Ilustracyjnaja vyjava. Fota: Wikimedia Commons
Daśledčyki na čale z archieołahami ź Bierhienskaha ŭniviersiteta ŭ Šviejcaryi vyvučali kostki staražytnych ludziej, jakija byli znojdzieny ŭ piačory Marmales (Cueva de los Marmoles) na poŭdni Ispanii.
Było vyjaŭlena, što reštki naležali 12 roznym ludziam, jakija byli pachavanyja tam u epochu rańniaha niealitu ad 5000 da 2000 hoda da n. e.
«Nieŭzabavie stała zrazumieła, što kostki pamierłych ludziej majuć ślady metanakiravanaha ŭmiašańnia, uklučajučy pierałomy i drapiny, jakija mahli źjavicca ŭ vyniku sproby atrymać kaściavy mozh i inšyja tkanki. Tak, naprykład, vialikahalonačnaja kostka adnaho ź ludziej była razłamanaja i vykarystoŭvałasia jak skrabok, a čerap byŭ apracavany takim čynam, što jaho, na dumku navukoŭcaŭ, užyvali ŭ jakaści posudu», — napisała CNN.
Aŭtar daśledavańnia Marka Mieła skazaŭ, što takija znachodki ŭ hetym rehijonie zusim nie pieršyja. Praktyka vykarystoŭvańnia reštkaŭ čałavieka ŭ bytavych metach była ŭvohule raspaŭsiudžana na terytoryi Pireniejskaha paŭvostrava ŭ 4000 hodzie da našaj ery, ale pryčyna hetaha nieviadomaja, bo nie isnuje piśmovych zapisaŭ tych časoŭ.
Tym nie mienš, pa słovach Mieły, prykład piačory Marmales cikavy tym, što apracavanych kostak było znojdziena davoli taki šmat, a sama piačora vykarystoŭvałasia nie tolki ŭ pachavalnych metach, ale i była svojeasablivym kulturnym centram dla mnohich pakaleńniaŭ tahačasnych ludziej.
«My majem spravu z kulturami, dzie adnosiny z pamierłymi i ich fizičnymi reštkami źjaŭlalisia nie tolki srodkam zachavańnia i pieradačy sacyjalnaj pamiaci, ale taksama ŭžyvalisia dla zhurtavańnia plamion i hrup», — adznačyŭ navukoviec.
Akramia taho, całkam mahčyma, što tyja, chto madyfikavaŭ kostki i karystaŭsia takimi pryładami, mahli viedać ludziej, jakim jany naležali pry žyćci, padkreśliła CNN.
Čytajcie taksama:
Vyśvietliłasia, što za ludskija pareštki vykapali padčas budaŭnictva kacielni ŭ Dziaržynsku
Vučonyja stvaryli nanamateryjał, jaki zabivaje bolš za 99% bakteryj
