Ci viedajecie vy, što ciapier zvyčajny biełaruski hid, jaki prajšoŭ zakonnuju siertyfikacyju praz Nacyjanalnaje ahienctva pa turyzmu, atrymlivaje paśviedčańnie na dźviuch movach — ruskaj i anhlijskaj (biez varyjantaŭ). Pra biełaruskuju nichto navat i nie ŭzhadvaje,tamu što ŭ krainie ŭ naš čas takaja situacyja, što, kali na dziaržaŭnym uzroŭni zaćvierdžanyja ŭ jakaści aficyjnych dźvie movy, dyk možna rabić vyhlad, što biełaruskaj nie isnuje. Prynamsi, taki vyhlad i robiać tyja, chto, znachodziačysia na roznych uzroŭniach ułady, «niedolublivajut» litaraturnuju movu tytulnaj nacyi.
Heta mocna niespraviadliva. Heta pa sutnaści hvałt. Jaki, darečy, adbyvajecca pry pasiŭnaści hramadstva.I, jak z kožnaha hvałtu, ničoha dobraha tut u nas nie atrymlivajecca. My navat nie zdoleli niejak pryhoža i adekvatna paznačyć vyjavaj i słovami naš taksama zhvałtavany (i roznymi pakaleńniami, i roznymi vojnami), ale ŭlubiony Minsk. I, miarkuju, naŭrad ci ŭ bližejšy čas buduć dobryja varyjanty. Tamu što, musić, u našym vypadku stvarać brend, prosta pravodziačy elehantnyja sacapytańni, nie atrymlivajecca. I sprava zusim nie ŭ etničnych ci histaryčnych matyvach u łoha i słohanie. Sprava ŭ niečym inšym…
Nu, nie pracujuć u biazdušnaj, płoskaj, pazbaŭlenaj miascovych smakaŭ prastory navat samyja lepšyja technałohii. Nie pracujuć! Treba ćviordaja nacyjanalnaja hleba, jakuju my zhubili. Jaje možna pakrychu namacać, kali vybiracca ź niapeŭnaj bałotnaj dryhvy, jakuju zaraz ujaŭlaje ź siabie naša samaidentyfikacyja i našaje «brendziravańnie», na narmalnuju darohu. Vidavočna, što heta składany, ciažki i pastupovy šlach. Šlach, jak viadoma, składajecca z krokaŭ, navat z samych maleńkich.
Tamu, viartajučysia da temy siertyfikacyi našych ajčynnych ekskursavodaŭ, my chacieli b zaklikać vas padpisać hety zvarot da Nacyjanalnaha ahienctva pa turyzmu i Ministerstva sporta i turyzmu z prapanovaj, kab uvieś tekst na paśviedčańniach i bejdžach ekskursavodaŭ ihidaŭ-pierakładčykaŭ byŭ abaviazkova na biełaruskaj movie.
Čamu treba tut ź dźviuch dziaržaŭnych moŭ addać pieravahu mienavita biełaruskaj? Tamu što heta, na naš pohlad, słušna i łahična navat z čysta praktyčnych mierkavańniaŭ. Ekskursavod dla turysta, sapraŭdy, u niejkim sensie tvar, hołas i, kali chočacie, brend krainy. Čamu b hetamu žyvomu «brendu» nie mieć nacyjanalnuju adznaku, jakuju lahčej za ŭsio identyfikavać movaj chacia b na łaminiravanaj papiercy, jakaja uvieś čas na vačach turysta? Niama sumnieńnia, što haściam, jakija źviernuć uvahu na bejdžyk, heta spadabajecca, bo lubomu turystu padabajecca miascovy kałaryt. A ŭžo pra pavahu da siabie i ŭsioj tytulnaj nacyi my navat i nie ŭzhadvajem.
Kaniešnie, možna skazać: «At, jakaja drabiaza — mova na bejdžy! Ahulnaj situacyi heta ŭsio roŭna nie źmienić». Niachaj sabie, ale, paŭtorymsia, daroha składajecca z krokaŭ — čym bolš vyjaŭ sapraŭdnaj nacyjanalnaj identyčnaści budzie ŭ našaha turyzma, tym bolš šancaŭ
Biezumoŭna, škada, što my nie abviaścili hetuju akcyju trochi raniej — vosieńniu, kali pačałasia čarhovaja pieraatestacyja ekskursavodaŭ. Ale lepš, jak kažuć, pozna, čym nikoli. Tym bolš što praces hety piermanientny. Ekskursavod u Biełarusi — prafiesija nieviadoma jak zapatrabavanaja, ale modnaja — šerahi ich uvieś čas rastuć.
Kalehi, siabry, kali pad hetym zvarotam budzie nie mienš za 100 podpisaŭ, my pieradadzim dakumient u nacahienctva i ministerstva i budziem čakać adpaviednaha adkazu na patrabavańnie hramadskaści.
My ličym, jakim by ni byŭ hety adkaz, vynik u akcyi budzie — maleńkaje abudžeńnie nacyjanalnaj samaśviadomaści tut nie zališniaje.
Umovy dla dałučeńnia da zvarotu
Kab vykazać vašu zhodu na toje, što bejdž biełaruskaha ekskursavoda pavinien być na dźviuch movach — biełaruskaj (abaviazkova) i anhlijskaj (abaviazkova), treba raźmiaścić słova «Tak» u kamientary pad materyjałam na sajcie TIO.BY.Vitajucca taksama razvahi.
Uvaha! Adkaz i kamientar prymajucca tolki ŭ vypadku, kali paznačany imia, proźvišča i miesca pracy respandenta (ananimnyja kamientary buduć vydalacca).
Kali vam niazručna vykazać słovy padtrymki praz sajt (my viedajem, što niekatoryja ekskursavody bolš stałaha vieku nie vielmi pryjazna staviacca da kampjutara), vy majecie mahčymaść dasłać list u redakcyju haziety «Turizm i otdych» ci navat patelefanavać, nazvać siabie, i my ŭklučym vas u ahulny śpis.
U akcyi mohuć pryniać udzieł usie žadajučyja — nie tolki ekskursavody, supracoŭniki turfirm, atelaŭ, ale i zvyčajnyja naviedvalniki sajta, prosta patryjoty Biełarusi.To bok prynaležnaść da prafiesijnaha cechu nie abaviazkovaja. Chacia my vielmi spadziajemsia, što tyja, chto nosić bejdž biełaruskaha ekskursavoda, taksama abaviazkova vyznačacca.
Dałučajciesia!
