Letam 1941 hoda ŭ Čyrvonaj Armii rasstrelvali za realnuju ci ŭjaŭnuju «zdradu Radzimie» stolki svaich žaŭnieraŭ, što faktyčna «zaspamili» śmiarotnymi pryhavorami svaje štaby.
Pra heta śviedčyć dakumient z Centralnaha archivu ministerstva abarony RF, jaki vykłaŭ u svaim błohu rasijski vajenny historyk Andrej Ułanaŭ.
U dakumiencie načalnik Hałoŭnaha palityčnaha ŭpraŭleńnia RČSA Leŭ Miechlis paviedamlaje, što šyfrovak u Maskvu sa śmiarotnymi pryhavorami, jakija treba zaćvierdzić, prychodzić stolki, što ich kolkaść zaminaje adpraŭcy apieratyŭnych dakumientaŭ — to bok zaminaje kiravać vojskami.
Miechlis nahadvaje, što zaćviardžać pryhavory mohuć na miescy kamisary i kamandziry karpusoŭ, vajennyja rady armij i frantoŭ, i što nie treba ŭsie pryhavory słać u Maskvu.
«Prapanujem pieradavać šyfram pryhavory pra rasstreły tolki ŭ vypadku razychodžańniaŭ z kamandavańniem», — piša Miechlis.
Dakumient paznačany dataj 22 lipienia 1941 hoda.
Pa aficyjnaj savieckaj statystycy da 31 śniežnia 1941 hoda tolki aficyjna — vajennaj prakuraturaj — było vyniesiena 31 327 śmiarotnych pryhavoraŭ savieckim žaŭnieram i aficeram.
Zrešty, nielha skazać, što ŭsie jany byli rasstralanyja biez «viny» pierad savieckaj uładaj. Naprykład:
«Vajennaja Rada armii, analizujučy fakty haniebnych dla armii źjaŭ – zdačy našych čyrvonaarmiejcaŭ u pałon da niemcaŭ, vyśvietliła, što značnaja častka tych, jakija zdalisia, naležyć da biełarusaŭ pa nacyjanalnaści… U armii majuć miesca fakty pierachodaŭ da niemcaŭ z hetaj katehoryi čyrvonaarmiejcaŭ nie tolki paasobku, ale ŭ apošni čas jość vypadki, kali hety pierachod robiać arhanizavana cełyja hrupy», — havorycca ŭ daniasieńni ŭ štab savieckaha Zachodniaha frontu z 30-j armii 6 vieraśnia 1941 hoda.
Savieckija vajskoŭcy, asabliva ź Biełarusi, Ukrainy i krain Bałtyi, nie nadta žadali abaraniać savieckuju ŭładu, jakaja zasłužyła masavuju narodnuju nianaviść. I tolki paśla ludzi pabačyli, što nacysty — jašče bolšaje zło.
