Ukrainskija vajskoŭcy iduć pa bieśpiłotnik pobač ź linijaj frontu kala Aŭdziejeŭki, Danieckaja vobłaść, Ukraina, piatnica, 17 lutaha 2023 h. Fota: AP /Libkos
Z pačatkam vajny Fejn Hrynvud stvaryŭ ahulnadastupnuju bazu danych, kudy ŭnosiŭ infarmacyju z raznastajnych krynic, źviazanuju z vykarystańniem bieśpiłotnikaŭ. Na pačatak lutaha 2023 hoda ŭ joj było amal 900 prykładaŭ. Ich analiz dazvoliŭ aŭtaru zrabić niekatoryja abahulnieńni.
Samymi papularnymi dronami, jakija vykarystoŭvajucca ŭ vajnie va Ukrainie, źjaŭlajucca bieśpiłotniki kitajskaj kampanii DJI. Na ich prypadaje 59 % usich vypadkaŭ. Jany nadzvyčaj dastupnyja, prostyja ŭ vykarystańni, prydatnyja dla roznych met (ad kartahrafavańnia budaŭnictva da kinavytvorčaści). Najbolš papularnaja madel — Mavic. Mienavita jaje ŭ žniŭni 2022 hoda były načalnik Hienieralnaha štaba Uzbrojenych sił Rasijskaj Fiederacyi Juryj Bryleŭski nazvaŭ «sapraŭdnym simvałam sučasnaj vajny».
Bajcy-dobraachvotniki z dronami. Skrynšot videa telehram-kanała BelWarrior
Dalejšaje vykarystańnie bieśpiłotnikaŭ DJI moža być abmiežavana samim vytvorcam dystancyjna, jak heta było zroblena ŭ 2017 hodzie. Tady kampanija raspracavała abnaŭleńnie prahramnaha zabieśpiačeńnia, u jakim byli akreśleny biespalotnyja zony. Pakul ža kampanija admaŭlajecca ad hetaha kroku ŭ vajnie va Ukrainie.
Pry hetym jana z krasavika 2022 hoda aficyjna nie pradaje svaju pradukcyju ni Ukrainie, ni Rasii. U toj ža čas bieśpiłotniki moža nabyć lubaja cyvilnaja asoba. Jany pradajucca jak spažyvieckaja nievajskovaja pradukcyja, što značna palahčaje ich transpartavańnie praź dziaržaŭnyja miežy.
Akramia pradukcyi DJI, abodva baki vykarystoŭvajuć jaje padrobki, što pradajucca praz takija płatformy, jak AliExpress, pradukcyju kampanii Autel, a taksama amatarskija madeli (naprykład, sabranyja vałanciorami «Aeraraźviedki»). Niahledziačy na toje, što šerah nievialikich amierykanskich i jeŭrapiejskich kampanij, jakija zajmajucca bieśpiłotnymi latalnymi aparatami, u pačatku vajny zrabiŭ šyroka razrekłamavanyja achviaravańni ŭłasnych dronaŭ Ukrainie, ekśpiert nie znajšoŭ nivodnaha dokazu ŭ adkrytych krynicach ich realnaha vykarystańnia.
Srodki na nabyćcio bieśpiłotnikaŭ źbirajucca praz roznyja płatformy. U lipieni 2022-ha ŭkrainskija čynoŭniki raspačali supracoŭnictva z płatformaj pa zbory srodkaŭ Unuted24 u ramkach prajekta Army of Drone. Za try miesiacy było sabrana dastatkova hrošaj, kab nabyć 1400 bieśpiłotnikaŭ. Padobnaja situacyja sa zboram srodkaŭ i achviaravańniaŭ prachodzić u Rasii.
Ukrainski vajskoviec praviaraje abstanoŭku z dapamohaj bieśpiłotnika ŭ niepasrednaj blizkaści ad linii frontu kala Aŭdziejeŭki (Danieckaja vobłaść, Ukraina). Piatnica, 17 lutaha 2023 h. Fota: AP / Libkos
Źviestki z bazy danych dazvalajuć adkazać na pytańnie, dla čaho ŭ pieršuju čarhu vykarystoŭvajucca bieśpiłotniki. U pieravažnaj bolšaści heta pytańni dakumientavańnia i nazirańnia. Heta tyja instrumienty, jakija dazvalajuć bajcam vyśvietlić svajo miescaznachodžańnie i ahledzieć rajon vakoł siabie.
Danyja z dronaŭ rehularna pieradajucca ŭ kamandnyja centry. Nievierahodnaja karyść ad bieśpiłotnikaŭ pry naviadzieńni artyleryjskich udaraŭ. Nočču dla inśpiektavańnia vykarystoŭvajucca drony ź ciepłavymi datčykami.
Bieśpiłotniki stali nieadjemnaj častkaj instrumientaryju karespandentaŭ. Ich vykarystoŭvajuć śledčyja pa vajennych złačynstvach dla dakumientavańnia.
Jašče adzin napramak — vykarystańnie bieśpiłotnikaŭ dla skidańnia vybuchoŭki. U pačatku vajny (da kanca krasavika) ukrainskim bokam šyroka vykarystoŭvalisia bieśpiłotniki DJI, abstalavanyja vyrablenymi na 3D-pryntary śpiecyjalnymi kažuchami, jakija ŭtrymlivali vybuchoŭku, dla dzionnych atak hranatakidańnia na rasijskija pazicyi. U červieni 2022 hoda takuju techniku asvoiŭ i rasijski bok.
Ukraincy zmahli raspracavać ułasny dron, jaki moža nieści šeść 82-mm minamiotnych bombaŭ. Akramia hetaha, dla vajskovych met byli prystasavanyja zvyšchutkasnyja bieśpiłotniki FPV, jakija pieršapačatkova zadumvalisia jak honačnyja. Ich ukrainskija vajskoŭcy pieratvaryli ŭ «terarystaŭ-śmiarotnikaŭ».
Ale imi kiravać značna ciažej, čym standartnymi spažyvieckimi bieśpiłotnikami. Da taho ž jany pracujuć ad batarei, zaradu jakoj chapaje na piać chvilin. A pryziamlicca taki dron moža, tolki ŭrezaŭšysia ŭ što-niebudź. Tamu dla ich vykarystańnia patrabujecca dobra padrychtavany śpiecyjalist. Rasijski bok taksama sprabuje vykarystoŭvajuć takuju taktyku.
Pahrozu dla vykarystańnia bieśpiłotnikaŭ stvarajuć srodki radyjoelektronnaj baraćby, tamu pastajanna viadziecca pošuk mahčymaściaŭ pierachitryć instrumienty i pryjomy adłoŭlivańnia bieśpiłotnych latalnych aparataŭ. Siaredni termin słužby ŭkrainskaha kvadrakoptara, pavodle daśledavańnia Karaleŭskaha instytuta abjadnanych słužbaŭ, apublikavanaha ŭ listapadzie 2022 hoda, składaje kala troch palotaŭ. Viadomyja vypadki vykradańnia bieśpiłotnika inšym bokam šlacham pierachopu sihnału.
Usim viadomy vypadak zdačy ŭ pałon bieśpiłotniku bajevika hrupy «Vahnier» u listapadzie 2022 hoda. Ukraina raspracavała padrabiaznyja instrukcyi dla rasijskich vajskoŭcaŭ pa zdačy ŭ pałon bieśpiłotniku ŭ ramkach prajekta «Chaču žyć».
U studzieni 2023 hoda ŭkrainskim vajskoŭcam udałosia z dapamohaj dvuch bieśpiłotnikaŭ viarnuć zachopleny praciŭnikam aparat. U tym ža miesiacy ŭkrainskija bajcy z dapamohaj bieśpiłotnika DJI z kručkom zmahli dystancyjna zachapić kinutuju na poli boju rasijskuju racyju. Jany śćviardžali, što heta dało im mahčymaść na praciahu dzieviaci dzion prasłuchoŭvać rasijski bok.
Ukrainskija vajskoŭcy zapuskajuć bieśpiłotnik pa rasijskich pazicyjach kala Bachmuta (Danieckaja vobłaść, Ukraina). Čaćvier, 15 śniežnia 2022 hoda. Fota: AP / Libkos
Niahledziačy na raznastajnyja sposaby vykarystańnia bieśpiłotnikaŭ, u bazie danych adsutničajuć źviestki ab takim šyroka raspaŭsiudžanym u mirny čas vykarystańni nievialikich bieśpiłotnikaŭ, jak dastaŭka. A heta vielmi nieabchodna z punktu hledžańnia humanitarnaj dapamohi.
Ekśpiert upeŭnieny, što maleńkija bieśpiłotniki buduć praciahvać pastupać u zonu kanfliktu va ŭsio bolšaj kolkaści. Abodva baki buduć udaskanalvać svaje raspracoŭki ŭ hetym kirunku. Usio bolšaja kolkaść sałdat avałodvaje mietadami ich vykarystańnia.
Adnačasova praciahnucca pošuki lepšych mietadaŭ radyjoelektronnaj baraćby dla źniščeńnia bieśpiłotnikaŭ. Małavierahodna, što nieŭzabavie stanie vykarystoŭvacca inšaja taktyka, jakaja źmienić hulniu nastolki, što nie budzie sensu vykarystoŭvać bieśpiłotniki.
U toj ža čas isnuje pahroza, jakaja, mahčyma, unikalnaja ŭ historyi sučasnaj vajny: asnoŭny vytvorca bieśpiłotnikaŭ — pryvatnaja kitajskaja kampanija DJI — moža značna ŭskładnić vykarystańnie svaich bieśpiłotnikaŭ, i heta moža adbycca ŭ luby čas. I chacia pa ŭsim śviecie robiacca sproby pošuku zamieny pradukcyi DJI, zrabić heta pakul nie atrymałasia.
Čytajcie taksama:
ŚMI vyśvietlili, jak Iran dastaŭlaŭ bajavyja bieśpiłotniki ŭ Rasiju
Da «žestu dobraj voli» na vostravie Źmiainym rasijan prymusiła «Bahdana» — ułasnaja ŭkrainskaja SAU. Jana moža stać adnoj z najlepšych u śviecie
Pieršyja «łaŭcy šachiedaŭ» užo pracujuć
z aficyjnaj prašyŭkaj nichto nie lataje, tamu hetyja abnaŭleńni jak zajcu stop-sihnał