Były rabotnik DFR Hienadź Andrasiuk pobač z budynkam, uźviedzienym na miescy źniščanaj histaryčnaj kamianicy. Fota: Anłajnier
Brest viadomy svajoj kičavaj psieŭdahistaryčnaj zabudovaj, hmachami ŭ centry i inšymi niepapraŭnymi ŭvarvańniami ŭ cieła histaryčnaha centra horada — u toje, čym horad pakul jašče hanarycca i što moža prapanoŭvać turystam.
U horada jość hrošy, kab budavać, ale niama palityčnaj voli, kab strymlivać apietyty zabudoŭščykaŭ, kali sprava tyčycca kulturnych kaštoŭnaściej.
A palityčnaj voli, jak stanie zrazumieła, niama tamu, što miascovyja čynoŭniki i zabudoŭščyki — heta faktyčna adny i tyja ž ludzi.
Našu ŭvahu pryciahnuŭ adzin artykuł, jaki byŭ pryśviečany realizavanym prajektam «Spartyŭnaha kłuba «Amatar». Hety zabudoŭščyk ź dziŭnaj spartyŭnaj nazvaj siońnia aktyŭna zabudoŭvaje centr Bresta.
Siarod jaho apošnich prajektaŭ — sprajektavanyja miascovaj arhanizacyjaj «BrestKADprajekt» žyłyja dymy pa vuł. 17 Vieraśnia, 3 i 15, vuł. Savieckich pahraničnikaŭ, 8, a taksama handlova-ofisny budynak pa vuł. Dziaržynskaha, 24. Usio heta adzin kvartał u histaryčnym centry. Niekatoryja z budynkaŭ dosyć stylovyja, inšyja — zusim niaŭdałyja i pa formie, i pa architekturnym vyrašeńni fasadaŭ.
Schiema zon achovy historyka-kulturnych kaštoŭnaściej z prajekta zon achovy «Histaryčnaha centra h. Bresta»
Ale hałoŭnaje, što ŭsie hetyja budynki (za vyklučeńniem unutrykvartalnaha doma pa vuł. 17 Vieraśnia, 15) byli pabudavanyja na miescy starych kamianic. U artykule adznačajecca, što hetyja ŭčastki zabudoŭščyku dastalisia z «truchlavymi, biez hryfa architekturnaj kaštoŭnaści žyłymi damami», na miescy jakich zabudoŭščyk uźvioŭ kamfortnaje sučasnaje žyllo, architektura jakoha nie paŭtarajecca.
Ale heta nie zusim praŭda. «Hryf architekturnaj kaštoŭnaści» byŭ na častcy budynkaŭ, što pajšli pad znos.
Reč u tym, što 12 lutaha 2019 hoda Ministerstva kultury zaćvierdziła prajekt zon achovy histaryčnaha centra Bresta, u jakim kamianicy pa nazvanych adrasach na padstavie navukovych vyšukańniaŭ byli pryličany da vialikaha śpisu «šerahovaj histaryčnaj zabudovy». Zbolšaha heta adnapaviarchovyja kamianicy, davoli prostaj, utylitarnaj architektury, ale mienavita jany padtrymlivajuć adzinstva histaryčnaha asiarodździa horada.
Źniščeńnie šerahovaj zabudovy zabaroniena ŭ prajekcie zon achovy «Histaryčnaha centra h. Bresta»
Hetyja budynki nie majuć taho ž statusu, što pomniki architektury, ale taksama achoŭvajucca. Zabaroniena ich źniščeńnie, źmianieńnie asnoŭnych habarytnych paramietraŭ i charaktaru architektury fasadaŭ.
To-bok pavodle prajekta zon achovy hetyja budynki nie tolki zabaroniena znosić, ale navat źmianiać fasady i nadbudoŭvać dadatkovyja pavierchi.
Prajekt zon achovy byŭ pryniaty ŭ pačatku 2019 hoda, bolšaść damoŭ pačali budavać tolki ŭ kancy 2021-ha, a dom pa vulicy Dziaržynskaha, 24 uvohule ŭ druhim kvartale 2022 hoda.
Histaryčny budynak pa vuł. Dziaržynskaha, 24 da znosu. Fota: Wikimedia Commons
Novy budynak na miescy doma pa vuł. Dziaržynskaha, 24 Fota: Anłajnier
Ciažka ŭjavić, što prajekt nievialikaha adnapaviarchovaha budynka pa Dziaržynskaha, 24 raspracoŭvaŭsia na praciahu bolš jak troch hadoŭ. Heta moža aznačać, što jon stvaraŭsia ŭžo tady, kali rehłamienty byli pryniatyja, i ni miascovyja orhany, ni samo Ministerstva nie mieła prava ŭzhadnić prajekt, jaki praduhledžvaŭ znos. Adnak budynak byŭ usio ž źniščany, jak i astatnija.
Kiraŭniki kampanii asobna adznačyli, što pa kožnym kvartale, dzie jany budavali, zakazvałasia histaryčnaja daviedka, na padstavie jakoj byccam by raspracoŭvaŭsia budaŭničy prajekt, «prasiaknuty pryviazkami da asablivaha miesca».
Histaryčny budynak pa vuł. 17 Vieraśnia, 3 da znosu. Fota: Wikimedia Commons
Novy budynak na miescy doma pa vuł. 17 Vieraśnia, 3 Fota: Anłajnier
Zakazvali daviedki ŭ Mikałaja Ułasiuka. U Breście cełych dva čałavieki pad imiem Mikałaja Mikałajeviča Ułasiuka: adzin z 2014 hoda zajmaŭ pasadu hałoŭnaha architektara Bresta, a z 2021 hoda — usioj Bresckaj vobłaści, druhi sapraŭdy maje paśviedčańnie na navukovaje kiraŭnictva pa pomnikach architektury. Što cikava, jany pamiž saboj jašče i svajaki.
Ale ŭ hetaj historyi najbolš cikavaj źjaŭlajecca asoba Hienadzia Alaksiejeviča Andrasiuka, zasnavalnika kampanii «Spartyŭny kłub «Amatar». U artykule «Anłajniera» tłumačycca, što «Amatar» — heta miascovy futbolny kłub, a spartyŭnuju jačejku nabyŭ inviestar, jaki vyrašyŭ, što kampanija zdolnaja vyjavić siabie ŭ budaŭnictvie.
Dom pa vulicy Savieckich pahraničnikaŭ, 8 da znosu. Na jaho miescy možna było budavać tolki z vykarystańniem paramietraŭ fasadaŭ histaryčnych budynkaŭ. Fota: Wikimedia Commons
Rehłamient, jaki zabaraniaje budaŭnictva biez vykarystańnia paramietraŭ fasadaŭ histaryčnych budynkaŭ i vyšej za susiednija budynki, z prajekta zona achovy «Histaryčnaha centra h. Bresta»
Budynak pa vulicy Savieckich pahraničnikaŭ, 8. Budynak ledź nie na dva pavierchi vyšejšy za susiedni histaryčny dom. Fota: Anłajnier.
Prosta nahadajem, što sport u Biełarusi — heta čaściakom votčyna siłavikoŭ. I Hienadź Andrasiuk čakana pachodzić mienavita ź siłavych struktur.
Naradziŭsia Andrasiuk 24 studzienia 1978 hoda ŭ šmatdzietnaj siamji ŭ maleńkaj viosačcy Siemienaŭcy Žabinkaŭskaha rajona. Vučyŭsia ŭ Akademii milicyi MUS, paśla pracavaŭ u kryminalnaj milicyi pa ekanamičnych złačynstvach Žabinkaŭskaha RAUS. U 1999 hodzie dasłužyŭsia da małodšaha lejtenanta milicyi, paśla čaho pa ŭłasnym žadańni zvolniŭsia z RAUS. U pačatku 2010-ch pracavaŭ va ŭpraŭleńni Śledčaha kamiteta Biełarusi pa Bresckaj vobłaści, a ŭ kancy 2015 hoda byŭ načalnikam adzieła ŭpraŭleńnia DFR pa Bresckaj vobłaści.
Braty Hienadź i Leanid Andrasiuki, były i dziejny supracoŭnik bresckaha UDFR.
U hety čas ź im zdaryłasia adna hučnaja historyja, paśla jakoj karjera ŭ orhanach nie zadałasia.
Jak u pačatku 2016 hoda vyjavili žurnalisty prajekta «Narodny reparcior», Andrasiuk za niekalki hadoŭ da taho atrymaŭ ziamielny ŭčastak u centry horada i pabudavaŭ tam darahi dom. Žurnalisty atrymali vypisku ź miascovaha BTI na ŭčastak pa vulicy Dziekabrystaŭ, 10, jakim zavałodaŭ mužčyna. Cikavy fakt, ale ŭ hetym ža BTI inžynieram pracuje siastra Andrasiuka Alena.
Vypiska ab pieradačy ŭ kancy 2012 hoda Hienadziu Andrasiuku ŭčastka pa vulicy Dziekabrystaŭ, 10. Skrynšot videa «Narodny reparcior»
Z vypiski stała viadoma, što jon biazvypłatna atrymaŭ hety ŭčastak pamieram 14 sotak pavodle rašeńnia Bresckaha harvykankama ad 30.12.2011 u pažyćciovaje spadčynnaje vałodańnie. Košt anałahičnaha ŭčastka na susiedniaj Čyhunačnaj vulicy pry hetym składaŭ na momant rasśledavańnia 912 miljonaŭ niedenaminavanych rubloŭ (kala 50 tysiač dalaraŭ).
Jašče adna dziŭnaja detal — na hetym učastku raniej znachodziŭsia dom, u jakim žyli try siamji. Pavodle prezidenckaha ŭkaza № 667 miascovyja orhany mahli raźmiarkoŭvać niezaniatyja ŭčastki, u tym liku z raźmieščanymi na ich abjektami, jakija nie vykarystoŭvali i jakija padlahali znosu. Učastak pa Dziekabrystaŭ, 10 pad hetaje vyznačeńnie nijak nie padpadaŭ.
Rašeńnie ad červienia 2013 hoda ab znosie doma pa vulicy Dziekabrystaŭ, 10. Skrynšot videa «Narodny reparcior»
U 2013 hodzie harvykankam pryznaŭ, što dom nie adpaviadaje techničnym patrabavańniam i vyrašyŭ źnieści jaho, adsialiŭšy žycharoŭ. U 2014 hodzie siemji atrymali novyja dvuch– i trochpakajovyja kvatery za košt dziaržavy.
U toj čas, u 2011-2012 hady ŭ Breście jakraz razhareŭsia karupcyjny skandał vakoł firmy «Abličča», paśla jakoha palacieŭ z pasady staršynia harvykankama Alaksandr Pałyšankoŭ i inšaje haradskoje kiraŭnictva.
Na padoranym učastku ścipły čynoŭnik siaredniaha źviana Hienadź Andrasiuk, jaki tolki niadaŭna mieŭ patrebu ŭ žytle, za hod buduje šykoŭny dom, jaki možna acanić nie mienš jak u niekalki socien tysiač dalaraŭ.
Paśla vychadu rasśledavańnia «Narodnaha reparciora» pra ŭčastak pa vulicy Dziekabrystaŭ była zaviedziena kryminalnaja sprava, a Brescki harvykankam admianiŭ svajo rašeńnie ab pieradačy ŭčastka.
Dom, pabudavany Andrasiukom na ŭčastku, jaki zadarma atrymaŭ u spadčynnaje vałodańnie ad horada. Skrynšot videa «Narodny reparcior»
Ale spravu ŭrešcie spuścili na tarmazy. Krajnim zrabili Paŭła Michoviča, načalnika ziemleŭparadkavalnaj słužby harvykankama, jaki nijak nie moh samastojna razdavać ziamielnyja ŭčastki, a moh zrabić heta tolki pa zahadzie svajho kiraŭnictva.
Asnoŭny atrymalnik vyhady, Hienadź Andrasiuk, syšoŭ z UDFR, ale zastaŭsia na voli. Mahčyma, paźbiehnuć adkaznaści dapamahli staryja słužbovyja i rodnasnyja suviazi, u tym ža UDFR, naprykład, zastaŭsia pracavać jahony rodny brat Leanid. Andrasiuk navat zachavaŭ za saboj dom, dzie da siońnia žyvie z žonkaj i tryma dziećmi.
Były staršynia Alaksandr Pałyšankoŭ taksama vyjšaŭ suchim z vady.
Rehłamient, jaki zabaraniaje budaŭnictva vyšej za 15 m na ŭnutrykvartalnaj zabudovie, z prajekta zona achovy «Histaryčnaha centra h. Bresta»
Dom pa vulicy Hohala, 41A raźmieščany ŭnutry kvartała, dzie dazvolena budaŭnictva nie vyšej za 15 m (3-4 pavierchi). «Amatar» dazvoliŭ sam sabie cełych 6 pavierchaŭ. Fota: Anłajnier.
Viartajučysia da siońniašniaj budaŭničaj dziejnaści ŭ horadzie. Niebieražlivaje staŭleńnie da histaryčnaha centra Bresta ciahniecca jašče z časoŭ kiraŭnictva taho samaha Pałyšankova. Jon dazvalaŭ znos navat aficyjnych pomnikaŭ historyi i kultury da adnoj fasadnaj ściany. Na ich miescy paŭstavali eklektyčnyja budynki abo dysharmaničnyja manstruoznyja zbudavańni kštałtu «Pramienada» na Savieckaj. Źmiena kiraŭnictva nie pryviała da źmieny pryncypaŭ pracy z Breście.
Ale «Spartyŭny kłub «Amatar» usio ž adroźnivajecca ad inšych. Na siońnia takoha biezzakońnia nie dazvalajuć sabie inšyja zabudoŭščyki.
Histaryčny budynak pa vulicy Savieckich pahraničnikaŭ, 28 da rekanstrukcyi. Fota: Wikimedia Commons
Budynak pa vulicy Savieckich pahraničnikaŭ, 28 paśla rekanstrukcyi. Histryčnyja ścieny zachavany, vyšynia skarektavana pad susiednija budynki. Fota: Wikimedia Commons
Naprykład, u susiednim kvartale paralelna budaŭnictva viała firma «Budaŭničy raj». Dom pa vulicy Savieckich pahraničnikaŭ, 28, jaki jany rekanstrujavali, mieŭ toj ža status «šerahovaj zabudovy» z tymi ž abmiežavańniami, prajektavaŭ jaho toj ža «BrestKADprajekt».
Ale jany padparadkavalisia patrabavańniam Ministerstva kultury źmianić svoj prajekt zhodna z ustanoŭlenymi rehłamientami. Pa vyniku ŭdałosia i histaryčnuju skryniu doma zachavać, i źmienšyć vyšyniu budynka pad susiedniuju zabudovu. Nadbudova — taksama parušeńnie, ale parušeńnie, jakoje možna paviarnuć nazad, bo zastalisia histaryčnyja ścieny. Paśla ž «Amatara» nie zastajecca nivodnaha kamieniu.
Mabyć, i nie varta zadavacca pytańniem, čamu «Spartyŭnamu kłubu «Amatar» dazvolena bolš za inšych. Historyja Andrasiuka dobra adkazvaje na hetaje pytańnie: svaim — usio, čužym — zakon!
«Naša Niva» — krynica jakasnaj infarmacyi i bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ «NN»Čytajcie taksama:
Što nie tak z novaj rekanstrukcyjaj budynka ŭ histaryčnym centry Bresta?
U Breście płanujecca čarhovy nastup na histaryčnuju zabudovu vulicy Savieckaj?
