Fota: vecteezy
U pačatku 2010-ch u Rasii i krainach Uschodniaj Jeŭropy atrymaŭ raspaŭsiudžańnie kašmarny narkotyk — «krakadził». Hety tanny zamieńnik hierainu, vyrableny ŭ kuchonnych «łabaratoryjach», daryŭ karystalnikam łuskavatuju skuru i hnojnyja rany. Ciapier padobny pa škodnaści preparat — fientaniłavaja sumieś, viadomaja jak tranq — navodzić žach u ZŠA.
Z 2019 hoda kolkaść śmierciaŭ, źviazanych ź fientaniłam, pavialičyłasia ŭ Štatach amal u čatyry razy. U minułym miesiacy Bieły dom abviaściŭ ab płanie spynić jaho raspaŭsiudžvańnie. Dastatkova viedać usiaho paru rečaŭ, kab žadańnie pasprabavać u patencyjnaha novaha karystalnika adpała zusim.
Tranq spałučaje ŭ sabie fientanił (sintetyčnaje apioidnaje rečyva) z ksiłazinam (jon ža «tranq» — mocny nieapioidny trankvilizatar, jaki vykarystoŭvajecca dla zaspakajeńnia koniej, aleniaŭ dy inšych bujnych žyvioł).
The Economist raspaviadaje, što ŭpieršyniu jon byŭ zaŭvažany orhanami pa baraćbie z narkotykami jašče ŭ pačatku 2000-ch hadoŭ u Puerta-Ryka. Ale ciapier narkotyk byŭ vyjaŭleny amal va ŭsich amierykanskich štatach, što niepakoić ułady ZŠA.
Na kitajskich veb-sajtach ksiłazin možna kupić usiaho za 6 dalaraŭ za kiłahram, tamu pastaŭščyki zabaronienych narkotykaŭ mohuć maksimizavać svaje prybytki, vykarystoŭvajučy jaho dla źmiešvańnia z daražejšym fientaniłam, jaki pastaŭlajecca ŭ asnoŭnym mieksikanskimi narkakartelami. Mnohija kančatkovyja karystalniki nie buduć viedać, kuplajuć jany fientanił abo trankvilizatar.
I heta vialikaja padstava dla turboty. Niahledziačy na toje, što tranq chimična adroźnivajecca ad «krakadziła», dziejničaje na arhanizm jon padobnym čynam. Jon taksama vyklikaje hłybokija niekratyčnyja rany, u jakich skura i myšcy prosta zahnivajuć. Takija rany mohuć lohka infikavacca, što pryvodzić da amputacyi kancavin. Vialikija dozy mohuć vyklikać stratu prytomnaści, što robić narkazaležnaha lohkaj mišeńniu dla napadu abo rabavańnia.
Mahčyma, jašče bolš tryvožnym źjaŭlajecca toje, što «Nałakson» — ekstrany srodak ad pieradaziroŭki sintetyčnymi apijoidami kštałtu fientaniłu — nieefiektyŭny suprać nieapioidaŭ, takich, jak ksiłazin. «Nałakson» niadaŭna byŭ uchvaleny ŭ ZŠA dla biezrecepturnaha prodažu i vykarystańnia bieź miedyčnaha kantrolu. Jon uździejničaje na apijoidnyja receptary ŭ hałaŭnym mozhu, niejtralizujučy efiekty dziejańnia takich rečyvaŭ, jak fientanił: u pryvatnaści, pryhniataje dychańnie. Ale dla ksiłazinu takija antydoty nie byli zaćvierdžanyja. Heta aznačaje, što čałavieku, jaki ŭžyŭ narkotyk, dla vyžyvańnia moža spatrebicca bolš, čym tolki «Nałakson» — naprykład, dadatkovy kisłarod i padtrymka dychańnia.
Tym nie mienš, amierykanskija narkołahi kažuć, što sintetyčnyja apijoidy zastajucca ich hałoŭnaj prablemaj. Z kožnym hodam jany zabivajuć usio bolš i bolš amierykancaŭ, tolki ŭ 2021 hodzie jany zabrali kala 70 000 žyćciaŭ. Dla paraŭnańnia, u tym hodzie ŭ aŭtakatastrofach u ZŠA zahinuła kala 43 000 čałaviek.
Ułady ŭsprymajuć vyklik surjozna. U lutym Upraŭleńnie pa kantroli za charčovymi praduktami i miedykamientami abviaściła, što pačnie praviarać impartny ksiłazin, jaki možna lehalna kuplać dla vykarystańnia ŭ vieterynaryi. Padazronyja pastaŭki buduć zatrymlivacca. Tym nie mienš, ekśpierty padazrajuć, što tranq budzie praciahvać raspaŭsiudžvacca.
Čytajcie taksama:
U ZŠA ŭ svabodnym prodažy źjavicca supraćjadździe ad pieradaziroŭki narkotykami
