Kalekcyja Nacyjanalnaha histaryčnaha muzieja Biełarusi (vuł. K. Marksa, 12) papoŭniłasia ŭnikalnym ekspanatam — vielmi redkaj srebnaj manietaj časoŭ kniazia Vitaŭta.
1 śniežnia ŭ załach muzieja adbyłasia prezientacyja novaha ekspanata, jaki śpiecyjalisty nazyvajuć «biascennym». Srebnaja manieta ručnoj čakanki maje nazvu «pieniaź» (abo «dynaryj») datujecca 1380–1400 hadami i adnosicca da časoŭ praŭleńnia vialikaha kniazia Vitaŭta. Jana maje zusim nievialikija pamiery — kala 1,5 santymietraŭ u dyjamietry, tak što dla jaje razhladu ustanoŭlena łupa. Na adnym baku maniety mieścicca kiryličny nadpis niavyznačanaha źmiestu, na druhim — vyjava lva z raziaŭlenaj paščaj.
Pra vyklučnuju histaryčnuju i numizmatyčnuju kaštoŭnaść maniety kaža ŭžo toje,
što da jaje źjaŭleńnia było viadoma tolki pra adziny ekzemplar maniety takoha typu, jaki byŭ znojdzieny ŭ Vilenskim Nižnim zamku 9 hadoŭ tamu i zaraz zachoŭvajecca ŭ Nacyjanalnym muziei Litvy. Ekśpierty zaŭvažajuć, što zachavanaść druhoj maniety lepšaja i što ciapier navukoŭcy majuć mahčymaść atrymać adkazy na mnohija pytańni, jakija ŭźnikli pry vyvučeńni pieršaj maniety. Novy ekspanat Nacyjanalnaha histaryčnaha muzieja Biełarusi dapamoža taksama pralić śviatło na rańni pieryjad raźvićcia čakanki ŭ Vialikim Kniastvie Litoŭskim.
— Na terytoryi našaj krainy zachavałasia vielmi nievialikaja kolkaść histaryčnych artefaktaŭ CHIV — pačatku ChV stahodździa, — adznačyŭ dyrektar Nacyjanalnaha histaryčnaha muzieja Biełarusi Siarhiej Viečar. — Pa adnoj tolki hetaj pryčynie takaja manieta maje vialikuju kaštoŭnaść. Voś čamu muziej byŭ nadzvyčaj zacikaŭleny ŭ jaje nabyćci. Akramia taho, my ličym svaim doŭham rabić usio mahčymaje, kab histaryčnyja rarytety takoha ŭzroŭniu zastavalisia na terytoryi našaj krainy i byli dastupnyja dla vyvučeńnia, a nie asiadali ŭ pryvatnych kalekcyjach. Tamu my vykazvajem ščyruju padziakuju «Biełźniešekanambanku», jaki zrabiŭ usio mahčymaje, kab hetaja manieta patrapiła ŭ naš muziej.
Historyju nabyćcia ŭnikalnaha ekspanata nie raskryvajuć ni muziejnyja rabotniki, ni pradstaŭniki banka, ni ekśpierty, jakija, napeŭna, i viali pieramovy z byłym haspadarom maniety.
Viadoma tolki, što biełaruski ekzemplar byŭ znojdzieny ŭ navakollach Navahradka, naležaŭ pryvatnamu kalekcyjanieru ź Minska i ź vialikaj vierahodnaściu moh być vyviezieny ŭ Litvu.
Kala hoda viałasia rabota pa nabyćciu maniety muziejem. Finansavy bok pytańnia ŭziaŭ na siabie «Biełźniešekanambank».
— Toje, što adbyvajecca siońnia, — sapraŭdy simvalična, — skazaŭ na prezientacyi ministr kultury Pavieł Łatuška, — u hadavinu
Ministr kultury paviedamiŭ taksama, što ministerstva siońnia pracuje nad šeraham narmatyŭnych aktaŭ, jakija stvarać novaje zakanadaŭstva, bolš spryjalnaje dla raźvićcia miecenactva i sponsarstva ŭ śfiery kultury. Majecca na ŭvazie narmatyŭny akt, jaki stvoryć sistemu padatkovych ilhot dla tych, chto ŭkładvaje svaje srodki ŭ kulturu, i dla samich arhanizacyj i ŭstanoŭ kultury. Novaja norma pavinna budzie zrabić pryvabnym miecenactva ŭ kultury.
Jašče adzin, asobny, narmatyŭny akt, nad prajektam jakoha ŭžo zaviaršaje rabotu ministerstva, pavinien budzie stvoryć sistemu apiakunskich savietaŭ pry viadučych ustanovach kultury našaj krainy. «Usio heta — važnyja zachady z boku dziaržavy, jakaja havaryć siońnia ŭsim dobrym ludziam, jakija hatovy dapamahać: «Kali łaska, dapamahajcie, heta vysakarodna, heta patrebna i heta zaŭsiody aceniać usie ludzi, « — padkreśliŭ Pavieł Łatuška.
