Stvareńnie sajta pa historyi Biełarusi, afiša niefarmalnych mierapryjemstvaŭ i restaŭracyja absiervatoryi ŭ Mienskim parku imia Horkaha – hetyja niepadobnyja adzin da adnaho prajekty abjadnoŭvaje płatforma Talaka.by. «Tałaka.baj» — heta pieršaja ŭ Biełarusi kraŭdsorsinhavaja placoŭka, ci prosta, jak nazyvajuć jaje sami stvaralniki, punkt zboru nieabyjakavych ludziej.
Asnoŭnaja ideja prajekta — dać nieabyjakavym ludziam mahčymaść znajści adzin adnaho i ŭvasobić ich idei ŭ žyćcio. Siońnia Talaka.by — placoŭka, dzie možna znajści adnadumacaŭ dla realizacyi amal što luboj cikavaj zadumy. Ciapier na sajcie kala 60 samych roznych prajektaŭ. 20 — užo paśpiachova realizavanyja. Sam kiraŭnik Talaka.by asabliva hanarycca restaŭracyjaj absiervatoryi ŭ parku Horkaha i arhanizacyjaj ekskursij dla ludziej sa słabym zrokam.
«Z adnaho boku, my stvarajem instrumient dla realizacyi prajektaŭ — samu płatformu, a ź inšaha — stvarajem kulturu vyrašeńnia prablemaŭ i spraŭ tałakoj. My budziem rady, kali ludzi pa takim pryncypie pačnuć abjadnoŭvacca i biez našaj dapamohi. Bo ništo ž nie pieraškadžaje, naprykład, žylcam adnaho doma sabracca i razam vyrašyć prablemy svajho padjezda, — kaža Jaŭhien Kliševič, zasnavalnik i kiraŭnik prajekta. -– My chočam ad kultury słovaŭ pierajści da kultury dziejańniaŭ. Kab ludzi nie tolki siadzieli i štości čytali i kamientavali, a kab jany rabili realnyja spravy».
Uvohule, dumku, što treba nie siadzieć, a mianiać niešta ŭ krainie ŭłasnymi srodkami chłopiec vynošvaŭ daŭno.
«Spačatku była nie kankretnaja ideja, a prosta žadańnie źmianiać Biełaruś da lepšaha. Bo zrazumieła było, što treba niešta rabić, ale nie zrazumieła — što i jak. Pačynałasia ŭvohuje ź idei stvareńnia internet-katałohu biełaruskamoŭnych resursaŭ. Potym dumali zaniacca padtrymkaj prajektaŭ, jakija papularyzujuć biełaruskuju movu. Ale pryjšło ŭśviedamleńnie, što prablem u krainie isnuje šmat, navošta abmiažoŭvacca tolki movaj. I vyrašana było stvarać płatformu, jakaja dapamahaje ludziam arhanizoŭvacca dla sumiesnaha vyrašeńnia prablem i realizacyi cikavych i karysnych dla hramadstva idej. Heta było ŭ samym pačatku majho navučańnia va ŭniviersitecie», — raspaviadaje Kliševič.
Jamu ciapier 22 hady. Rodam chłopiec z Salihorska, adnak nadoŭha ŭ rodnym horadzie jon nie zatrymaŭsia: spačatku pastupiŭ u staličny licej pry BDU, a paśla jaho zakančeńnia i va ŭniviersitet, na miechanika-matematyčny fakultet. Ale vučobu tak i nie skončyŭ — praca nad Talaka.by padałasia Jaŭhienu važniejšaj, i na apošnim kursie, byŭšy vydatnikam, jon vyrašyŭ syści. Jak kaža sam chłopiec, praca nad ułasnym prajektam u płanie raźvićcia dała jamu značna bolš, čym univiersiteckaja adukacyja. Pry hetym karyść svajho navučańnia jon nie admaŭlaje. Techničnaja adukacyja ŭ našaj krainie dobraja, i ŭ cełym čałavieku varta mieć chacia b minimalnyja techničnyja viedy, upeŭnieny Jaŭhien.
Ciapier Talaka.by nie tolki paśpiachova pracuje, ale i dynamična raźvivajecca. U najbližejšyja tydni zapuścicca Talaka.Afiša (najbolš poŭnaja afiša staličnych padziejaŭ, z uchiłam na niefarmalnyja padziei, što realizujucca supołkami, takimi jak ravarysty, ekołahi, chakiery, architektary i h.d.). Užo zapuščanaja Talaka.Škoła. «Škoła» stavić metaj navučańnie achvotnych sacyjalnamu pradprymalnictvu i realizacyi sacyjalna značnych prajektaŭ — jak ad idei pierajści da paŭnavartasnaha prajekta i ažyćciavić jaho. I heta vyklikaje cikavaść — litaralna niekalki dzien tamu na vork-šop ad Talaka.by, jaki prachodziŭ u miežach Suśvietnaha tydnia pradprymalnictva, pryjšło kala 150 čałaviek.
U budučym Jaŭhien płanuje pieravieści płatformu na samazabieśpiačeńnie. Zaraz jana žyvie za ŭłasnyja hrošy Kliševiča, jakija jon zarablaje z dapamohaj inšych prajektaŭ.
«Ale, viadoma, moj hrašovy resurs nie biaskoncy. Tamu zaraz my aktyŭna viadziem pieramovy z patencyjnymi sponsarami i miecenatami, kab stvaryć apiekunski saviet ź fiłantropaŭ i nieabyjakavych biznesoŭcaŭ. Da taho ž jość idei, kab tałaka sama zarablała hrošy, naprykład, praviadzieńnie adukacyjnych mierapryjemstvaŭ pa karparatyŭnaj sacyjalnaj adkaznaści dla pradstaŭnikoŭ biznesu. Płanaŭ i prajektaŭ šmat», — kaža chłopiec.
Buduć i inšyja źmieny. Pakul što dla realizacyi svajoj idei na sajcie možna sabrać tolki ludziej. Ale viasnoj kamanda Talaka.by płanuje zapuścić kraŭdfandynhavy siervis, i pad svaje prajekty aŭtary zmohuć źbirać taksama finansavyja srodki.
Adnak ad standartnaj schiemy Kliševič płanuje admovicca. «Tałaka.baj» nie budzie brać sabie pracent ad sabranych hrošaj, jak heta robić amierykanskaja kraŭdfandynhavaja płatforma Kickstarter. Zamiest hetaha, adzin ci dva razy na hod, prajekt budzie źbirać va ŭsich nieabyjakavych ludziej hrošy na svajo ŭłasnaje isnavańnie (tak, darečy, pracuje Vikipiedyja).
«My nie padobnyja šmat u čym da taho ža Kikstartara. My — zusim inšaje i novaje, płatforma mienavita dla sacyjalnych inavacyjaŭ, — padkreślivaje Jaŭhien. – I jašče adno važnaje adroźnieńnie ŭ tym, što na Kikstartary ludzi prychodziać z užo hatovym prajektam. A my dazvalajem pieratvarać ideju ŭ realizavany prajekt pastupova i ŭsim razam. Zaraz my dapracoŭvajem našuju płatformu i ŭ nas budzie asobny raździeł ź idejami, dzie možna budzie padzialicca svajoj dumkaj ź ludźmi, pravieryć, čaho jana vartaja, i sabrać svaju kamandu dla jaje realizacyi. My chočam sabrać usich aktyŭnych i nieabyjakavych ludziej razam, kab kožny znajšoŭ svaje miesca — chtości hienieryruje ideju, chtości arhanizuje kamandu dla ŭvasableńnia jaje ŭ žyćcie, chtości daje parady ci vykonvaje peŭnyja zadačy i h.d.».
Ciapier, akramia Jaŭhiena, kamanda Talaka.by składajecca z kreatyŭnaha dyrektara Ivana Viadzienina, ź jakim jany i pačynali prajekt, prajektnaha kansultanta, jaki niepasredna zajmajecca kansultavańniem i raźmiaščeńniem prajektaŭ, śpiecyjalista pa prasoŭvańniu, dyzajniera i prahramista. Ale jašče šmat śpiecyjalistaŭ dapamahajuć, ale nie biaruć štodzionnaha ŭdziełu ŭ žyćci płatformy: heta jurysty, analityki, žurnalisty, rekłamščyki, techničnyja kansultanty i šmat inšych. Sama «Tałaka» apraŭdvaje svaju nazvu – jana rabiłasia i robicca pa siońniašni dzień sapraŭdnaj tałakoj. Pieršaja viersija sajta stvarałasia pa takim ža pryncypie, pa jakim zaraz na płatformie realizujucca prajekty, – było šmat ludziej, jakija pracavali razam i kožny ź ich vykonvaŭ svaju častku i dapamahaŭ jak moh.
« I paśpiachovy zapusk płatformy dakazaŭ, što pryncyp tałaki pracuje!» — adznačaje Kliševič.
