. U artykule 121 hierb, ściah i himn Tatarstana ciapier adlustroŭvajuć nie suvierenitet, a dziaržaŭnaść.
Taksama vyklučajucca zhadki damovy z bolšaści artykułaŭ. Zastajecca tolki norma, što «moža być zaklučany dahavor ab raźmiežavańni pradmietaŭ viadzieńnia i paŭnamoctvaŭ» u budučyni.
Stračvaje siłu artykuł 21 ab hramadzianstvie Tatarstana. «Hramadzianin Rasijskaj Fiederacyi, jaki pastajanna pražyvaje na terytoryi Respubliki Tatarstan, jość hramadzianinam Respubliki Tatarstan», — havaryłasia raniej u hetym artykule.
Taksama prybirajecca artykuł 15, dzie było skazana, što «Respublika Tatarstan adchilaje hvałt i vajnu jak srodak vyrašeńnia sprečak pamiž dziaržavami i narodami», a «prapahanda vajny zabaraniajecca».
Taksama vyklučajecca pałažeńnie, što «aryšt, zaklučeńnie pad vartu i ŭtrymańnie pad vartaj dapuskajucca tolki pavodle sudovaha rašeńnia».
U novaj redakcyi niama pałažeńnia, što «deputat Dziaržaŭnaha Savieta, jaki nie apraŭdaŭ davieru vybarščykaŭ, moža być adklikany».
Vyklučajecca šerah paŭnamoctvaŭ parłamienta Tatarstana. Naprykład, jon bolš nie maje prava tłumačyć zakony Respubliki i ŭstaloŭvać sistemu orhanaŭ vykanaŭčaj ułady rehijona. Kandydaturu premjer-ministra Respubliki parłamient budzie tolki ŭzhadniać, a nie zaćviardžać, jak raniej. Akramia taho, Dziaržsaviet nie budzie ŭzhadniać kandydata na pasadu prakurora Respubliki.
Zamiest Kanstytucyjnaha suda Tatarstana budzie Kanstytucyjny saviet.
U novaj redakcyi Kanstytucyi Tatarstana bolš niama patrabavańnia, što kandydat na pasadu kiraŭnika Respubliki pavinien vałodać dziaržaŭnymi movami — ruskaj i tatarskaj. U novaj redakcyi tolki skazana, što kiraŭnik «pry ažyćciaŭleńni svaich paŭnamoctvaŭ vykarystoŭvaje dziaržaŭnyja movy». Ale z hetaha nie vynikaje, što kiraŭnik respubliki viedaje movu.
Kiraŭnik (rais) moža syści ŭ adstaŭku ŭ suviazi sa strataj davieru prezidenta Rasii. A taksama zmoža pieraabiracca biaskoncuju kolkaść razoŭ (raniej było prapisana, što nie bolš za dva terminy zapar).
Novy zakon dazvalaje Minichanavu znoŭ pajści na vybary kiraŭnika Tatarstana.
