Марскія сланы. Фота: Wikimedia Commons
Марскія сланы адносяцца да сямейства сапраўдных цюленяў (Phocidae). Гэтыя прыгожыя акіянскія істоты з’яўляюцца аднымі з найбольш буйных прадстаўнікоў атрада драпежных сысуноў: іх вага можа даходзіць да ўражвальных 5 тон. У канцы XIX стагоддзя чалавечае паляванне паставіла іх на мяжу знікнення. І хоць пасля іх колькасць быццам аднавілася і складае цяпер па вельмі прыблізных ацэнках каля 124 000 асобін, усё ж ім па-ранейшаму пагражаюць шматлікія вынікі дзейнасці чалавека: заблытванне ў марскім смецці, рыбалоўства разам з браканьерствам і сутыкненне з марскімі суднамі.
Для навукоўцаў было таямніцай, калі і дзе марскія сланы спяць у адкрытым акіяне. Калі гэтыя жывёлы могуць здабываць ежу ў моры на працягу некалькіх месяцаў, то яны павінны ў нейкі момант і спаць. Цяпер даследчыкі думаюць, што знайшлі адказ, які яны апублікавалі разам з даследаваннем у Science.
Фота: Wikimedia Commons
Марскія сланы звычайна ныраюць на глыбіню ад 300 да 600 метраў, хоць было зафіксавана і апусканне больш чым на 1700 метраў. На сушы яны спяць шмат — больш за 10 гадзін у суткі. Але падчас знаходжання ў моры жывёлы спяць у сярэднім мізэрныя дзве гадзіны ў дзень, паведамляе University of California — Santa Cruz.
Жывёлам, натуральна, неабходна адпачываць падчас іх доўгіх вандровак у адкрытым акіяне, пры гэтым зводзячы да мінімуму небяспеку ад драпежнікаў — акул і касатак, перад якімі яны найбольш уразлівыя на паверхні акіяна. Дык як жа яны гэта робяць?
Выявілася, што марскія сланы спяць каля 10 хвілін за раз, заплюшчваючы вочы падчас паўгадзінных апусканняў.
«Мы лічым, што ў гэты час цюлені пасіўна дрэйфуюць, а штопар/спіраль [у якія яны ўваходзяць падчас сну] з'яўляюцца гідрадынамічным вынікам падзення аб'екта ў вадзе. Гэта вельмі падобна да таго, як ліст, калі падае, круціцца па спіралі», — сказала Джэсі Кендал-Бар, эвалюцыйны біёлаг з Scripps Institution of Oceanography і вядучы аўтар даследавання, у каментары для Gizmodo.
Пакуль жывёлы знаходзяцца ў стадыі павольнага сну, яны здольныя падтрымліваць пастуральны кантроль — гэта значыць, што яны могуць забяспечваць падтрыманне пэўнага становішча цела ў прасторы. Па ўсёй бачнасці, яны слізгаюць уніз па прамой лініі, але з часам могуць таксама пераварочвацца і пачынаюць круціцца па спіралі.
Анімацыя руху і сну марскога слана падчас апускання / Анімацыя: Jessica Kendall-Bar
Спадарыня Кендал-Бар распрацавала сістэму электраэнцэфалаграмы, якая змагла запісваць даныя цюленяў нават на глыбіні ў адкрытай вадзе, а таксама прылады, якія запісвалі месцазнаходжанне і хуткасць цюленяў на працягу іх падарожжаў.
Каманда выявіла, што цюлені ўпадалі ў рэжым хуткага сну (REM) толькі тады, калі яны ўваходзілі ў штопар. Даследчыкі мяркуюць, што гэта адбываецца з-за таго, што цюлені ўваходзяць у стан соннага паралічу пры пераходзе ў фазу хуткага сну, у выніку чаго яны рухаюцца па іншай схеме.
Узор штопара, у які жывёлы ўваходзяць падчас REM-сну / Выява: Jessica Kendall-Bar
Навукоўцы ў захапленні ад таго, што такія велізарныя істоты наколькі нязграбныя на сушы, настолькі ж грацыёзныя на глыбіні. Гэта яшчэ адно сведчанне таго, наколькі разнастайнай і дзівосна цудоўнай можа быць прырода і колькі яшчэ трэба даведацца даследчыкам.
Чытайце таксама:
Птушкі нярэдка сутыкаюцца з шыбамі, асабліва падчас міграцый. Як ім памагчы ўратавацца?
Пад Пінскам на дарогу выйшла незвычайная жывёліна
«Можна і агарод узараць, і верхам на ім праехацца». За што цэняць беларускую пароду коней?
