Paśla ŭčorašniaj narady ŭ Alaksandra Łukašenki stała kančatkova jasna, što piensijny ŭzrost u Biełarusi dakładna budzie pavialičany. Na siońniašni momant mužčyny aficyjna sychodziać u adpačynak u 60 hadoŭ, a žančyny – u 55.
Fota Siarhieja Hudzilina.
Isnuje try varyjant, jak ža budzie pavialičany piensijny viek – 65 i 60, 63 i 60, 63 i 58 hadoŭ dla mužčyn i žančyn adpaviedna.
Praciŭniki pavyšeńnia piensijnaha vieku časta vykarystoŭvajuć arhumient: maŭlaŭ, kab pavysić uzrostavy barjer, treba spačatku, kab u krainie ŭzrasła praciahłaść žyćcia. Što vy na niemcaŭ kivajecie, kali tyja žyvuć pa 85 hadoŭ, a našy mužčyny ledź da 60 dažyvajuć.
«Naša Niva» vyrašyła zirnuć ličby, kolki ž u siarednim žyvuć mužčyny i žančyny pa ŭsim śviecie paśla vychadu na piensiju.
My hruntavalisia na źviestkach Suśvietnaj arhanizacyi achovy zdaroŭja za 2013 hod, kali hladzieli čakanuju praciahłaść žyćcia ŭ roznych krainach.
Varta zaŭvažyć, što va ŭsim śviecie žančyny žyvuć daŭžej za mužčyn. Tolki ŭ dźviuch afrykanskich krainach siaredni viek pradstaŭnikoŭ abodvuch pałoŭ roŭny – Nihier (pa 59 hadoŭ) i Mali (pa 57). Tolki na adzin hod u siarednim žančyny pieražyvajuć mužčyn u Katary (80 i 79) i Kuviejcie (79 na 78), na dva – u Bachrejnie i Brunei.
A voś u našym rehijonie žančyny žyvuć značna daŭžej za mužčyn. U Biełarusi heta roźnica składaje až 11 hadoŭ, u Litvie i Rasii – 12, u Estonii, Ukrainie i Łatvii – pa 10, u Małdovie – 9, u Polščy – 8.
U Zachodniaj Jeŭropie hetaja roźnica nie takaja katastrafičnaja. Zvyčajna jana składaje ad 3 da 6 hadoŭ.
Za apošnija 20 hadoŭ vyrasła siaredniaja praciahłaść žyćcia jak biełarusaŭ, hetak i biełarusak. U 1995 hodzie mužčyna ŭ našaj krainie pražyvaŭ u siarednim 63 hady, ciapier – 67,8. U žančyn za hety samy časavy pramiežak ličby vyraśli z 74,3 da 78,4.
Siarod jeŭrapiejskich krain siaredniuju praciahłaść žyćcia, mienšuju, čym u Biełarusi, majuć Azierbajdžan (vychad na piensiju ŭ 62 dla mužčyn i ŭ 60 dla žančyn), Ukraina (60 i 57), Armienija (63 hady i dla mužčyn, i dla žančyn), Małdova (62 i 57) i Rasija (60 i 55).
Faktyčna dla ŭsioj Jeŭropy siońnia ŭžo norma, što mužčyny vychodziać na piensiju ŭ 65 hadoŭ, a ŭ niekatorych pryniatyja prahramy pastupovaha pavieličeńnia hetaha ŭzrostu da 67 (Danija, Charvatyja, Francyja, Hiermanija, Hałandyja, Polšča). Rekardsmienami mohuć stać irłandcy, dzie ad 2028 zapłanavany vychad na piensiju až u 68 hadoŭ.
Biełaruskija žančyny absalutnyja rekardsmienki ŭ Jeŭropie pa praciahłaści žyćcia na piensii – až 23 hady. Vyšejšyja pakazčyki majuć tolki azijackija krainy – Japonija, Paŭdniovaja Kareja i Vjetnam. I navat u vypadku pavieličeńnia piensijnaha ŭzrostu biełaruskija žančyny ŭsio adno pavinny zastacca adnymi ź lidaraŭ u Jeŭropie, bo, jak było skazana vyšej, u krainach Jeŭrasajuza taksama idzie prahrama pa pavieličeńni piensijnaha vieku.
Što tyčycca Japonii, to tut uzrost moža karelavacca. Japoncy majuć mahčymaść sychodzić na piensiju ad 60 hadoŭ (jak žančyny, hetak i mužčyny), ale ŭ takim vypadku štomiesiačnyja vypłaty buduć urezanyja na 25%. Kab zarabić na bolšuju piensiju, japoncam treba pracavać da 65 hadoŭ.
A voś u mužčyn Biełarusi ŭ hetym płanie zusim biazradasnaje stanovičša. U siarednim naš mužčyna pražyvaje ŭsiaho 7 hadoŭ, u Zachodniaj Jeŭropie – 13—16. Kali piensijny ŭzrost pavialičycca da 65, to ŭvohule atrymajecca 2 hady – mienš tolki ŭ Kazachstanie i Turkmienistanie. U apošniaj krainie siaredni ŭzrost mužčyn uvohule nie dachodzić da piensijnaha vieku.
